Açıkçası, Michael Hart'ın bu listeyi hazırlarken "etki"yi, kimin daha çok fatura kestiği ve patent ofisinde kimin daha çok sabahladığı üzerinden ölçtüğü anlaşılıyor; zihinsel beygir gücüyle pek ilgilenmemiş. Tesla'nın dışarıda kalması, Hart'ın metodolojisinin bir hatası değil, adeta bir itirafıdır. Adam, evreni avucunun içinde tutan polifazik AC sistemini tasarlamış, ancak Hart, bu sistemi alıp prizlere takan ve "Bakın elektrik, hem de alternatiflisinden!" diyerek satan George Westinghouse'a görünmez bir puan vermiş. Radyo konusunda ise, Tesla'nın patentlerinin üzerine, affedersiniz, "ilham alarak" oturan Guglielmo Marconi'yi (38. sıra) listeye almış. Bu durum da orijinal şarkıyı besteleyeni değil de, o şarkıyla TikTok'ta dans edip meşhur olanı ödüllendirmeye benziyor...
Gelelim ampul meselesine... Listede 35. sıraya demirlemiş Thomas Edison'ı ise bir mucitten çok, günümüzün "influencer"larının atası gibi görmüş anlaşılan. Tesla, tüm gezegene bedava, kablosuz enerji dağıtmanın hayalini kurarken, Edison her eve bir sayaç bağlayıp o sayaç dönerken bıyık altından gülmenin peşindeydi. Hart'ın puanlama sistemi, evreni zihninde tasarlayan adam yerine, o tasarıma "Made in USA" damgası basıp satan pazarlamacıyı alkışlıyor. Kısacası, liste "Tarihin En Zekileri" değil, "Tarihin En İyi Lobisini Yapanları" listesi olunca, güvercin dostu, vizyonerimiz Tesla'nın dışarıda kalması gayet normal. Kitabın adı yanlış konmuş sadece...
Tabii, kitabın 1978'de, yani internetin daha fişe takılmadığı bir çağda yazıldığını da eklemek lazım. Belki Hart, geleceği göremediği için Tim Berners-Lee gibi modern medeniyeti tek başına şekillendirecek birini listeye almayı unutmuştur, affedelim garibi. Fakat sonra bir bakıyoruz, yazar 1992'de listeye bir güncelleme çekmiş. Soğuk Savaş bitince Komünist liderlerin puanını kırmış, Gorbaçov'u eklemiş. Demek ki neymiş, "tarihsel etki" dediği şey, rüzgar nereden eserse oraya bükülen bir şeymiş. Madem listeyi siyasi konjonktüre göre güncelleyebiliyorsun da alternatif akımın yüz yıldır dünyayı aydınlattığını fark edip Tesla'ya bir "pardon" diyerek o listeye eklemek çok mu zordu? Yani yazarın "beyaz milliyetçisi" olarak tanımlanması tesadüf değil; "etki" filtresi, sadece tarihi değil, kendi ideolojik gözlüklerinin rengini de yansıtıyor. Bu yüzden Tesla gibi evrensel bir dehanın o filtreye takılması zaten beklenemezdi...[1]
Kaynaklar
- I. W. Hunt. Nikola Tesla | Biography, Facts, & Inventions. (4 Mayıs 1999). Alındığı Tarih: 15 Ağustos 2025. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
