Muallim Naci (Ömer)

Muallim Naci, Tanzimat Dönemi Türk edebiyatının önemli şair, yazar, eleştirmen ve eğitimcilerindendir. Asıl adı Ömer olan Naci, 1850 yılında İstanbul’da doğdu. Henüz küçük yaşta annesini kaybetti; çocukluk yılları babası ve büyükannesiyle geçti. Eğitim hayatına medresede başlayan Naci, Arapça ve Farsça’yı iyi derecede öğrenerek klasik edebiyatla erken yaşta tanıştı. Şiire olan ilgisiyle dikkat çeken Naci, zamanla edebiyat çevrelerinde tanınmaya başladı. İlk olarak İstanbul'da çeşitli memuriyetlerde bulundu, ardından öğretmenlik görevine geçti. Bu görevinden dolayı “Muallim” unvanını aldı ve bu isimle edebiyat tarihine geçti. Muallim Naci, edebi yaşamı boyunca hem Divan edebiyatına bağlı kaldı hem de halkın anlayabileceği sade bir Türkçeyle yazmayı savundu. Edebiyatta dilin sadeleşmesini isteyen ilk isimlerden biri oldu. Şiirlerinde doğa, aşk, toplum ve birey gibi temaları işlerken; nesir türünde ise anı, eleştiri ve makale türlerinde eserler verdi. Naci, aynı zamanda dönemin güçlü kalemlerinden Recaizade Mahmud Ekrem ile girdiği edebi tartışmalarla da tanınır. Bu tartışmalar, edebi anlayış farklarının Tanzimat Dönemi'nde ne kadar derin olduğunu gösterir. Naci, edebiyatın sadece estetik bir faaliyet olmadığını, aynı zamanda bir terbiye ve millet bilinci meselesi olduğunu savunmuştur. Muallim Naci, 1893 yılında henüz 43 yaşındayken hayata veda etti. Ardında hem klasik hem de halk edebiyatı arasında bir köprü kurmaya çalışan eserler bıraktı. Ölümünden sonra da dili sadeleştirme, halkla edebiyat arasında bağ kurma çabası pek çok genç yazara ilham kaynağı oldu.