Genç Kapuçinler, Başka Bir Maymun Türünün Yavrularını Kaçırıyor!

Panama kıyılarındaki Jicarón Adası'nda ilginç ve bir o kadar da endişe verici bir olay yaşanıyor. Araştırmacıların 19 Mayıs'ta Current Biology'de yayınladıkları rapora göre, Jicarón Adası'nda yaşayan beş genç kapuçin maymunundan oluşan bir çete, uluyan maymunların yavrularını kaçırmaya başladı.^[1] Bu olayın nedeni net olarak bilinmiyor olsa da kaçırılanlar için genellikle ölümcül oluyor. Almanya'nın Konstanz kentindeki Max Planck Hayvan Davranışları Enstitüsü'nde evrimsel davranış ekolojisti olan Brendan Barrett şöyle diyor:

Kapuçinler gerçekten ilginç, garip, sıra dışı ve bazen de karanlık şeyler yapıyorlar. Bu tür davranışlar, insanın karanlık doğasına bir ayna tutabilir.

Primatlar arasında bebek kaçırma olayları nadir değildir. Bilim insanları daha önce de makakların birbirlerinden bebek çaldığını ve genç erkek kapuçinlerin bazen bebek bakıcılığı yapmak için gruplarındaki bebekleri kaçırdığını gözlemledi. Çalışmada yer almayan Kaliforniya Üniversitesi evrimsel antropoloğu Susan Perry şu sözleri söylüyor:

Bakıcı gibi davranan bu maymunlar, bebeği anneden alıp bir süreliğine onunla kaçabildiklerinde gerçekten çok mutlu oluyorlar.

Science News

Bebek kapuçinler bu esnada nadiren zarar görüyor ve bu süreç genellikle bebek acıkıp annesini çağırmaya başladığında sona eriyor. Primatların başka bir türden bebeklerle vakit geçirmesi çok daha az yaygındır. Vahşi doğada bu durumun tek örneği 2004 yılında Brezilya'daki araştırmacıların dişi kapuçinlerin bir Marmoset yavrusunu büyütmesini izlemesi sırasında kaydedildi. Brendan Barrett şöyle diyor:

Kapuçinler gerçekten her türden garip ve beklenmedik davranış sergileyebiliyor. Taş alet kullanabilen tek kapuçin türü olan Jicarón kapuçinleri bunun en iyi örneklerinden. Ancak Joker adlı genç bir bir maymunun, bir uluyan maymunu sırtında taşıdığını görmek yine de oldukça şaşırtıcıydı.

Barrett ilk başta bu durumun tek seferlik bir olay olduğunu düşündü. Ancak daha sonra ekip, Joker'in farklı bir uluyan bebeği taşıdığı başka bir fotoğraf buldu. Araştırma ekibi, 19 aylık fotokapan görüntülerini inceledikten sonra, Joker'in Ocak 2022'de dört yavrusundan ilkini taşımaya başladığını tespit etti. Eylül 2022'ye gelindiğinde ise dört genç erkek kapuçin daha uluyan maymunları taşımaya başladı. Brendan Barrett bu durumu şöyle açıklıyor:

Joker en azından bebeklere bakıyormuş gibi görünüyordu, ama diğer erkekler onları adeta bir aksesuar gibi taşıyordu.

Toplamda beş erkek kapuçin, 15 ay boyunca 11 yavruyu kaçırdı. Kapuçinlerin bakımında bu bebekler ciddi şekilde acı çekti ve çalışma süresi boyunca en az dördü hayatını kaybetti. Bazı yavrular kaçırıldıklarında sadece bir ya da iki günlüktü. Barrett, bu durumu şöyle anlatıyor:

Birkaç kapuçin, ölü bebekleri kukla ya da oyuncak bebek gibi taşımaya devam etti. Zaman zaman kasetleri incelemek duygusal olarak gerçekten zordu. Bazen bir korku filmi izleyeceğinizi düşünüyorsunuz.

Ancak kapuçinlerin bu bebekleri nasıl ele geçirdiği başta belirsizdi. Belki de yavrular öksüz kalmış ya da anneleri tarafından terk edilmişti. Ekip, uluyan maymun yavrularından birinin kayıp çağrısı yaparken yetişkinlerin ağaçlardan seslendiğini ve muhtemelen bebeklerini aradıklarını gösteren görüntüler buldu. Bu sırada, kapuçinler yetişkin uluyanları tehdit ediyordu. Barrett şöyle anlatıyor:

Bu görüntüler, bu işin kaçırma vakası olduğunu kesinleştirdi.

Kapuçinlerin bu eğilimi neden benimsediği net olmasa da erkeklerin bu yavruları ne canlıyken ne de öldükten sonra yediğine dair hiçbir kanıt bulunmuyor. Uluyan maymunlarla kapuçinler arasında besin kaynakları açısından bir rekabet bulunmuyor. Ayrıca, bebekler taşıyıcı kapuçinlere herhangi bir özel statü kazandırıyor gibi de görünmüyor. Susan Perry, gözlemlenen bu davranış biçimini şöyle değerlendiriyor:

Bu eğilim çarpıcı ve aynı zamanda nesli tükenmekte olan uluyan maymun popülasyonu için çok endişe verici. Aynı zamanda bu durum, net bir amacı olmayan bir geleneği insan olmayan bir primat grubunun geliştirmesine dair iyi bir örnek.

Barrett, son olarak kapuçinlerin bebekleri kaçırmasının ardında oldukça basit bir neden olabileceğini vurguluyor:

Jicarón kapuçinlerinin yırtıcı hayvanları yok ve adalarında can sıkıntısı yaşıyor olabilirler. Bebekleri çalmak basitçe ilginç ve teşvik edici olabilir. Bu da beni başka ne yaptıklarını merak etmeye itiyor.