Atlar, Şempanzelerden Daha Fazla Sayıda Yüz İfadesine Sahiptir!

Eğer atınız size alaycı bir gülümsemeyle bakıyor gibi geliyorsa, haklı olabilirsiniz! Atların surat hareketlerinin yeni bir "rehberi", bu hayvanların bir zamanlar düşündüğümüzden daha fazla ifadeye sahip olduğunu gösteriyor.

Tabii ki insanlar, sahip oldukları marifetli kas sistemi yardımıyla 27 farklı yüz ifadesi kullanarak çözümü en zor duygularını konuşmadan ifade edebiliyorlar. Fakat Sussex Üniversitesinden bilim insanları, at repertuarının o kadar da geri kalmadığını keşfetti. Atsal Yüz Hareketi Kodlama Sistemlerini kullanan takım (kısa adıyla EquiFACS), atlarda 17 ayrı yüz hareketini tanımladılar ve çoğu, insanların yüz ifadelerine (özellikle dudaklardakiler ve gözlerdekiler) benziyor. Bu rakam şempanzelerde tanımlanabilen yüz ifadesi sayısından en az üç adet daha fazla ve köpeklerinkinden bir tane daha fazla. Bu olasılık çeşitliliği, bilim insanlarının daha önce tahmin ettiğinden çok daha büyük, çünkü aile ağacında bir tür Homo sapiens'ten ne kadar uzaksa, yüz ifadelerinin kullanımının o kadar kısıtlı olacağını düşünmüşlerdi. 

Bulgu çok şaşırtıcı gelmemeli çünkü atlar görsel canlılardır; görme duyuları evcil köpeklerinkinden ve kedilerinkinden daha iyidir. Fakat araştırmayı yürüten Jennifer Watham ve iş arkadaşları, bir at kafasını inceleyip kas tasarımının tüm yönlerini fotoğraflamadan önce, bilim insanları atsal iletişimde gözün duygusal rolünü tamamen anlamamışlardı. Tim Radford, The Guardian'da Watham'ın sözlerini şöyle aktarıyor:

Atlar ve insanlar, derilerini gözlerinin üzerinde kaldırabilir, bu durumun olumsuz duygusal durumlarda meydana geldiği görülüyor. Bir diğer örnek ise dudak kenarlarının içeri çekilmesidir, bu durum atlarda alçak gönüllü bir jest bölümü olarak görünüyor. Tezimiz sadece atların yapabildiği hareketleri tanımladı, asıl zor olan şey ise şimdi bunların hangi şartlarda gerçekleştiğini belgelemek. Bu sayede daha bilgili kıyaslamalar yapabileceğiz.

Kas hareketini şartlar ile bağdaştırmaya başlamak için araştırmacılar dört yaşından 27 yaşına kadar 86 atta 15 saatlik davranış kaydetti (erkek ve dişilerin karışık bir şekilde olduğu, çeşitli soylardan gelen atlar). Gelecekteki çalışmalarda, yüz ifadesi ve farklı davranışsal durumlar arasındaki ilişkiyi açıklamayı deneyecekler. Radford şöyle diyor:

Atlar sosyal hayvanlardır: davranışlarının çoğu, değişen besin kaynakları arayışlarındaki mevsimsel göçlerinde aile gruplarını beraber tutmaya ve muhtemel yırtıcı saldırısı konusunda uyarmaya yardımcı olmak için evrimleşmiş olmalı.

Atlara ait sosyal koşulların, yüz ifadesinin renkli paletiyle ilişki şekli, insanlar ve atlar arasında binlerce yıl boyunca derin bir şekilde kökleşmiş duygusal iletişimin etkisini aydınlatmaya yardımcı olabilir.