Nükleer Fizik: Pozitron (β+) Emisyonu
- Özgün
Öncelikle, bu bozunuma neyin sebep olduğundan bahsedelim. Kararlı yapıda olmayan ve proton sayısı nötron sayısına oranla oldukça fazla olan çekirdekler, pozitron emisyonu adı verilen mekanizmayla bozunurlar.
Pozitron, e^+ ile ya da β+ ile gösterilebilir. Elektron ile aynı kütleye fakat zıt yüke sahiptir (+1e). Elektron ile olan bu benzerliklerden dolayı, elektronun antiparçacığı olarak ifade edilir.
β- bozunumunda olduğu gibi, burada da bozunuma υ (nötrino) eşlik eder. Bu sayede enerji ve momentum korunumları sağlanmış olur.
Pozitron emisyonunun mekanizmasını basitçe ifade etmek istersek, çekirdekte bulunan protonun; nötron, pozitron ve nötrinoya dönüşmesi diyebiliriz. Yani:
Pozitronlar hakkındaki diğer bir önemli bilgi ise, elektronlar gibi serbest halde bulunamıyor olmalarıdır.
Doğada, kozmik ışınların atmosfere girmesiyle oluşabilen pozitronlar, oluşumlarından birkaç mikrosaniye sonra yok olurlar.
Doğada serbest halde bulunamıyor olmaları ve kısa sürede bozunmaları, önümüzdeki yazılarda bahsedeceğimiz tıbbi uygulamalar için ciddi bir öneme sahiptir.
Öyle ki, oluşan β+ parçacıkları elektron ile birleşirler. Birleşimin ardından, birleşen bu parçacıklar, γ ışını yayarlar. Bu ışının toplam enerjisi, birleşen elektron ve β+ parçacıklarının toplam enerjisine eşittir.
Pozitron Emisyonunun Genel Formülü
Eğer β+ bozunumunu genel bir yapıda yazmamız gerekirse:
Oluşan Pozitronun Enerjisi
Önceki yazılarımızda bahsettiğimiz gibi, oluşan element atomunun (Y) kütlesi, pozitrona oranla çok büyük olduğu için, yine önceki yazılarımızda momentumun korunumundan yola çıkarak ispatladığımız gibi, Y'nin kinetik enerjisi, saçılan pozitronun kinetik enerjisinden oldukça küçüktür. Yani enerjinin çoğu, pozitronun kinetik enerjisine gider.
Ege Can KARANFİL
Referanslar
- Prof. Dr. Selahattin Özdemir, Health Physics ders notları
- Energy Education, "Beta Decay"
<https://energyeducation.ca/encyclopedia/Beta_decay> - Radioactivity, "Positron Emission Tomography"
<http://www.radioactivity.eu.com/site/pages/Positron_emission_tomography.htm> - HyperPhysics, "Beta Energy Spectrum"
<http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/Nuclear/beta.html>Kapak Görseli - <https://serviparticules.ub.edu/en/activities/talks-in-educational-centres/nuclear-physics-what-it-and-what-ithttp://inn.spb.ru/radiation-symbol-wallpaper/img572961565A7>
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/04/2025 01:41:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12634
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
