Hasan Âli Yücel Klasikler Dizisi XXX (30) - Çevirenler: Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat
Yazar: Platon (Eflatun)
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Platon'un "Şölen" adlı eseri, Sokrates'in bir şölen sırasında arkadaşlarıyla yaptığı bir konuşmayı anlatır. Sokrates'in bu konuşmada, aşk ve güzellik konuları üzerine felsefi düşüncelerini dile getirmesi ve arkadaşlarının da bu konuda fikirlerini beyan etmeleri anlatılır.
Kitapta yer alan diyaloglarda, aşkın tanımı, aşkın farklı türleri, aşkın doğası ve kaynağı, güzellik ve doğruluğun ilişkisi gibi konular ele alınır. Sokrates'in diğer karakterlerle yaptığı tartışmalar, aşk ve güzellik hakkındaki düşüncelerini açıklamak için kullanılan birer araçtır.
Platon'un Şölen'i, felsefe tarihinin en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. Kitapta yer alan felsefi düşünceler, günümüzde de hala tartışma konusu olmaya devam etmektedir.
Συμπόσιο (Symposium), Platon'un "Şölen" olarak bilinen eserinin orijinal adıdır. Bu kelime, antik Yunanca'da "bir araya gelme, bir toplulukta yemek yeme, şölen veya ziyafet" anlamına gelir. Platon'un "Şölen" adlı eseri, bir şölen sırasında gerçekleşen bir diyalogu anlatır. Bu nedenle eserin adı, bu şölen anlamına gelen "Symposium" olarak belirlenmiştir.
Platon veya Eflatun (Yunanca: Πλάτων, Plátōn; MÖ 428/427 veya 424/423 – 348/347), Antik Yunan filozofu ve bilgesi. *Antik Yunanistan eserleri arapların/müslümanların eline geçince eserleri arapçaya çevirmek için uğraş vermişlerdir. Platon'un kitapları çevrilirken ismindeki "P" harfi arapçada yoktur. Bu sebeple araplar onun ismini kendi dilleri için "Eflatun" olarak çevirmiştir.*
Dünyada üniversite düzeyindeki ilk kurumlardan biri olan (ve bu kurumlara günümüzdeki adını veren) Akademi'nin kurucusu olan ve düşünce tarihinde bir dönüm noktası teşkil eden Platon, felsefe ve bilim tarihindeki pek çok tartışmanın temellerini atmış, Hristiyanlık ve İslam gibi pek çok dini de derinden etkilemiştir. Hocası Sokrates ve öğrencisi Aristoteles ile birlikte felsefe tarihinin en etkili ismidir ve iddialarının büyük bir kısmı bugün hâlâ önemini korumakta, tartışılmakta ve çoğu düşünceye katkıda bulunmaktadır. İngiliz matematikçi ve filozof Alfred North Whitehead "Avrupa felsefe geleneğiyle ilgili yapılabilecek en güvenilir genel nitelendirme Platon'a ait bir dizi dipnottan oluştuğudur" demiştir.
* içinde aldığım alan kendi araştırmalarım sonucu elde ettiğim bilgidir. (Atina’da doğdu. Kendisine dedesi Aristo’nun adı verildiyse de daha sonra omuzunun veya alnının genişliğinden dolayı Platon denmiş ve tarih boyunca hep bu adla anılmıştır. Grekçe’den yapılan tercümeler döneminde, Arapça’da “p” sessizinin bulunmaması ve yan yana iki sessiz harfin telaffuzundaki güçlük sebebiyle adı İslâmî literatürde Felâtun, Felâtûn veya daha yaygın olarak Eflâtûn şeklini almıştır.)
Sayfa sayısı
120
Özet
Platon (Eflatun, İÖ yaklaşık 428 / 7-İÖ yaklaşık 348 / 7); Bugünkü üniversitenin atası sayılan Akademia’nın kurucusu (İÖ 387) ve hocası Sokrates’i konuşturduğu “diyaloglar”la felsefeyi yazıya en iyi aktarmış olan ustalardan biridir. En tanınmış diyaloglarından Şölen ve Dostluk’ta ise Platon, denebilirse, İnsanlığın anlamaya çalıştığı en temel duygu “sevgi”nin izini sürmektedir.
Sabahattin Eyüboğlu (1909-1973): Tercüme Bürosu’nda görev aldı. İÜ Edebiyat Fakültesi’nde Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Köy Enstitülerinde dersler verdi.
Yazdığı birçok kitabın yanı sıra Shakespeare, Montaigne, Platon, Hayyam gibi pek çok önemli yazar ve düşünürün eserlerini çevirdi.
Azra Erhat (1915-1982); Tercüme Bürosu’nun en önemli çevirmenlerindendir. Ortaklaşa yaptığı Homeros ve Hesiodos çevirilerinin yanısıra, dilimize bir de telif Mitoloji Sözlüğü kazandırmıştır.
