Öncelikle fikriniz oldukça doğru. Hep söylediğim bir şey vardır. Tarih öğrenmek ile tarih bilmek aynı şeyler değildir. Tarih öğrenmeniz için, sümerlilerden günümüze doğrusal bir şekilde, millet, devlet inanış fark etmeden öğrenmeniz gerekir. Ancak bu şekilde tarih öğrenilir. Bu şekilde tarih hakkında konuşabilirsiniz. Ancak tarihi anlamak, yorumlamak, yordamak, geçmişi ve geleceği anlamak ve yordamak, eleştirmek için tarihi anlamak gerekir. Tarihi anlamak için de tarih bilmenin yanı sıra sosyoloji, arkeoloji, antropoloji, fiziki coğrafya, beşeri coğrafya, ekonomi, siyaset bilimi, ilahiyat, felsefe, mantık, filoloji hatta tüm sosyal bilimleri öğrenmeniz gerekir.
Anladığım kadarıyla siz, tarihi anlamak, anlamlandırabilmek istiyorsunuz. Başlangıç için bu istek de oldukça güzel...
Sizlere tavsiyem öncelikle tarih öğrenmeniz. Daha sonrasında tarih anlamaya gitmeniz. Bu şekilde hem daha stratejik hem de daha doğru ilerlersiniz.
Yüksek ihtimalle tarih öğrendiğinizde biraz ezber, salt bilgi ve öğreticinin aktardığı kadarıyla gideceksiniz ancak sorun değil bu işin farkında olduktan sonra bunu kısa sürede anlamlandırma düzeyine getirmeniz oldukça kolay olacaktır. Bu yüzden 4 aşamalı şekilde gitmenizi tavsiye ederim.
1. Aşama tarihi baştan sona güzel, objektif ve tarafsız şekilde anlatan bir anlatıcı bulun. Anlatıcıyı seçme konusunu sizlere bırakıyorum, şu iyidir bu iyidir demeye gerek yok kpss öabt düzeyinde bile oldukça iyi anlatan kişiler sosyal platformlarda bile mevcut. Ancak bu aşamada tavsiyeme bir tavsiye daha eklemek isterim. Birden fazla anlatıcı dinlemek sizleri daha objektif ve tarafsız bilgiye götürecektir.
Çünkü tarih yapısı gereği zaten pek objektif olmayan, ideolojiden kopmayan bir bilim. Üstüne anlatıcıların da çoğu ideolojik kimliğini bir kenara bırakarak anlatamıyor. Bu yüzden bu tavsiyemi kaale almanızı önemle rica ederim. Ayrıca anlatıcı size zaten bildiklerini aktarsa dahi bir özet geçmiş olacak. İstediği kadar detay versin, istediği kadar fazla anlatsın yine de özetten kopamaz. Eğer siz bu aşamada kalırsanız öğrendiğiniz özeti birilerine anlatırken siz de kendi özetinizi anlatacağınız için karşınızdaki özetin özetini anlamış, dinlemiş olcak. Eğer ne kadar fazla bilgi o kadar fazla özetten bilgiye yaklaşma
Bu şekilde sağlam bir temel oturtacaksınız.
2. Aşamada anlatılan konuları daha detaylandırmak, tarafsızlaştırmak, derinleştirmek için parçalara bölerek kitap okumanız şeklinde gitmektir. Örnek vermek gerekirse Sümerlileri ayrı, asurluları ayrı kitaplardan, osmanlı devletini ayrı kitaplardan okumaktır. Bu aşamada sümerlileri İlmiye Çığ dan okumaya başlamanız bence oldukça önemli. Osmanlı devletini Halil İnalcık, Fuat Köprülü, İsmail Hakkı Uzunçarşılı da yine benim favorilerimdir.
3. Aşamada Sosyal bilimleri anlatan bir anlatıcı bulmanızı tavsiye ederim. Ben okurken müfredatta vardı lakin müfredat değişti ama sanıyorum youtube de var sosyal bilgiler öğretmenliği öabt yan alanda sosyoloji, sosyal psikoloji, antropoloji, siyaset bilimi, arkeoloji anlatılıyor oradan da takip edebilir veya başka platformlara da yönetebilirsiniz. Bu aşamaya geçtiğiniz anda yavaş yavaş zaten tarih anlamlandırmaya başlayacaksınızdır.
4. Aşama artık tam anlamıyla detaylandırma şeklinde gidecek. Artık bu alanda sosyal bilimlerde tarih ile alakalı kitapları, makaleleri okumakla ilerleyeceksiniz. Örneğin, coğrafya ve iklimin insanlar ve toplumlar üzerindeki etkisini araştırdığınız anda bugünkü devletlerin, milletlerin kültür ve ideolojileri anında gözünüzde canlanmaya başlar.
Bu alanda şiddetle okumanız gereken bir kitap bir de alan var. Biri Coğrafya Mahkumları adlı kitap sanırım yazarı Tim Marshal dı, diğeri de hakimiyet teorileridir. Bu kitabı ve teorileri okuduğunuzda anında jeopolitik ve jeostratejik de işin içine girecektir. Haliyle artık oldukça farkında olacaksınız. Din kültür etkileşimleri, coğrafya ekonomi etkileşimlerini, dil coğrafya kültür ve din etkileşimlerini de makaleler halinde okuduğunuzda artık tabiri caizse sizleri durduracak hatta tavsiyesine ihtiyaç duyacağınız kimse kalmayacaktır.
Sorun yaşadığınızda bana ve birçok meslekdaşıma, branşdaşıma buradan veya sosyal medyadan veya yüzyüze görüşmeler sağlayabilirsiniz. Ayrıca yine sizler için bu süreçte eğitim psikolojisi ve öğrenim psikolojisini öğrenmeniz de sizlere artı sağlayacak noktalardan biri olacaktır.
Unutmayalım. Her şey merak etmek ve sorgulamakla başlar. Okuyarak bu başlangıcı taçlandırabiliriz. Hayatımız bildiklerimiz kadardır. Ya tecrübe ederek ya okuyarak ya dinleyerek öğrenebiliriz. Bunun en pragmatik ve doğru yönetemi okumaktır. Bilmediğimiz bu hayatta hayal dahi edemeyiz. O korkunç uzaklıkta görülen, zannedilen ufuklar sadece birkaç adım ilerimizdedir. Yeter ki harekete geçecek cesaretiniz, niyetiniz olsun. Sevgilerle...
