Kozmik Manzara

Leonard Susskind’in Kozmik Manzara adlı kitabı, sadece evrenin yapısını değil, aynı zamanda bilimin kendisinin sınırlarını da sorgulayan bir başyapıt olarak karşımıza çıkıyor. Sicim kuramı, Mega-evren kavramı, çoklu evrenler ve “manzara” gibi modern fiziğin en karmaşık konularını adeta bir film karesi kadar net ve etkileyici bir dille anlatan Susskind, evren anlayışımızın sınırlarını genişletiyor. Bilim tarihinde çok az kuram, evreni anlamlandırma çabamızı bu kadar derinlemesine sorgularken aynı zamanda bu denli büyük felsefi sorular doğurmuştur.

Kitap, evrenin sadece tek bir versiyonda değil, Mega-evrenin içinde belki de sonsuz sayıda varyasyonla var olabileceğini öneriyor. Her biri birbirinden farklı, karmaşık ve olasılıklarla dolu bu evrenlerin varlığı, insana adeta akıl almaz bir gerçekliği fısıldıyor. İşte burada Susskind’in manzara kavramı devreye giriyor. Yazar, bu manzarayı, yani olası evrenler yelpazesini, tüm evrensel tasarımların bir haritası gibi kullanıyor. Manzara, Susskind’e göre, bir konum değil; Mega-evrenin içerdiği tüm evren tasarımlarının olasılıklarını ifade ediyor.

Peki, bu evrenler neden var? Bu soruya en azından şimdilik net bir cevap veremeyeceğimizi belirten Susskind, oldukça önemli bir noktaya değiniyor: “Neden hiçlik değil de bir şeyler var?” İşte bu soru, aslında kozmolojinin belki de en zorlu sorularından biri. Büyük Patlama öncesine dair bir yaratılış anının olup olmadığını soranlara, Susskind, şişmenin bir perde gibi bu olası anı bizden gizlediğini hatırlatıyor. Olası bir Tanrı’nın bile kendisini keşfetmemiz için gerekli en küçük bir kanıt bırakmadığı bir evrende yaşıyoruz belki de. Bu durumda Pierre Simon de Laplace’ın şu meşhur sözünü anmadan geçmek olmaz: “Bu hipoteze ihtiyacımız yok.”

Susskind’in kitabı ayrıca akıllı tasarım gibi kuramları eleştirirken, bilimsel yöntemlerin gücünü, açıklıkla ve titizlikle ortaya koyuyor. Ona göre, bilim sadece soruları sormakla kalmıyor; cevapları kısıtlı bir insan perspektifinden çıkıp doğrudan doğanın kendisine dayanan yöntemlerle arıyor.

İnsanı büyüleyen bu “çoklu evrenler” ya da Susskind’in deyimiyle “Mega-evren,” evrendeki yerimizi yeniden tanımlamamızı gerektiriyor. Kozmik Manzara, sadece fiziğin karmaşık yönlerini değil, aynı zamanda felsefi derinlikleri de cesurca ele alarak, okuyucuya evrende kendine has bir yer bulmanın ihtişamını sunuyor.

Kuantum fiziği dünyasına ilk giriş yaptığınız zaman başlarda fizik kurallarını tamamen yıkıp yepyeni bir evrene giriş yaptığınızı hissediyorsunuz. Fakat biraz daha ilerledikçe aslında gördüğümüz ve duyularimizla deneyimledigimiz evrenin , kuantum fiziğinin limitleri dahilinde gerçekleştiğini görmeye başlıyoruz. Bu evrene dair öğrendiğimiz her yeni bilgi karşımıza daha da fazla soru çıkarıyor. Evrenin yasaları ile ilgili ögrendiklerimizin ve öğreneceklerimizin asla sonu olmadığını anlamaya başlıyoruz. Ben lise hayatim boyunca fizikten nefret ettim , fakat üniversite hayatımda fiziğe aşık oldum . Çünkü bana gördüğüm hiçbir şeyin gördüğüm gibi olmadığını ve yaşadığımız evrenle ilgili hayal edebileceğimiz bir çok mucizenin aslında olasılık dahilinde(şimdilik bildiğimiz fizik kuralları dahilinde) olduğunu görmemi sağladı . Her şeyin sonsuz bir olasılık içerisinde rastlantısal olarak gerçekleştiğini, fakat bunun da bir sebebi olduğunu görmemi sağladı. Feynman'dan sonra fiziği bu kadar icsellestirerek anlayabilmemi sağlayan, fiziğe ve onun yasalarına hayranlıkla bakabilmeme ve bu zarafeti az buçuk da olsa kavrayabilmeme vesile olan Leonard Susskind'e saygılarımı sunarım. Fiziğin yasalarını bu kadar basit bir zarafetle anlatabilen nadir insanlardan , ve bu kitap da bu büyülü dünyanın mucizelerini merak eden birçok bilim meraklısı insana bir kılavuz niteliğinde diye düşünüyorum.