Birleşmiş Milletler, informal olarak BM olarak adlandırılan (İngilizcede: United Nations, UN) bir hükümetlerarası kuruluştur. Amaçları uluslararası barış ve güvenliği sağlamak, uluslar arasında dostane ilişkiler geliştirmek, uluslararası işbirliğini sağlamak ve ulusların eylemlerini uyumlaştırmak için bir merkez olmaktır. Dünyanın en büyük uluslararası kuruluşudur. BM, New York’taki uluslararası topraklarda merkezi bulunmakta olup Cenevre, Nairobi, Viyana ve Uluslararası Adalet Divanı’nın merkezi olan Lahey’de diğer ofisleri bulunmaktadır.
BM, gelecekteki dünya savaşlarını önleme amacıyla II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulmuş ve etkisiz olarak nitelendirilen Milletler Cemiyeti’ni devralmıştır. 25 Nisan 1945’te 50 ülke Kaliforniya, San Francisco’da bir konferans için bir araya gelmiş ve BM Tüzüğü’nü tasarlamaya başlamıştır; tüzük 25 Haziran 1945’te kabul edilmiştir. Tüzük 24 Ekim 1945’te yürürlüğe girdiğinde BM faaliyetlerine başlamıştır. Kuruluşunun amaçları tüzüğünde tanımlandığı gibi uluslararası barış ve güvenliği sağlamak, insan haklarını korumak, insani yardım sağlamak, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek ve uluslararası hukuku uygulamaktır. Kuruluşunda BM’nin 51 üye devleti vardı; 2023 itibariyle 193’e yükselmiştir - dünyadaki neredeyse tüm egemen devletler.
Kuruluşun dünya barışını koruma misyonu, ilk on yıllarında kısmen ABD ve Sovyetler Birliği ile müttefikleri arasındaki Soğuk Savaş gerilimleri nedeniyle karmaşıktı. Misyonu esas olarak silahsız askeri gözlemcilerin ve esas olarak izleme, raporlama ve güven artırıcı rollerle görevlendirilmiş hafif silahlı birliklerin sağlanmasını içermiştir. BM üyeliği 1960’larda yaygın dekolonizasyon sonrasında önemli ölçüde artmıştır. O zamandan beri 80 eski koloni bağımsızlığa kavuşmuştur; bunların 11’i Vesayet Konseyi tarafından izlenen vesayet bölgeleridir. 1970’lerde BM’nin ekonomik ve sosyal kalkınma programları için bütçesi barış gücü harcamalarını büyük ölçüde aşmıştır. Soğuk Savaş’ın 1991’de sona ermesinden sonra BM alan operasyonlarını değiştirmiş ve genişletmiştir; çok çeşitli karmaşık görevleri üstlenmiştir.
BM’nin altı ana operasyonel kuruluşu vardır: Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Uluslararası Adalet Divanı, BM Sekreterliği ve Vesayet Konseyi; ancak Vesayet Konseyi 1994’ten beri etkin değildir. BM Sistemi Dünya Bankası Grubu, Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Gıda Programı, UNESCO ve UNICEF gibi çok sayıda uzmanlaşmış ajansları, fonları ve programları içermektedir. Ayrıca, sivil toplum kuruluşları Ekonomik ve Sosyal Konsey ve diğer kuruluşlarla danışmanlık statüsü kazanabilir.
BM’nin en üst düzey idari yetkilisi, şu anda Portekizli politikacı ve diplomat António Guterres olan genel sekreterdir; Guterres 1 Ocak 2017’de ilk beş yıllık dönemine başlamış ve 8 Haziran 2021’de tekrar seçilmiştir. Kuruluş, üye devletlerin değerlendirilmiş ve gönüllü katkılarıyla finanse edilmektedir.
BM, yetkilileri ve kurumları birçok Nobel Barış Ödülü kazanmıştır; ancak diğer etkinlik değerlendirmeleri karışıktır. Bazı yorumcular örgütün barış ve insan gelişimi için önemli bir güç olduğuna inanırken, diğerleri onu etkisiz, önyargılı ve yolsuz olarak nitelendirmiştir.
Kaynak:
"United Nations" başlığından alıntı yapılmıştır. Wikipedia. Erişim tarihi: 21 Haziran 2023. URL: "Linkler" kısmında verilmiştir.
YouTube Kanalı Açıklaması:
Birleşmiş Milletler (BM) İkinci Dünya Savaşını takiben uluslararası barış ve güvenliğin korunması, sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi ve insan haklarının güvence altına alınmasını içeren yüce bir insanlık vizyonunu gerçeğe dönüştürmek amacıyla Türkiye dahil 51 ülke tarafından 24 Ekim 1945 tarihinde kuruldu. Dünyanın dört bir yanında insanların yaşamında iz bırakan çalışmaları sonucu günümüzde BM’ye üye ülkelerin sayısı 193’e ulaştı. Türkiye, Birleşmiş Milletler’in kurucu üyesi olarak, barışgücü ve barışın inşasından dünyanın dört bir yanındaki yoksul insanların yaşamlarını iyileştirmeye kadar Teşkilatın bir çok görevinin yerine getirilmesinde önemli rol oynuyor.
UNIC: https://turkey.un.org/tr/about/about-the-un
COPYRIGHT © UNITED NATIONS
All rights reserved
Licensing:
[email protected]
(Açıklamanın alındığı tarih: 21 Haziran 2023)
Birleşmiş Milletler, informal olarak BM olarak adlandırılan (İngilizcede: United Nations, UN) bir hükümetlerarası kuruluştur. Amaçları uluslararası barış ve güvenliği sağlamak, uluslar arasında dostane ilişkiler geliştirmek, uluslararası işbirliğini sağlamak ve ulusların eylemlerini uyumlaştırmak için bir merkez olmaktır. Dünyanın en büyük uluslar
... Daha fazla göster
Evrim Ağacı
