Sırf düşünme,anlama yetimiz var diye bu bizi gerçekten özgür iradeli kişi yapar mı? Çünkü bizler de diğer tüm canlılar gibi aynı şekilde neden-sonuç zincirinin içindeyiz. En özgür kararlarımızı verirken bile, bizi tetikleyen bir neden vardır. Böyle bir zincirleme de insan nasıl özgür kalabilir?
Özgür Bir İradeye Sahip Miyiz?
İnsan denilen varlığın gerçek niteliklerini reddederek hayali nitelikler yüklediğimiz için onun kendi ataların nitelikleri dışında nitelik kazanmış olduğunu ve bu niteliklerin tanrının sadece bize verdiğini iddia etmiş oluruz.
Nöronları* olan canlılarda belli bir derece düşünme, anlama yetisi vardır. Nöronlar da neden-sonuç (evrim) oluşumunun içinde olduğu ve nöronun çalışması içinde gerekliği şeyler olduğundan neden-sonuç ilişkisi kırılamaz.
Özgürlüğe erişmesi imkansız tanımlar yapmak yerine; bulunduğumuz koşulları anladıktan sonra değiştirmek istediklerimiz değiştirilebilir ise, engellemek istediklerimiz engellenebilir ise, oluşturmak istediklerimiz oluşturulabilir ise demekten çekinmemek, cesaretli olmak, sağlam adımlarla gitmek ve kararlı olmak yeterlidir, özgürlüğümüzü kazanabilmek ve özgürlüğü yaşamak için...
Bir animasyonu ele alalım . animasyondaki karakterler belirli bir hikayeyi oynamaktadırlar ancak animasyon evreninin içinde karakterler yaşadıklarını kendileri yapıyor yanımsamasında olacaklardır. Bizlerde aynı bu örnekteki gibi daha boyutlu evrende üretilmiş az boyutlu bir evrende her şeyi kendimiz yapıyoruz yanımsamasında yaşıyor olabiliriz
Bu konuda Evrim Ağacı'nın Özgür Bir İradeye Sahip Miyiz? ve buradaki yazısını okuyabilirsiniz.
Özgür irade diye bir şey yoktur. Dediğin gibi kendimizi özgür sandığımız her hareketimiz bile aslında başka sebeplerin sonuçlarıdır. Bu sadece çok karmaşık bir şey olduğundan insanlar kendilerini özgürmüş gibi sanıyor.
Elimi havaya kaldırıp sallamam tamamen benim özgür irademe bağlıymış gibi geliyor. Benim bu hareketi yapmam için beynimde bir çok neden var olmuş ki sonuç olarak bu hareketi yapıyorum. İşte bu nedenlerin ne olduğu çok karmaşık olduğundan kendimi özgür sanıyorum.
