Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Babunlar (Papio)

2 dakika
6,633
Babunlar (Papio) Süha Derbent
Babun ve sırtındaki yavrusu.
Tüm Reklamları Kapat
Babunlar
  • Bilimsel Adı Papio
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Babunlar
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Baboons
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Gözlem Bilgileri

Süha Derbent'in Yaşam Ağacı projesine katkı sağladığı nefes kesici babun (Papio sp.) gözlemlerinden birkaç tanesine tanıklık ediyorsunuz! Afrika kıtasında gözlemlendiler. Özellikle bu bireyin yavrusu ile davranışları dikkat çekmekte.

Tanım ve Genel Bilgiler

Babunlar non-hominoid denilen insansılar dışındaki en iri primatlardır. Sınıflandırıldığı kadarıyla 5 türden oluşmaktadırlar. En küçükleri olan Gine babunu (Papio papio) 50 cm uzunluğa ve sadece 14 kg ağırlığa ulaşabilir. En irileri olan Kap babunu (Papio ursinus) ise 120 cm uzunluğa ve 40 kg ağırlığa ulaşabilir. Bütün babunların köpekgillere benzeyen güçlü çeneleri ve uzun ağız yapıları vardır. Aynı şekilde sivri köpek dişleri (canine) bulunur. Çeneleri dışında kalın ve gür kılları, prehensile (uzuv gibi) olmayan kuyrukları vardır. Kılları genelde kahverengi ve krem tonlarındadır. Kalçalarındaki şişkinliklere ischial callosit denir ve sinirsiz yastık gibi oldukları için sert zeminde oturmayı kolaylaştırır. İsmi kalça kemiğinin bir parçası olan ischium'dan alır. Cinsiyetler arası boyut farklılığı olan seksüel dimorfizm gözlenir.

Babun (Papio sp.) ve yavrusu.
Babun (Papio sp.) ve yavrusu.
Süha Derbent

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Toplamda 5 tür sınıflandırılmıştır. Bu türler arasından sarı babun ve Kap babunu içerisinde 3'er adet alt tür bulunur. Bilinen en eski babun fosili yaklaşık 2 milyon yıllıktır.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Karasal hayvanlardırlar. Genelde savan alanları, açık arazileri ve tepeleri tercih ederler. Afrika'nın belli bölgelerinde bulunurlar. Gine babunu Senegal, Gine, Gambia gibi Batı Afrika'nın ufak bir kesimlerinde yaşar. Kap babunu Güney Afrika'nın bazı ülkelerinde görülür. Sarı babun, Güney Afrika ile Orta Afrika arasında Kenya, Tanzanya gibi ülkelere yayılmıştır. Zeytin babunu genelde Ekvatoral Afrika kesimlerinde görülür. Sadece Arap babunu (Papio hamadyras) Arap Yarımadası'na da yayılmıştır. Onun dışında Doğu Afrika'nın çok ufak bir kesiminde görülür.

Davranış ve Etoloji

Hiyerarşik sosyal gruplar halinde yaşarlar. Harem kurma özellikleri ile bilinirler. Hiyerarşik olarak üstte olan erkek istediği dişi ile çiftleşebilir. Çiftleşme davranışları arasında vokal çağrılar çok önemlidir. Dişiler genelde 1 yavru doğurur ve 6 aylık gebelik süreci ardından doğan yavru 5-8 senede cinsel olgunluğa ulaşır. Babunlar koruma altında 45 sene yaşayabilirken, doğada genelde 30 yaşına kadar gelebilirler.

Babun (Papio sp.) ve sırtındaki yavrusu. Kalçasındaki ischial callositler daha iyi belli oluyor.
Babun (Papio sp.) ve sırtındaki yavrusu. Kalçasındaki ischial callositler daha iyi belli oluyor.
Süha Derbent

Diyet ve Metabolizma

Hepçil hayvanlardır. Böcekler, balıklar, kabuklu deniz hayvanları, yabani tavşanlar, kuşlar, vervet maymunlar ve hatta küçük antiloplar ile beslenebilirler. Öyle ki insan yerleşimlerine yakın yaşayan bireyler keçi ve koyun bile yiyebilir. Babunların avcıları ise leoparlar, aslanlar, sırtlanlar, Nil timsahları ve kara mamba yılanlarıdır.

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Mısır mitolojisinde Arap babunu (Papio hamadyras) Thoth'un görevlisi olarak bilindiği için Babi olarak isimlendirilirdi ve kutsal sayılırdı.

Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!

Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...

O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...

O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.

Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
Destek Ol
₺50/Aylık
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
13
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu Makale Sana Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Güldürdü 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Korkutucu! 1
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 16/03/2025 06:52:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7890

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Sürükle bırak veya seç
Pexels'te Ara
Panodan Yapıştır
URL'den Yükle
0 /5000
0 /5000
0 /5000
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Babunlar (Papio)
Gözlem Bilgileri
Tanım ve Genel Bilgiler
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Davranış ve Etoloji
Diyet ve Metabolizma
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Kategoriler ve Etiketler
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu. Babunlar (Papio). (2 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 16 Mart 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7890
Türkoğlu, P. (2019, August 02). Babunlar (Papio). Evrim Ağacı. Retrieved March 16, 2025. from https://evrimagaci.org/s/7890
P. Türkoğlu. “Babunlar (Papio).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 02 Aug. 2019, https://evrimagaci.org/s/7890.
Türkoğlu, Pedram. “Babunlar (Papio).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, August 02, 2019. https://evrimagaci.org/s/7890.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close