Sayın Çağrı Mert Bakırcı bu konuya noktayı koymuş. Bu kadar güzel açıklama yapan uzmanlar varken bize laf düşmeyecektir .İşte Buyurun
Evcilleştirme, evrimsel bir süreçtir. Bir türün (örneğin insan), diğer bir türü (örneğin vahşi kurtları) belli özelliklerine göre seçip, sadece o özelliğe sahip olanların çiftleşmesine izin verip, diğerlerinin çiftleşmesine izin vermeyerek (hatta onları aktif olarak öldürerek veya uzaklaştırarak) evrimsel sürece yapay seçilim yoluyla müdahale etmesi sonucu yeni türlerin (örneğin köpeklerin) evrimleşmesi olayıdır. Bu sayede hayvanlar, yırtıcı ve vahşi olabilen atalarından farklılaşarak "evcil", yani "eve uygun" hale gelebilirler. Evrimin yapay seçilim mekanizmasını kullanarak evcilleştirdiğimiz türlerin kısaltılmış bir listesine buradan erişebilirsiniz.
Ehlileştirme ise belli bir hayvanın, insanların bulunduğu ortamlarda kısmen rahat bir şekilde yaşayıp barınabilmesi için davranışsal olarak alıştırılması olayıdır. Hayvan evcil değildir; ancak insanlar arasında yaşayabilecek kadar yetkinliği (ehliyeti) vardır. Ehlileştirme olayında evrim yoktur; öğrenme vardır. Evcilleştirmede ise evrim ve öğrenme bir aradadır. Örneğin yemek verdiğiniz için size yanaşmaktan çekinmeyen bir karga ehlileşmiştir; ancak evcilleşmemiştir.
Öte yandan her evcil hayvan da ehlî olmak zorunda değildir. Evrimsel süreçte yapay seçilim yoluyla değiştirerek şekil verdiğimiz birçok hayvan da, aslında ehlî değildir. Bunun en güzel örneği tavuklardır. Tavuklar, evrimsel süreçte insanın uyguladığı yapay seçilim yoluyla ciddi anlamda değişmiş türlerdir; ancak halen ehlî hayvanlar değillerdir ve insanlar ile evlerine yanaşmaktan, onlarla doğrudan iç içe yaşamaktan pek hoşlanmazlar.
Yazının devamı için kaynakçaya bakınız.
Kaynaklar
- Yazar Yok. Evrim Ağacı. (6 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 6 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı