Evrendeki En Büyük Boşluk Sandığımız Şey Olmayabilir
- Özgün
Evrenin arka plan ışınımında, alışılmadık derecede soğuk bir bölge vardır. Büyük Patlama'nın hemen sonrasından bu zamana kadar varlığını sürdüren bu bölgeye soğuk leke (cold spot) adı verilmektedir.
Büyük Patlama'dan yaklaşık 400.000 yıl sonradan gelen artık ışınıma kozmik mikrodalga arkaplanı ışınımı (CMB-R) denir ve belirgin veya belirgin olmayan sıcaklık farklılıklarıyla doludur. Ancak soğuk leke, kendisinin neden çevresinden bu denli daha soğuk olduğunu henüz açıklayamayan bilim insanları için gizemli kalmaya devam etmiştir.
Bu sıcaklık sapması ile –ki çevresinden 0.00015 derece (0.00027 Fahrenheit) daha soğuk olduğu ölçülmüştür– bilim insanları, soğuk lekenin 1.8 milyar ışık yılı büyüklüğünde ve barındırması gerekenden yaklaşık 10.000 daha az gökada barındıran dev bir süper boşluk olduğunu öne sürmüşlerdir.
Yapılan önerme, soğuk lekenin evrenin diğer yerlerinden %20 daha az madde içermesiyle birlikte en büyük boşluk olduğunu gösteriyordu. Ancak İngiltere'nin Durham Üniversitesindeki astronomların gerçekleştirdiği çalışma, soğuk lekenin aslında bir süper boşluk olmayabileceğini gösterdi.
Ekip, Anglo-Avustralyalı teleskobunu kullanarak 7.000 gökadanın kırmızıya kaymasını (uzaklaşma hızını) inceleyerek, evrenin genişlemesi sebebiyle Dünya’dan uzaklaşmakta olan ışık kaynaklarını inceledi. Bu yeni verilerle, standart kozmoloji teorisinde soğuk lekeyi açıklayabilecek bir süper boşluk konsepti olmadığını ortaya attılar. Onlara göre soğuk lekenin kendisi gökadalardan yoksun bir süper boşluk yerine, direkt gökada kümeleri tarafından çevrelenmiş küçük boşluklardan meydana gelmektedir.
Bahsedilen yapıyı sabun köpüğüne benzeterek, küçük boşluklardaki tüm madde yoğunluğunun (gökada kümeleri ile birlikte alındığında) evrenin diğer bölgelerinde (soğuk lekenin dışındaki tüm bölgeler) bulunan yoğunluklar ile hemen hemen aynı olduğunu söylemektedirler.
Ekibin üyelerinden Ruari Mackenzie:“Saptanan boşluklar soğuk lekeyi standart kozmoloji altında açıklayamaz. Gelecekte bazı standart dışı modeller ikisini bir araya getirmek için önerilebilir. Ancak verilerimiz şimdilik bunu sağlam bir şekilde engellemektedir” diye belirtti.
Araştırmacılar soğuk lekenin standart kozmolojideki rastgele değişkenlikler nedeniyle ortaya çıkmış olma ihtimalinin ellide bir olduğunu düşünmektedirler. Bunun haricinde ise soğuk lekenin oluşumu için daha egzotik açıklamalar aramamız gerektiğini de...
Astronom Tom Shanks’in açıklaması: “Belki de bunlardan en ilgi çekici olanı, soğuk lekenin evrenimiz ile başka bir evrenin (kabarcık çoklu evren modeli) çarpışması sonucu oluştuğudur”. Çoklu evrenler fikri –evrenimizin kendi kabarcığında bulunduğu ve diğer paralel evrenlerin de kendilerininkinde bulunduğu durum–sadece teoridedir. Fakat bilim insanları bu teoriyi hipotetik olarak destekleyen bazı garip bulgulara her zaman dikkat çekmektedir. CMB’deki dalgalanmalar buna örnek gösterilmektedir.
Araştırmacılar böyle bir durumun direkt kanıtı olmadığı konusunda elbette hemfikirler. Ancak alışılmadık da olsa boşluk fikrinin bir ihtimal olduğunu ve dengeyi standart dışı açıklamalara doğru götürdüğünü söylemekteler.
Shanks: “Eğer CMB verileri daha detaylı analiz edilirse bu durumu ispatlayabilir. Soğuk leke çoklu evrenlerin ilk kanıtı olarak kabul edilebilir. Milyarlarca evren var olabilir, bizim evrenimizle birlikte…”
Kısacası soğuk lekenin orada nasıl var olduğunu kesin bir şekilde bilemiyoruz. Hakkında daha fazla bilgi edindikçe ve yeni CMB verileri ile ileride mutlaka şaşırtıcı sonuçlar elde edilecektir. Bunun için sabırsızlanıyoruz.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Çevirmen:Emir Haliki
Referanslar ve İleri Okuma
1. The Largest Void in The Universe Might Not Be What We Think It Is
<http://www.sciencealert.com/the-largest-void-in-the-universe-might-not-be-what-we-think-it-is>
2. <https://academic.oup.com/mnras/article/doi/10.1093/mnras/stx931/3752440/Evidence-against-a-supervoid-causing-the-CMB-Cold>
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/04/2025 10:12:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12669
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
