Evrensel ve mutlak bir ahlak anlayışına ulaşmak mümkün mü?

Merhaba,

Evrensel ahlakın mümkün olduğunu söyleyebiliriz; çünkü farklı kültürel, dini ve sosyal yapılarımıza rağmen hepimiz insanız ve ortak insani ihtiyaçlar, değerler ve kırılganlıklar etrafında birleşiyoruz. Bugün ülkelerin yasaları incelendiğinde, cinayet, hırsızlık, işkence veya özgürlüklerin kısıtlanması gibi konularda benzer yasaklar ve düzenlemeler olduğunu görürüz; bu da ahlaki prensiplerin yalnızca kültürel değil, aynı zamanda evrensel bir temele dayandığını gösterir. Çünkü insan ahlakının temelinde bireysel özelliklere karşın aslında toplumsal bir olgu yatmaktadır bu da birbirimizle iyi ve sürdürülebilir bir yaşam kurma amacı güder. Ahlaki açıdan yozlaşmış toplumlarda -kafaları çok uzağa çevirmeden- kimse yaşamak istemez nedenini hepimiz bildiğinden burayı uzatmıyorum. Nitekim Thomas Nagel şöyle der: “Ahlaki bakış açısı, yalnızca benim çıkarlarımın değil, herkesin çıkarlarının aynı ölçüde önemli olduğunu kabul etmeyi gerektirir. Dolayısıyla farklılıklarımızı aşan, ortak insanlığımıza dayalı bir evrensel ahlaktan söz etmek mümkündür.

Yavaş fakat ona doğru yol alıyoruz!

Medeniyet adını verdiğimiz tüm kültürlerin çatısı zaten bu işlevi görüyor. Buna temel teşkil eden sanat, edebiyat, bilim, ve özellikle hukuk özelinde insan hakları, dahası hayvan hakları ve nicesi, bu konuda adımlarımızı hızlandıran bir işlev görüyor.

Ortaklaşıyoruz fakat tıpkı bir sarhoşun yürüyüşü gibi: İki ileri bir geri ve bazen öngörülemeyecek şekilde ileri veya tam tersi geri.

Ancak her şeye rağmen bilimde, sanatta, edebiyatta, insan haklarında ve nihayetinde sporda yarattığımız ortak kültür ve bu ortak kültürün, tüm eksikliklerine ve manipülatif araçsallaşmalarına rağmen, zihindeki sınırları çoktan kaldırdık bile.

Darısı, bulutun, gökyüzünün, ırmağın ve dahi rüzgarın haklı olarak tanımadığı ülke ve vicdan sınırlarına… Kaldıracağız da.

Evrensel bir ahlak inşa edeceğimiz konusunda hiç kuşkum yok. Fakat mutlaklık hem akla yatkın değil hem de devinen bir evrene hiçbir balata ( fren dinamiği) dayanmaz. Sevgiyle…

Bence hayır, hepimiz farklı şartlarda büyüyoruz. Hepimizin ahlak kuralları, doğru ve yanlışları farklı. En basitinden aynı şartlarda büyüyen iki kardeşin ahlak anlayışı çok farklı. Ve maalesef insanların hepsi kendisi dışındaki çoğu insanı günahkar görüyor(ve bu genelde dış görünüş, kıyafet vb. nedenlerle oluyor) ve empati kalmıyor. Bu durumda da ahlak anlayışı çok farklı olan insanları bir paydada toplayamıyoruz. Eğer ki çok ütopik bir durum olur ve tüm insanlar empati , hoşgörü içinde yaşayabilirse tüm dünya evrensel bir ahlak anlayışına sahip olabilir ama bu mutlak doğru mu olur bilemeyiz. Fakat her insanın yaşam şartları o kadar farklıyken kendimizi bir başkasının yerine nasıl koyabiliriz? Soruya çok alakalı bir cevap veremedim sanıyorum.

Evrensel ahlak yasasını nesnel özelliklerin belirlediğini savunan filozoflara göre ise, evrensel ahlak yasasının kaynağı insanın dışındadır ve kendisini insanlara zorla kabul ettirir.

Immmm burada yeni olduğum için bu kadar cevaplayabildim umarım en azından fikirlerimi aktarabilmişimdirrrr.