Yamuk Bakmak (Looking Awry: An Introduction to Jacques Lacan through Popular Culture)

Žižek'in bu eseri, felsefi düşüncenin derinliklerine inen ve çağdaş toplumu, ideolojiyi, psikolojiyi, sinemayı ve popüler kültürü analiz eden bir çalışma olarak karşımıza çıkıyor.

Žižek eserde, Lacan’ın fikirlerini açıklamak için sinema, edebiyat, televizyon gibi popüler kültürün çeşitli unsurlarından örnekler veriyor. Lacan’ın teorilerindeki temel kavramlar, özellikle ayna evresi, başka arzusu ve özne üzerine yoğunlaşarak ve bu kavramları popüler kültürdeki karakterler ve durumlar üzerinden okumaya çalışıyor.

Žižek, kitapta; Hegel, Lacan, Marx gibi önemli filozofların düşüncelerini referans alıp ve bu düşünceleri günümüz toplumunun eleştirisiyle harmanladığını görüyoruz. Özellikle Lacan'ın psikanaliz teorilerinden yararlanarak, bireyin bilinçdışı düşüncelerinin, ideolojik yapıların ve toplumsal yapıların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini açıklayıp, sonrasında da bu etkileşimlerin insan bilincini şekillendiren unsurlar olduğuna dikkat çekiliyor.

"Yamuk bakış", burada toplumsal ve kültürel yapılar arasındaki çelişkilerin, insan düşüncesinin farklı açılardan nasıl bir “yamuk” bakış oluşturduğunu vurgulamak üzerine bir kavram olarak bizlere sunuluyor. Bu bakış, her şeyin birbiriyle çelişen, zıt ve aynı anda bir arada var olan unsurlarını anlamak için bir tür perspektif oluşturuyor. Žižek, toplumun ideolojik yapılarındaki çelişkileri ve bu yapıları oluşturan dinamikleri açığa çıkarmak için bu "yamuk bakış"a sahip olmak gerektiğini ve bu bakış açısını sadece bir kavram olarak değil, toplumsal bir eleştiri biçimi olarak da kullanmamız gerektiğini söylüyor.

Ek olarak eserde öne çıkan sinemaya dair yapılan analizler hakkında Žižek, sinemanın toplumsal yapıları, kültürel normları ve insan ilişkilerini nasıl yansıttığını inceleyerek, özellikle Hollywood sinemasının ve popüler kültürün ideolojik işlevlerini eleştirirken; sinemanın, bireyin toplumdaki yerini ve toplumsal ilişkilerindeki zorlukları nasıl dramatize ettiğini, aynı zamanda bilinçaltı seviyede bireyi nasıl yönlendirdiğini tartışarak konuya farklı bi perspektif getiriyor.

Kitap, felsefi düşünceye ilgi duyanlar ve toplumsal eleştiriyi derinlemesine keşfetmek isteyenler için önemli bir okuma deneyimi sunuyor. Bu eser yalnızca felsefi bir metin olarak değil, aynı zamanda çağdaş toplumun ideolojik yapılarını, bireyin bilinçdışı süreçlerini ve popüler kültürün etkilerini inceleyen kapsamlı bir çalışma olarak değerlendirilmelidir. Žižek'in her zamanki gib karmaşık ama derinlikli analizleri, düşünceyi farklı açılardan görmek isteyen herkes için değerli bir kaynak görevi olmanın yükünü taşıyor. Özellikle Hegel, Lacan ve Marx gibi filozofların düşüncelerini modern toplumla ilişkilendirerek okumak isteyenler için bu eseri kesinlikle tavsiye edebilirim. Slavoj Žižek'in eserlerine hayran biri olarak, kitabı okuduktan sonra 'bu adamın kalemi bir başka ya' diyeceğinizin garantisini verebilirim.👍

Elime geçtiği için okumayı düşündüm ama başta istemedim. Ağır psikanalitik ve terimsel, ağır bir dil kullandığı ve odaklanıp tam anlamak için durmak istemediğim için başta çok zorlandım diyebilirim. Ama kitap ilerledikçe hem uyum sağladım hem de hoşuma gitti ve şu an elemanı inceledikçe daha da ilgim arttı. Aslında çok benim kafam bir insan. Belki de bütün bunlar da tam bu yüzdendir. Slavoj Zizek Sloven ve Marksist bir çağdaş filozof, sosyolog ve kültür eleştirmeniymiş. Birçok alana akmış ve doluluğu anlayabiliyorsun. 75 yaşında olsa da bu kafa Adhd ve otizmsiz olmaz diye düşünüyorum. Kitabın ismi de duruşunu belli ediyor zaten. Yamuk bakmak. Konunun popüler kültürün sinema etmeni ve alışılmış standart kalıp bakışı bozmanın etrafında dönmesi ve gerçekliği sorgulaması ister istemez çekici gelmiştir.

Açıkçası kitap için ne denebilir bilmiyorum. Sinematik eserler ve özellikle Hitchcock filmleri üzerinden psikanaliz, sosyoloji ve siyaset işliyor. Filozof da olduğu için zaten Lacan, Hegel, Kant ve Sade gibi birçok isim üzerinden ele alıyor. Gerçekliği sorgulamakla kalmayıp ona meydan da okuyan bir zeminde geçmediği konu yok diyebilirim. Kitap adına yaraşır şekilde garip bir kafa. Benim bile garip diyeceğim bir kafa yani. Sözlüğüne dikkat ederek okusaydım keşke dedim ama yine de yeteri kadar anladığımı düşünüyorum. Biraz deneme gibi bir hava da verdi şimdi tekrar düşününce. Çok fazla kitabı var ve muhtemelen hepsi de üstünde durmaya değer şeylerdir. Entelektüel sapıklar için de çok uygun olabilir. The Pervert's Guide to Ideology diye bir belgesel de mevcut korku sineması üstüne. Belli bir çizginin üstü için güzel olacak bir kitap ama herkese tavsiye etmem. Ayrıca felsefe konusunda cesaret etmeme vesile olacak gibi duruyor.