Dev kurt örümceği (Lycosa praegrandis)

Pedram Türkoğlu

Gözlem Bilgileri

Eskişehir/Mihalıççık ilçesinin 1200 metre rakımdaki Adhisar Köyü batısında, 13-14 Ekim TRAMEM (Türkiye Memeliler Veri Tabanı) tarafından düzenlenen kampta gözlemlediğimiz dev kurt örümceği türü. Yolculuk boyunca bize eşlik eden ve desteğini esirgemeyen Prof. Dr. H. Tuğrul Atasoy'a teşekkürlerimizi iletmek isteriz. Ayrıca arazi rehberlerimiz Ümit Malkoçoğlu ve Emir Özay'ın yanında kamp yöneticisi Serhat Tigrel'e de iyi dileklerimizi sunmak isteriz.

Tanım ve Genel Bilgiler

Kurt örümcekleri (Lycosidae) ailesi içerisinde bulunan en iri türlerden biridir. Boyut olarak gövdeleri 2-3 cm arasında (bacak dahil değil) değişir. Abdomeni (karnı) açık gri ve toprak rengindedir. Bacaklarında siyah şeritler, pedipalplarında (ağız kenarındaki ufak uzuvlar) siyah noktalar bulunur. Karın altında turuncu kontrastları da mevcuttur. Muhteşem görme yetenekleri vardır. Kurt örümcekleri yumurtalarını, karında bulunan ağ püskürten spinneret (memecik) organlarına bağlı tutar. Genelde iki büyük gözün altında 4 küçük göz ile tanınırlar. Tepede ise iki tane laterale (yanlara) bakan göz vardır.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Lycosa cinsi, diğer yaygın kurt örümceklerine (Lycosidae) nazaran oldukça iridir. 2013 itibari ile bu cins içerisinde 200'den fazla tür tanımlanmıştır.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Lycosa cinsi, Eski Dünya'nın (Asya, Afrika ve Avrupa) neredeyse her kesimine yayılmıştır. Fakat Lycosa praegrandis türü ise özellikle Yunanistan'dan (Doğu Avrupa'dan) Orta Asya'ya kadar yayılım gösterebilmiştir. Sıcak ve kuru iklimleri tercih ederler. Genelde yüksek rakımlı bozkırları ve kayalık alanları severler. Kuru samanlık alanlarda muhteşem kamuflaj olabilirler.

Davranış ve Etoloji

Kurt örümcekleri, toprakta delikler açarak yaşarlar. Diğer eklembacaklılar ile beslenirler. Ancak ağ örerek avlanmazlar, doğrudan pusu kurarak veya kısa mesafelerde kovalayarak avlanırlar.

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Eskiden hatalı biçimde "gerçek tarantulalar" şeklinde düşünülürdü. Dolayısıyla ısırdıklarında tarantizm adı verilen ateş, ağrı ve ısırık bölgesinde şişme ile ilişkilendirildi. Halbuki hiçbir Lycosa türünün ısırığı insanlar için tehlikeli olmadığı bilinir. Bu mit, korkutucu görüntüleri nedeniyle hortlamıştır. Hatta tarantula ısırığı bile insan gibi büyük memeliler için tehlikeli değildir! En fazla arı sokması gibi alerjik reaksiyon gelişebilir. Unutmamak gerekir ki örümceklerin çok büyük bir kısmı insan gibi iri memeliler için tehlike oluşturamaz. Ayrıca örümcekler oldukça utangaç hayvanlardır. Tahrik edilmedikleri sürece ısırmazlar. Kaçacak bir yerleri kalmadıkları zaman en son kaba kuvvete başvururlar.

Etimoloji

Antik Yunanca Lycos (λύκος), "kurt" anlamını taşır.