Doğal gazın patlaması, yanıcı gaz ve oksijenin belirli bir oranla karışması ve ardından bir kıvılcım veya ısı kaynağı ile tetiklenmesi sonucu genelde meydana gelir. Bu süreç, bir yanma reaksiyonu olarak bilinir.
Bu reaksiyon ekzotermik bir reaksiyondur, yani enerji açığa çıkarır. Patlama, bu enerjinin çok hızlı ve kontrolsüz bir şekilde açığa çıkmasıyla oluşur.
Aslında doğalgaz kaçağı vs olması hemen de patlamaya neden olmaz çünkü aşağıdaki şartlar gerçekleşmeli.
- Yanıcı Gaz (Metan): Doğal gazın birikmiş olması gerekir.
- Oksijen (Hava): Yeterli oksijen bulunmalıdır. Genellikle hava bu ihtiyacı karşılar.
- Karışım Oranı: Metan ve oksijenin belirli oranlarda karışması gereklidir. Bu oran, metan için genellikle %5 ile %15 arasında olmalıdır. Bu aralık dışında, karışım ya yanmaz ya da patlamaz.
- Ateşleme Kaynağı: Kıvılcım, açık alev, sıcak yüzey veya elektriksel bir kıvılcım gibi bir ateşleme kaynağı gereklidir.
Bu şartlar sağlandıktan sonra patlama ise şu sıralama ile devam eder;
- Gaz Kaçağı ve Birikimi: Doğal gaz, bir kaçaktan sızar ve kapalı bir alanda birikmeye başlar.
- Uygun Karışım: Metan ve hava uygun oranlarda karışır.
- Ateşleme: Kıvılcım veya başka bir ısı kaynağı gaz-hava karışımını ateşler.
- Yanma ve Genişleme: Yanma reaksiyonu çok hızlı gerçekleşir ve büyük miktarda enerji açığa çıkar. Bu enerji ısı ve basınç olarak yayılır.
- Patlama: Açığa çıkan enerji, bulunduğu ortamda ani ve hızlı bir basınç artışına neden olur ve bu da patlama olarak kendini gösterir.
Önlem olarak gaz kaçak sensörü kullanmak dışında pek başka bir çözüm yoktur. Şu şekil bir sistem olabilir ortamda gaz yoğunluğu oluştuğu anda gazı hemen kesen otomatik sistemler veya daha güçlü uyarı sistemleri kurulabilir.
