Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Hipertonik Ortam Nedir?

2 dakika
8,483
Hipertonik Ortam Nedir?
  • Özgün
Tüm Reklamları Kapat

Hipertonik ortam nedir?

Hipertonik ortam içerisine konulan hücreyle kıyaslandığında, konsantrasyonu hücreden daha yüksek olan ortamdır. Eğer hücre hipertonik bir ortama konulursa, ozmoz nedeniyle hücre su kaybederek büzüşür.


Hipertonik Ortamdaki Hücreye Ne Olur?

Bazı canlılar, hipertonik ortamda yaşayacak şekilde evrimleşmişlerdir. Tıpkı hipotonik ortamda, içerisine giren fazlalık suyu kontraktil kofulu sayesinde dışarı atan bazı protistalar (amip, öglena vb.) gibi, balıklar da solungaçları sayesinde, kendilerine göre hipertonik ortam oluşturan tuzlu suda yaşayabilirler.

Osmotik basınç sebebiyle solungaç hücrelerinden su kaybettiklerinden dolayı, gaz alışverişini gerçekleştirebilmek için deniz suyuyla temas eden büyük solungaçlara ihtiyaçları vardır. Bu su kaybını, bolca su içerek tolere ederler. Bu sırada aldığı fazlalık tuzu aktif olarak dışarıya atarlar. Bu olaya osmoregülasyon denir.

İnsandaki kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) farklı ortamlardaki halleri. Hipotonik bir ortamda hücre, içerisine su alarak şişer ve bunu takiben patlayabilir.
İnsandaki kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) farklı ortamlardaki halleri. Hipotonik bir ortamda hücre, içerisine su alarak şişer ve bunu takiben patlayabilir.

Bitkilerde su ve çözünen maddelerin doğru şekilde ayarlanması bitkinin sağlığı için oldukça önemlidir. Eğer bitki yeterince su almasa, hücre dışı (ekstrasellüler) sıvı izotonik ve hipertonik hale gelir ve bitki hücresinin su kaybetmesine neden olur. Bu nedenle turgor basıncının da kaybedilmesiyle özellikle yapraklarda büzüşmeler başlar.

Tüm Reklamları Kapat

Hipotonikortamda ise durum tam tersidir. Bu sefer konsantrasyon hücre dışında, hücre içine göre daha düşüktür. Dolayısıyla yarı geçirgen zar, ozmoz dolayısıyla hücre içerisine su dolarak hücrenin şişmesine neden olur. Bu hayvan hücrelerinde hücre membranın yırtılarak hücrenin ölmesine neden olabilir. Bitkilerde ise turgor basıncıyla sonuçlanır. İzotonikortamda ise iki konsantrasyon da birbirine eşittir. Bu nedenle hücre içinden dışarıya fark hücre üzerinde fark yaratacak bir geçiş olmaz. Fakat bu noktada hala yarı geçirgen hücre zarı su alıp verebilir, bu noktada sadece dengenin sağlanıyor olduğuna dikkat etmek gerek.

Ozmoz Nedir?

Ozmoz, yarı geçirgen (seçici) bir zar ile ayrılmış konsantrasyonu farklı iki ortamdan, konsantrasyonu düşük olandan yüksek olana çözücü (solvent) moleküllerinin geçişidir. Ozmoz sayesinde iki ortamın konsantrasyonu eşitlenebilir. Burada yarı geçirgen zarın çözünmüş tüm maddeleri geçiremiyor olması önemli bir rol oynar. Bu nedenle konsantrasyonda eşitliğin sağlanabilmesi için, geçebilenlerin hareketiyle bu sağlanmak zorundadır.

Beherin solunda konsantrasyonu düşük, sağında konsantrasyonu yüksek ortam bulunmaktadır.
Beherin solunda konsantrasyonu düşük, sağında konsantrasyonu yüksek ortam bulunmaktadır.

Hazırlayan: Ögetay Kayalı

Referanslar

Tüm Reklamları Kapat

1. KhanAcademy, "Cell structure and function - osmosis and tonicity", <https://www.khanacademy.org/science/ap-biology/cell-structure-and-function/mechanisms-of-transport-tonicity-and-osmoregulation>

2. Wikipedia, Osmosis, <https://en.wikipedia.org/wiki/Osmosis>

Kapak Görseli:By Zephyris - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=18401754

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/11/2024 22:34:17 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12923

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Antik
Algı
Nanoteknoloji
Eğilim
Dişler
Şizofreni
Işık Yılı
Rna
Kilometre
Uzay
Gerçek
Kan
Pandemi
Türkiye
Nobel
Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması (Cmb)
Beslenme Davranışları
Fare
Işık Hızı
Sinyal
Farmakoloji
Makine
Jinekoloji
Mavi
Hekim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kayalı. Hipertonik Ortam Nedir?. (23 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 14 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12923
Kayalı, Ö. (2021, January 23). Hipertonik Ortam Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved November 14, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12923
Ö. Kayalı. “Hipertonik Ortam Nedir?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 23 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/12923.
Kayalı, Ögetay. “Hipertonik Ortam Nedir?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, January 23, 2021. https://evrimagaci.org/s/12923.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close