Neden Duvardan Geçemeyiz?
- Özgün
Vücudunuzu oluşturan atomların ve evrendeki diğer bütün cisimlerin çoğunlukla boşluktan oluştuğunu muhtemelen duymuşsunuzdur. Tek parça olarak görünmemize rağmen bu aslında doğrudur. Ne yazık ki (belki de ne yazık ki demek ürkütücü sonuçlar doğurabilir) vücudumuzdaki atomlar, bir diğer atomun içerisinden geçip gidemez. Durumun böyle olmasını isteyebilirdiniz ama bunu söyleyeceğimiz için üzgünüz ki Shadowcat’in nesnelerin içinden geçme gücü sadece X-Men çizgi romanlarında kalmaya devam edecek.
Her şey atom çekirdeğinin etrafında yörünge izleyen elektronlarla ilgilidir. Atom çizimleri elektronların atom çekirdeği etrafında düzenli örüntüde dolandığını göstermektedir ama durum hiç de böyle değildir.
İlk atomun elektronlarının diğer atomun arasından geçebilmesi için ikinci atomun elektronları gibi aynı atom boşluğunda kısa bir süre bulunması gerekirdi. Basitçe izah etmek gerekirse bu imkansızdır.
1925’te ilk olarak Avusturyalı fizikçi Wolfgang Pauli tarafından formülleştirildiği gibi bir atomun içindeki iki elektron aynı anda aynı durumda ve yapıda bulunamaz. Yani, aynı yerde bulunup aynı görevi gören iki elektronunuz olamaz. Sadece bir tane bulunmalıdır.
Buna Pauli dışarlama ilkesi denir ve bütün fermiyonları ilgilendirir. Bu durum aynı zamanda, bir atomun diğer bir atomun yerini işgal etmesini engellemede oldukça etkili olduğu anlamına da gelmektedir. Bu, katı nesnelerin katı olmasını sağlayan şeydir ve birbirlerinin arasından geçmelerini engeller. Peki bu hiçbir şeye dokunamayacağımız anlamına gelir mi? Şey, o kadar çabuk değil. Bu bazen kuantum mekaniğinde iki fermiyon arasındaki itme kuvveti olarak açıklanır ve popüler bilim yorumu bunun atomların diğer atomların arasından geçip gitmelerini engellediği üzerinedir.
Ama bu etkileşimleri tanımlamak için kullanılan kuvvet sözcüğü bizim kullandığımız kuvvet anlamında değildir.
2003’te yayımlanan Amerikan Fizik Dergisine göre (arXiv’da tam sürümü yayımlandı) kuvvet, yeni öğrenciler tarafından yanlış anlaşılma potansiyeline sahip yetersiz bir analojidir (hala daha iyisine sahip değiliz, bazen etkileşim demeyi tercih ediyoruz).
Nottingham Üniversitesi öğretim üyesi fizik profesörü Philip Moriarty’e göre, temas atomik seviyede gerçekleşir. Bu, Van der Waals çekici kuvvetinin Pauli itici kuvvetini dengede tuttuğu noktadır. Ama bu "temas" ile aynı olmak zorunda değildir.
Moriarty “Normal bir kişinin kuantum seviyesine inmekle ilgili ne düşündüğünü genişletemezsiniz, bu yüzden başka bir tanım bulmak zorundasınız" şeklinde durumu ifade ediyor. “Anoloji tamamen çöküyor.”
Çevirmen: Didem Solmaz
Referanslar
1.ScienceAlert, "Here's The Reason You Can't Actually Walk Through Walls, According to Science",<https://www.sciencealert.com/why-we-can-t-walk-through-walls-pauli-exclusion-principle-video>
Kapak Görseli: Martine/Flickr/CC BY-NC 2.0
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/04/2025 08:58:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12674
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