“Şölen” Üstüne Birkaç Söz
Eskiden Symposion’u her okuyuşumda bir hal olurdu bana, ürperir, sarsılır, hele Alkibiades’in söylediği Sokrates övgüsüne geldim mi, büsbütün coşardım. Neden? diye
sorardım kendi kendime. Neden böyle duygulanıyorum bu esere? Eflatun’un en güzel eseri mi Symposion? Değil. Sokrates’in Savunması var, koca Devlet var. Onlar da Symposion kadar güzel, derin, ufuklar açıcı. Şimdi Symposion’u Sabahattin Eyüboğlu ile dilimize çevirirken baktım ki, yalnız ben değilmişim duygulanan, Symposion benim kadar arkadaşımı da sardı. Sebebini de anlar gibi oldum artık.Symposion’un sonunda sevgiye bütün övgüler bittikten, misafirlerin çoğu gidip, kalanlar da uykuya daldıktan sonra, Sokrates, Agathon ve Aristophanes başbaşa kalırlar, tragedya ve komedyadan söz açarlar. Öyle ya, Agathon Atina’nın en genç tragedya şairi, anlatılan toplantıya vesile de onun ilk tragedyası ile kazandığı birincilik değil mi? Aristophanes ise Atina’nın en ünlü komedya yazarı. Sokrates’in bu iki şairle sanat üstüne konuşmasından daha tabii ne var? Ama ne diyor Sokrates! Tragedya yazarı komedya da yazabilmeli, şairin sanatı bir ve bölünmezdir, güldürücü ve ağlatıcı konular arasında ayrılık gayrılık olmamalı. Bütün bunları Eflatun Sokrates’e uzun uzun söyletmiyor ama Symposion’da gerçekleştiriyor iki cins arasındaki birliği. Symposion güldürücü olsun, ağlatıcı olsun şiiri de aşan, düşüncenin sanat kalıpları içinde dile gelmesidir. Hellenlerin philosophia-bilgelik sevgisi dedikleri felsefeye sevgisini Eflatun hiçbir eserinde bu kadar iyi belirtmemiştir Phaidros, Pausanias, Eryksimakhos, Aristophanes, Agathon bu diyalogda sevginin çeşitlerini sayıp dökerken, karşılarına Sokrates bir tek sevginin övgüsü ile çıkar: Bilgelik sevgisi.
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
“Herkesten yeteneği kadar, herkese ihtiyacı kadar...” Karl Marx
Gece Modu
2023 yılında da Evrim Ağacı'nın yanında olacak mısınız?
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
Yeni yıl, yeni fırsatlar demek ve 2023'ten beklentimiz, bilimin Türkiye'nin her
köşesine yayılması ve daha erişilebilir olması. Evrim Ağacı olarak, bu görevi
yerine getirmek için gece gündüz demeden çalışıyoruz ve çalışmaya devam edeceğiz.
Bizim milyarder sahiplerimiz yok, koca koca şirketler arkamızda durmuyor, herhangi
bir elçilikten fon almıyoruz. Bizim sorumlu olduğumuz tek kişi var: Sizsiniz! Ve
tabii ki sizin gibi yüz binlerce bilimsever. Biz, siz gibi bilimseverlerin maddi
destekleri sayesinde Türkiye'nin en büyük popüler bilim platformu olduk ve aynen
bu çizgide devam etmek istiyoruz. Eğer bize destek olursanız, bu yıl da bilimin
Türkiye geneline yayılmasına katkı sağlamış olacaksınız. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz
arasına şimdi katılın.
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki
tuşa tıklayarak
uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri
artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini
kullanabilirsiniz.
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu
tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza
sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine
tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini
kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle
tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için
yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
“
Ses dalgaları kulak zarı ve kulak kepçesine (kulağınızın etli kısmı) çarptığında bir dizi mekanik ve nörokimyasal olayı tetikler. Bu sürecin sonunda ismine perde dediğimiz içsel, zihinsel bir imge oluşur. Kimsenin olmadığı bir ormanda bir ağaç düştüğünde yine ses çıkar mı? (Bu soruyu ilk olarak İrlandalı filozof George Berkeley sormuştu.) Kısaca cevap vermek gerekirse, hayır! Ses, beynin titreşen moleküllere verdiği tepkiyle ortaya çıkan zihinsel bir imgedir. Benzer şekilde bir insan ya da hayvanın bulunmadığı yerde perde de olamaz. Düşen ağacın yarattığı titreşimi uygun bir alet ölçebilir ancak duyulmadığı takdirde ya da duyulana kadar bu titreşim bir ses değildir.” Daniel J. Levitin
Bilim İçin 30 Saniyeniz Var mı?
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim
oluşumu.
Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda
avantajından
biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak
reklamların %100'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı
zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş
yapmanızı
tavsiye ederiz).