Merhaba
[5][1]
Erkek doğum kontrol yöntemleri için çalışmalar hızla devam ediyor ancak şu an için büyük çoğunluğu klinik onay sürecinde veya klinik test aşamasında. Bu süreç içerisinde güvenilirliği ve komplikasyon seçenekleri değerlendiriliyor. Henüz güvenli kullnım izni alan seçeneklerimiz yok ve tüm seçenekler oldukça deneysel, ciddi veya geçici şekilde komplikasyon barındırıyor. Testler tamamlanıp kullanıma alındıklarında saha testleri sonuçları karşılaştırılıp güvenilirlik karşılaştırması yapılabilir ancak şu an için bilimsel olarak güçlü ve tamamen güvenli demek için çok erken bir aşamada bulunuyoruz.
Hormonal yöntemler için Dünya Sağlık Örgütü destekli araştırma ve geliştirme süreci mevcuttu ancak 2016 yılında depresyon, kas ve iskelet sistemi ağrıları, libido değişimi, akne artışı vb. şikayetler üzerine etik kurul, testosteron + progestin kullanılan projeyi durdurma kararı aldı. Ancak testosteron ve nestorone kombinasyonu bir çeşit jel hâline getirilerek günlük kullanılan bir seçenek olarak umut verici bir başarıya sahip ve şu an kullanılan kadın doğum kontrol yöntemlerinden daha az şikayet olduğu belirtiliyor. Önümüzdeki yıllarda projenin onay alması muhtemel olabilir. DMAU, günlük kullanılan bir hap formunda sperm sayısını ciddi şekilde baskılıyor, ancak ciddi kilo artışı, libido düşüklüğü ve kolesterol gibi komplikasyonlara sahip.
Bahsettiğiniz jel seçeneği Vasalgel olarak tanınıyor. Vas deferense enjekte edilen bir jel ile kimyasal olarak spermleri bloke etmeyi amaçlayan bir çalışma ve hayvan testlerinde başarı yakaladıklarını, insanlı testlere geçiş için beklediklerini biliyoruz. Bu çalışmada ciddi bir yan etki raporlanmamış.
Cinsellik konusunda bireysel deneyimler ön planda olduğundan, bazı erkekler için doğum kontrolü tamamen partnerinin sorumluluğunda olarak düşünülürken, bazıları paylaşımcı veya kontrollü olmayı tercih ediyor. Cinsellik ve doğum kontrolü gibi konular fiziksel olduğu kadar zihinsel konfor alanına da dokunduğu için bireylerin öncelikleri farklılık gösterebiliyor. Kimisi için zevk kaybı büyük bir sorun iken, kimisi için kontrol sahibi olmak ön planda olabiliyor. Kadın prezervatifi buna örnek olabilir. Fiziksel deneyimi prezervatife oranla daha farklı olsa da zihinsel olarak daha rahatlatıcı bir alternatif olarak tercih iyi bir seçenek.
Erkek doğum kontrol yöntemleri rakip ürün oluşturma amaçlı mı olumlu ve güvenli olarak anlatılıyor? Hayır. Bu yöntemler üzerinde çalışan kuruluşlar devasa ilaç firmaları gibi agresif çalışma stratejisi veya yüksek kaynaklara sahip değiller. Daha çok bilimsel ve kar amacı öncelikleri olmayan kuruluşlar tarafından destekleniyor. Rakip yaratmak veya mevcut pazara yeni bir ürün çıkarmaktan çok, alternatif ve bireylerin daha çok kontrol sahibi olması amacı ile geliştiriliyor. Buna bir örnek olarak: erkekler, partnerinin hap kullandığını ve sorun olmayacağını söylediği hâlde, kürtaj süresi dolduktan sonra partnerinin sürprizi ile karşılaşabiliyor ve bu durumda erkeğin bir seçeneği kalmıyor. Erkek doğum kontrol yöntemleri geliştirerek hem yük paylaşımı hem de istenmeyen durumlardan kaçınmak ve partnerler için sağlıklı ve kontrollü bir deneyim sunulması amaçlanıyor.
