Taşraya Bakmak

1963 Ankara doğumlu. İstanbul Erkek Lisesi’ni ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. 1984-88 arasında haftalık haber dergisi Yeni Gündem’de gazetecilik yaptı. 1988’den beri İletişim Yayınları’nda araştırma-inceleme dizisi editörüdür. O zamandan beri kitap çevirmenliğiyle de meşguldür. 1993’ten 2014’e kadar üç aylık sosyal bilimler dergisi Toplum ve Bilim dergisinin yayın yönetmenliğini yaptı. 1989’dan beri düzenli yazdığı aylık sosyalist kültür dergisi Birikim’in 2012’de yayın koordinatörlüğünü üstlendi.

Ağırlıklı çalışma alanları, Türkiye’de siyasal düşünceler, özellikle sağ ideoloji ve milliyetçiliktir. Bu konularda yayımlanmış kitapları: Devlet Ocak Dergâh - 1980’lerde Ülkücü Hareket (Kemal Can’la birlikte - İletişim Yayınları, 1991), Milliyetçiliğin Kara Baharı (Birikim Yayınları, 1995), Türk Sağının Üç Hali (Birikim Yayınları, 1998), Devlet ve Kuzgun - 1990’lardan 2000’lere MHP (Kemal Can’la birlikte - İletişim Yayınları, 2004), Medeniyet Kaybı - Milliyetçilik ve Faşizm Üzerine Yazılar (Birikim Yayınları, 2006), Türkiye’nin Linç Rejimi (Birikim Yayınları, 2008), Sol, Sinizm, Pragmatizm (Birikim Yayınları, 2010), Cereyanlar - Türkiye’de Siyasî İdeolojiler (İletişim Yayınları, 2017), Zamanın Kelimeleri (Birikim Kitapları, 2018).

Taşraya Bakmak, Tanıl Bora’nın derlediği ve farklı yazarların katkılarıyla oluşan çok katmanlı bir düşünce kitabıdır. Türkiye’de taşra kavramını yalnızca coğrafi bir ayrım olarak değil, aynı zamanda kültürel, sosyal, ekonomik ve zihinsel bir durum olarak ele alır. Kitap boyunca taşra, merkezin karşısında konumlandırılmış; dışlanmış, geri kalmış ya da nostaljikleştirilmiş bir “öteki” olarak tartışılır. Katkı sunan yazarlar, taşrayı bir dışlanmışlık alanı olduğu kadar bir direnç mekânı olarak da görür. Bu bağlamda taşra, hem bir melankoli hem de bir potansiyel barındırır.

Kitapta yer alan yazılar, edebiyat, siyaset, kentleşme, kültürel kimlik ve gündelik yaşam pratikleri üzerinden taşranın çok boyutlu haritasını çizer. Türkiye’nin modernleşme süreciyle birlikte taşra, merkezin bakışıyla sürekli olarak şekillendirilmiş; geri, gelişmemiş, kaba ya da egzotik gibi sıfatlarla tanımlanmıştır. Oysa bu kitap, taşrayı sadece merkezin karşıtı olarak değil, kendi iç dinamikleriyle de anlaşılması gereken bir yapı olarak ortaya koyar. Merkez-taşra ikiliği, sadece mekânsal değil; aynı zamanda sınıfsal, kültürel ve zihinsel bir ayrışmanın da ifadesidir.

Taşraya Bakmak, taşrayla ilgili klişeleri sorgulayan, taşrayı hem eleştirel hem de anlayışlı bir bakışla değerlendiren zengin bir derlemedir. Taşranın yok sayılan sesini duymak, onu yalnızca bir geri kalmışlık değil, aynı zamanda bir anlam ve aidiyet alanı olarak görmek isteyenler için önemli bir başvuru kaynağıdır. Kitap, okuyucuyu taşraya yukarıdan değil, içeriden bakmaya davet eder.