Krebs Döngüsü Nedir?
Yaşamın Kalbindeki Döngüyü Bir Bisiklet ile Anlamak...
- Özgün
- Biyokimya
- Abiyogenez
Her ne kadar dilimizde çok anlamlı olmasa da, "cycle" sözcüğü İngilizcede hem "döngü", hem de "bisiklet" anlamına gelmektedir. Bu nedenle Krebs Döngüsü, bir bisiklete benzetilerek bu harika görselde anlatılmaktadır.
Krebs Döngüsü (veya "Sitrik Asit Döngüsü"), oksijenli solunum yapan canlıların karbonhidratlardan, yağlardan ve proteinlerden elde ettikleri Asetil-CoA'yı oksijenle yakarak (okside ederek) karbondioksit ve kimyasal enerji üretmelerini sağlayan bir kimyasal tepkimeler bütünüdür. Daha anlaşılır şekilde sunacak olursak, ciğerlerinize çektiğiniz havanın, ağzınızı kullanarak yediğiniz besinlerle hücrelerinizde birleşerek, size hayat veren enerjinin üretimini sağlayan kimyasal tepkime dizgisi Krebs Döngüsü olarak anılmaktadır.
Krebs Döngüsü, yaşamın kalbinde yer alan döngülerden birisidir ve yapılan araştırmalar, döngünün canlılık haricinde (cansız olarak, abiyotik yöntemlerle) evrimleşmiş olabileceğini göstermektedir. Bu durum, kimyasal evrim sonucunda canlılığın cansızlıktan doğal süreçlerle ortaya çıktığı düşüncesiyle uyum göstermektedir. Krebs Döngüsü, hücresel metabolizmanın en erken yapıtaşlarından biri olarak evrimleşmiş olmalıdır.
Döngünün evrimsel tarihiyle ilgili araştırmalar sürüyor olsa da, oldukça ilginç sonuçlar da tespit edilmiştir. Örneğin, Krebs Döngüsü'nün benzeri olan daha ilkin döngülere oksijenli solunum yapmayan (anaerobik) bakterilerde rastlanmaktadır. Bu durum, kademeli bir evrimsel geçişe işaret etmektedir. Dahası, söz konusu döngünün birden fazla defa, birbirinden bağımsız olarak evrimleşmiş olabileceği de düşünülmektedir.
Hücre Teorisi ve biyokimya çerçevesinde, Krebs Döngüsü'nün yaptığı işi yapabilecek birden fazla döngü tespit edilmiştir. Ancak Krebs Döngüsü, bugüne kadar tespit edilenler arasında en verimlisi gibi gözükmektedir. Bu durum, evrimsel biyolojinin uyumlulaştırma mantığıyla önemli paralellikler göstermektedir. Yapılan analizler, birbirinden bağımsız Krebs-Benzeri Döngüler evrimleştiyse bile, bunların hepsinin yakınsak evrim sürecinden geçerek Krebs Döngüsü'ne evrimleştiğini düşündürmektedir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
18
-
8
-
6
-
4
-
2
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- E. Meléndez-Hevia, et al. (1996). The Puzzle Of The Krebs Citric Acid Cycle: Assembling The Pieces Of Chemically Feasible Reactions, And Opportunism In The Design Of Metabolic Pathways During Evolution. Journal of Molecular Evolution, sf: 293-303. | Arşiv Bağlantısı
- O. Ebenhöh. (2001). Evolutionary Optimization Of Metabolic Pathways. Theoretical Reconstruction Of The Stoichiometry Of Atp And Nadh Producing Systems. Bulletin of Mathematical Biology, sf: 21–55. | Arşiv Bağlantısı
- H. Gest. (1987). Evolutionary Roots Of The Citric Acid Cycle In Prokaryotes. Biochemical Society Symposia, sf: 3-16. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 13:50:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4231
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