Sağlıklı bir cinsel yaşam ve doğum kontrolü için korunmak istenen durumu netleştirmek ve partner hakkındaki bilginin netliğine göre uygun kontrol yöntemi seçmek, istenmeyen durumlar için her zaman kurtarıcı bir çözüm olacaktır. AIDS, Hepatit ve diğer bulaşıcı hastalıklar Türkiye’de son 5 yılda 7 kat artış gösteriyor ancak herhangi bir resmi açıklama mevcut değil. Hastaların büyük bir kısmı çoğu zaman durumdan haberdar bile olmuyor, farklı bir nedenden hastanede yapılan testler sonucunda durumu öğreniyorlar. Yalnızca bir sivilce olduğunu düşündükleri şeyin aslında genital siğil (kondilom) olduğunu öğrenmeleri, hastaneye gelmeleri ile ortaya çıkıyor. Şaşırtıcı gelebilir ancak bu insanlar arasında, erkeklerin kadın doğum kontrol hapını kullandıkları ve kadınların ise doğum kontrol hapını kullandıkları için hastalık kapmayacağını düşünenlerin sayısı oldukça fazla.
Kullandığımız korunma yöntemlerinin hiçbiri tam koruma sağlamıyor maalesef (örneğin doğum kontrol hapı kullanılmasına rağmen gebelik gelişebilir, prezervatif ince deliklere sahip olabilir vb.). Doğum kontrolü için ikili yöntemleri tercih etmek,(prezervatif + d.kontrol hapı vb) kontrol açısından her zaman en güvenli seçenek olarak kalacak sanırım.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][11][11]
Kaynaklar
- Trevor M Penning, et al. Structural And Functional Biology Of Aldo-Keto Reductase Steroid-Transforming Enzymes. (20 Ağustos 2025). Alındığı Tarih: 2 Ağustos 2025. Alındığı Yer: OUP Academic doi: 10.1210/er.2018-00089. | Arşiv Bağlantısı
- Y. Pyo, et al. A Review Of Various Types Of Male Contraception. (30 Aralık 2024). Alındığı Tarih: 2 Ağustos 2025. Alındığı Yer: jomh doi: 10.22514/jomh.2024.196. | Arşiv Bağlantısı
- Eda Cangö, et al. Erkek Sağlık Çalışanlarının Erkeğe Özgü Doğum Kontrol Hapları Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi. (4 Ekim 2020). Alındığı Tarih: 2 Ağustos 2025. Alındığı Yer: journalagent doi: 10.24898/tandro.2021.75537. | Arşiv Bağlantısı
- M. Balbach, et al. (2023). On-Demand Male Contraception Via Acute Inhibition Of Soluble Adenylyl Cyclase. Nature Communications, sf: 1-12. doi: 10.1038/s41467-023-36119-6. | Arşiv Bağlantısı
- Bacon JF,, et al. (Akademik Makale, 1980). Regnancy Attributable To İnteraction Between Tetracycline And Oral Contraceptives.. Not: British Medical Journal ,293.
- Jonas Ceponis, et al. Effects Of 28 Days Of Oral Dimethandrolone Undecanoate In Healthy Men: A Prototype Male Pill. (1 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 2 Ağustos 2025. Alındığı Yer: OUP Academic doi: 10.1210/jc.2018-01452. | Arşiv Bağlantısı
- Gülfer DOĞAN. (Yüksek Lisans Tezi, 2008). Kontrasepsi̇yon Amaçli Başvuran Kadinlarin Erkek Kontrasepsi̇yonuna Bakiş Açisi. Not: AFYON KOCATEPEÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ.
- Çağrı ASAN, et al. (Makale, 2004). The Preference Of Urologists About Contraception. Not: Türk Üroloji Dergisi /Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı.
- D. Waller, et al. (2017). Reversibility Of Vasalgel™ Male Contraceptive In A Rabbit Model. Basic and Clinical Andrology, sf: 1-9. doi: 10.1186/s12610-017-0051-1. | Arşiv Bağlantısı
- Nicholas M. Matsumoto, et al. Preclinical Development Of A Novel Injectable Hydrogel For Vas-Occlusion. (2 Ekim 2024). Alındığı Tarih: 2 Ağustos 2025. Alındığı Yer: linkinghub doi: 10.1016/j.contraception.2025.110839. | Arşiv Bağlantısı