Eric Hoffer de oldukça özgün bir yazar ve düşünür. Eğitim almamış, kendi kendini yetiştirmiş birisi. Ömrünün çoğunu yazarlığın yanında liman işçiliği ile geçirmiş. Kesin inançlılar kitabında fanatik kitle hareketlerini oluşturan bireylerin psikolojisini çok başarıyla işlemiş. Yazarın güçlü bir gözlem yeteneği olduğu anlaşılıyor. Bir toplumdaki hüsrana uğramış(frustrated) kişilerin fanatik kitle hareketlerinin temel parçaları olduğu argümanından hareket ediyor. Bu kişilerin hayatlarında yaşamış oldukları başarısızlık ve uyumsuzluklarının, onları dünyayı değiştirme ve kaybettikleri inançlarını, yeni bir kutsal davaya inanç ile ikame etme arzusuyla doldurduğunu öne sürüyor. Yazar bu başlangıç ile birlikte ustaca tespitler yaparak konuyu derinlemesine işliyor.
Kitap okurlar için adeta bir alıntı membağı. Hemen her paragrafta etkili cümlelerle karşılaşıyorsunuz. Hoffer gençliğinde Montaigne’nin denemlerinden çok etkilenmiş. Kitapta bu etkiyi çok net görüyorsunuz. Yazar tıpkı Montaigne gibi metinleri kısa parçalara bölmüş. Bu da büyük bir okuma kolaylığı sağlıyor. Benzer bir yazım tarzını John Fante ve Charles Bukowski’nin romanlarında da görmüştüm. Bu kitap aynı zamanda deneme yazısı nasıl yazılır dersi gibi. Sade, akıcı ama üstün körü değil. Gereksiz tek bir cümle bile yok.
Son olarak kitap yazıldığı dönemden Nazi Almanyası ve Sovyetler Birliği’ndeki kitle hareketlerine yoğunlaşmış. Ancak günümüze uyan çok fazla tespit olduğunu göreceksiniz. Yazar her ne kadar kendi siyasi görüşünden bahsetmese de liberal bir Amerikalı olduğunu oldukça belli ediyor. Kitabın eksi yönünün Liberalizm’e yönelik herhangi bir somut eleştiri getirmemesi diyebilirim. Ama bu durum kitabın değerinden ve özgünlüğünden bir şey kaybettirmiyor. Okunmasının çok faydalı olduğunu düşündüğüm bir kitap. Özellikle toplum psikolojisini anlamak isteyen üniversite öğrencileri mutlaka okumalı.