Evet, yazıların okunma sayıları yıllar içinde düştü; ancak site trafiği arttı (2021'de 21.6 milyon olan site trafiği 2023'te 44.4 milyona çıktı). Bunun birkaç nedeni var:
İlki, biz eskisi kadar çok yazı yayınlamıyoruz. Google gibi bize en çok trafik getiren araçlar tıpkı gazeteler gibi absürt sayılarda yazı üretimini teşvik ettiği için ("güncellik" adı altında), yazı sayısı azalınca trafik de azalıyor. Ama yazılardan eksilen trafik Soru & Cevap ve Sosyal gibi diğer parçalarımıza giderek dengeledi, o nedenle site trafiği düşmedi; tam tersine, katlanarak arttı.
İkincisi, biz yazılara eskisi kadar yüklenmiyoruz. Buradaki kastım yazı sayısı değil, makalelerin site geliştirmedeki önceliğinin görece düşmüş olması. Bunun da alt nedenleri var: Biri, makale altyapımız artık neredeyse %100 oturdu, ekleyecek pek bir özellik kalmadı (halen iyileştirmeler yapıyor olsak da, hatta ben bu cevabı yazarken, metin editörümüz tarihindeki en büyük güncellemelerden birini almak üzere - ama işte, Evrim Ağacı'nda sıradan bir gün :) ). Dolayısıyla henüz makalelerimiz kadar oturmamış taraflarımıza yüklendikçe, makale yazımını teşvik eden yerlere odaklanmamız ister istemez azaldı (çok kısıtlı iş gücümüz olduğu için). Bu, geçici olarak bir sorun; ama neyse ki istediğimiz an çözemeyeceğimiz bir problem değil. Çünkü odaklandığımız yerler Evrim Ağacı'nın uzun dönem varlığını garanti altına alacak şeyler, onlar da fasa fiso işler değiller. Mesela bu cevabın yazılabiliyor olmasının nedenlerinden biri, bu diğer kanatlara ağırlık vermemiz. :)
Üçüncüsü, Twitter'dan pratik olarak tamamen çıktık. Google'dan sonra bize en çok trafik getiren yer Twitter'dı. Orada çok fazla varlık gösterdiğimizde, haliyle etkileşimimiz de artıyordu. Ancak Twitter'ın toksiklik seviyesi ve insan toplumuna zararları çekilmez ve kabul edilemez boyutlara çık(arıl)ınca, biz de orayı büyük oranda otomasyona bırakıp platformdan ayrıldık (tıpkı 2016'da Facebook'u terk edip Twitter'a geçmemiz gibi). O da oradan gelen trafiği düşürdü. Ama bize göre omurgalı olmak, trafikten daha önemli. Sosyal medya büyük bir sosyolojik krizin ana sorumlusuyken, orada bulunmaya devam etmeyi göze alamazdık. Bir şeyi söylüyorsak, uygulamalıyız da (en azından, elimizden geldiğince).
Dördüncüsü, Google'ın sıralama konusunda yaptığı değişimler bize ara ara çok zarar verip, büyümemizi çok yavaşlattı. Bu, bizim kontrolümüzde olmayan bir durum maalesef - ama birazdan değineceğim gibi, bizi böyle etkilediyse, daha küçük siteleri hayal bile edemiyorum. Şu anda domain adı "reddit.com" olmayan bütün siteler işkence çekiyorlar. Ama bu bambaşka bir konu.
Beşincisi, ChatGPT gibi araçların çıkmasıyla ve Google'ın yapay zekayla soruların cevaplarını sitelerden çalıp bunları en tepede özetlemesiyle insanlar cevapları direkt alabilecekleri bu kaynaklara kaydılar. OpenAI da bizim gibi üreticilerin içerikleri sayesinde bize 5 kuruş ödemeden yoluna devam ediyor. :) Harika bir kazan-kaybet ilişkisi içindeyiz yani. Yapacak bir şey yok.
Altıncısı, daha küçük bir etki faktörü olsa da, yazı sayımız yıllar içinde arttıkça, tabii ki trafiğin bu yazılara dağılma miktarı da artıyor. Dolayısıyla son 30 günde öne çıkan yazıların zaman içinde sayıca daha küçük miktarlarla o listeye girmeleri normal; ama bu ana faktör değil, çünkü sözünü ettiğiniz azalmayı tek başına izah edecek kadar büyük bir dağılma da yok henüz.
Daha da neden vardır ama şimdilik aklıma gelenler bunlar. Açıkçası yazı kalitesi ve çeşitliliği konusunda herhangi bir azalma yaşamadığımız için çuvaldızı bu saydıklarım haricinde kendimize çok da batıramıyorum. Hatta eskiden yazmadığımız kadar orijinal ve çeşitli konularda yazıyoruz ve aralarında çok çok başarılı çok yazı var. Yine de sürekli değerlendirmeye devam ediyoruz tabii ki gidişatı.
Tüm bunlara rağmen, durum (bizim açımızdan) alarm verilecek bir durumda değil. Vaziyetin çoğu, zamanın ruhundan kaynaklanıyor. Evrim Ağacı halen Türkiye'de en güvenilir bilimsel bilgilere erişilebilecek tek kaynak konumunda (hele ki çeşitlilik ve derinlik açısından düşünecek olursak). Ve biz bu arşivi büyütme motivasyonumuzu yitirmiş değiliz (tabii yapay zeka bizim gibi siteleri gereksiz kılarsa yapacak bir şey yok). Ve biz bu konumdaysak, diğer daha ufak siteleri hayal bile edemiyorum. Özellikle de Google'ın yeni güncellemeleri onların anlamlı bir büyüme sergilemesini imkansız hale getirdi. Bu cidden çok büyük bir problem.
