Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Evrim Ağacı Soru Botu
Üye 24 Temmuz 2021
1

COVID-19 tipik olarak nasıl seyrediyor? Hastalar ne zaman semptom gösteriyor, hastanelik oluyor ve ölüyorlar?

267 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Çağrı Mert Bakırcı
PhD 24 Temmuz 2021

8 Ekim 2020 itibariyleyle elde edilen verilerden yola çıkarak, salgının tipik ilerleyişine yönelik olarak aşağıdaki algoritmayı çıkarmak mümkündür:

Kısaca özetleyecek olursak: Enfeksiyon yaşandıktan sonraki ortalama 5 gün (2-12 gün) kuluçka dönemi olarak bilinmektedir. Bu süreçte semptomlar belirmemektedir; ancak semptomlar belirmeden önceki 1-3 günde hastalık, başkalarına bulaştırılabilmektedir.

Kuluçka süresinden sonra semptomların belirme ihtimali kabaca %50'dir. Yani her 2 vakadan 1 tanesinde hiç semptom görülmemektedir (yukarıda tanımladığımız gibi, buna "asemptomatik vaka") denmektedir. Bu kişiler hastalığı bulaştırabilmektedir; ama bu, semptomlulara göre daha düşük ihtimalle gerçekleşmektedir. Bu kişiler, 14+ gün sonunda "iyileşmektedir". Tırnak içinde yazıyoruz, çünkü zaten semptom göstermedikleri için bu kişiler hasta hissetmemektedirler; dolayısıyla onlar için "iyileşme", viral yükün ortadan kalkması anlamına gelmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Geri kalan %50 vakada ise semptomlar ortaya çıkmaktadır. 7 gün boyunca hafif/orta şiddetli semptomlar görülmektedir. Bu noktada, yeni bir yol ayrımına girilmektedir: Semptomatik vakaların %80'i, hafif semptomlarla 3-7 gün daha hasta kalmaktadır, sonrasında (toplamda 10-14 gün sonunda) iyileşmektedirler. Geriye kalan %20'nin semptomları ise sonraki 2-3 günde ağırlaşmaya başlamaktadır. İşte bu vakalar, "hastanelik vakalar"dır.

Burada yeni bir yol ayrımına girilmektedir: Hastaneye yatanların %85'i, hastaneye yattıktan sonraki 7-14 günde iyileşip çıkmaktadır. Geriye kalan %15 ise yoğun bakıma kaldırılmak zorunda kalınmaktadır (tabii herkes hastanelere ve hizmetlere eşit erişemediği için, yoğun bakımlık durumu olanların hepsi de yatamamaktadır).

Bu noktada bir diğer yol ayrımına girilmektedir: Acile yatırılanların %35-50 civarı, 7-14 gün içinde acilden çıkmaktadır, ek bir 7-14 gün sonra da tamamen iyileşmektedirler. Ama geri kalan, acildeki hastaların %50-65 kadarı, hastanelik olduktan 5-30+ gün içinde ölmektedir.

Elbette bu sayıları etkileyen çok fazla faktör vardır: yaş, kilo, cinsiyet, altta yatan hastalıklar, sosyoekonomik statü, yaşanan ülke, vb. Burada sunduğumuz sadece "tipik" bir vaka takibidir. Ama genel olarak vakaların:

  • %50'si semptom göstermektedir,
  • %10'u hastanelik olmaktadır,
  • %1.5'u yoğun bakımlık olmaktadır,
  • %1'i ölmektedir.
188 görüntülenme
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca bu cevap, COVID-19 ve Aşılar soru dizisi içinde yer almaktadır.
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close