Balina (The Whale)

Ağır Bedenin Hafif Kırılganlığı: The Whale Üzerine
"İnsanlar gerçekten de affedebilir mi?"
Charlie bu soruya inanmak istiyor. Ama filmin her saniyesi, kendini affetmeye cesareti olmayan bir adamın çırpınışlarıyla dolu. Darren Aronofsky’nin The Whale’i, sadece bir adamın obeziteyle mücadelesini anlatmıyor; aynı zamanda bir insanın kendine duyduğu derin öfkenin, utancın ve çaresizliğin vücut bulmuş hâli.

Charlie, bir zamanlar sevdiği adamı kaybettikten sonra kendini yemeğe gömmüş, bedeni genişlerken ruhu daralmış bir adam. Dış dünya onu her anlamda küçültmeye çalışıyor: Öğrencileri onu bir ekranın arkasında tanımadan dinliyor, kızı Ellie ona bir zamanlar onu terk eden adamdan başka bir şey olarak bakamıyor, sevdiği adamın kardeşi olan en yakın ve tek arkadaşı Liz onu kurtarmaya çalışırken bile acı çeken birinin öfkesiyle hareket ediyor. Charlie ise sadece "dürüstlüğü" arıyor. Son günlerini yaşarken bile tek isteği, insanların gerçekten ne hissettiğini söylemesi. Çünkü kendi hayatı, sahte umutlar ve bastırılmış acılarla dolu.

Aronofsky’nin kamerası, Charlie’nin devasa bedeni ile daralan odasının içinde sıkışıp kalmış ruhunu gözler önüne seriyor. Ağırlığı, sadece fiziksel değil, geçmişinin yükü de onun omuzlarında. Her adımı zor, her nefes alışında ciğerleri isyan ediyor, ama o hâlâ umut etmek istiyor. Belki de Ellie’yi kazanarak kendini affettirebileceğine inanıyor. Ama Ellie'nin öfkesi, yıllar boyunca birikmiş bir yanılgının ürünü. Babasının kaybolduğu o yılların telafisi yok.

Charlie’nin Tutsaklığı
Film, Charlie'nin kaçışsız bir hapishanede yaşadığı hissini hiç kaybettirmiyor. Dar bir apartman dairesinde, koltuk ve yatak arasında sıkışmış, dış dünyadan izole olmuş bir adam. Telefon ekranına yazdığı yazılar, yemek siparişleri ve Liz'in ziyaretleri dışında dışarıyla tek bağı, online ders verdiği öğrencileri. Ama onları bile kendi dünyasından uzak tutuyor. Charlie'nin kamerasını açmaması, sadece fiziksel görünüşünden duyduğu utancı değil, aynı zamanda kendini insanlarla doğrudan bağ kuramayacak kadar değersiz hissetmesini de simgeliyor. O, kendini görünmez kılmış biri.

Bedene Sıkışmış Bir Ruh
Brendan Fraser, Charlie'ye sadece bir karakter olarak değil, bir yara gibi hayat veriyor. Onun gözlerinde, bir insanın kendini tüketerek yok edişinin derin hüznü var. Her lokmada, her ağır nefeste, her kızıyla yüzleşmeye çalıştığında içinde kaynayan pişmanlığı hissediyoruz. Charlie’nin yemeği bir silah gibi kullanması, hayatını tüketirken teselliyi kendine daha fazla zarar vermekte araması, insan doğasının en karanlık köşelerine işaret ediyor.

The Whale, insanın kendine duyduğu öfkenin, sevgiyi de, bedeni de nasıl tüketebileceğini gösteren acımasız bir film. Charlie, filmin başında olduğu gibi sonunda da hâlâ affedilmeyi bekleyen bir adam. Ama belki de asıl soru şu: Bir insan, kendini gerçekten affedebilir mi?

Çıktığında sinemada izlemiştim 2022 senesinde. Düşüncelerimde değişiklik yok. "Bir türlü yazmaya girişemedim. 2 saatlik bir sanat filmi. Ağır dramatik. Tek mekanda geçiyor. 3 Oscar adaylığı vardı, Makyaj ve Başrol'den aldı. 50 ödülü var. Darren Aronofsky yönetmeni. Requiem for a Dream, the Wrestler ve Black Swan kayda deger diger filmleri ki yeterli gelir. Oyuncuları şıkır şıkır, çok tatı bir kadro. Mesela Samantha Morton görmeyi beklemiyordum ve çok güzeldi. Hong Chau keza çok tatlıydı ki Oscar adaylığının birisi yardımcı rolde en iyi aktris olarak kendisinden geldi. Sadie Sink Stranger Things'ten zaten meşhur bir aktris". 20 yaşındaydı bu filmde. Gerçekten filmde kendini parlatıyor. Ayrıca bir tiyatro oyunu uyarlaması olduğu için az karakterli ve diyalog ağırlıklı. "Ben filme girerken Brendan Fraser'dan kaynaklı bir şişirme midir diye endişelenmiştim çünkü ayakta alkışlandığı törendeki film buydu."

"Elemanımız Moby Dick analizi takıntılı, obez ve hayatı bitik bir İngiliz edebiyatı öğretmeni. A, ne kadar tanıdık.d Moby Dick'i oyun olarak izlemiştim bayağı önce ve ağırdı gerçekten. Bu film de bir oyundanmış. Bir de esere hakim değilim diye endişelenmiştim ama bunlar işin kreması. Film ilerledikçe açılıp kuvvetlenen, çok fazla eleştiride ve temasta bulunan harika bir film. Nasıl bitecek diye de içine çekiyor ve işin güzeli içine çekebildiği için bitmesin istiyorsun, seninle bağ kuruyor. Konu özetle, ölümün burnunda böyle bir adamın, hayatta tek bir doğrum bari olsun kaygısıyla, çocukluktan beri görmediği kızıyla tekrar bağ kurma uğraşı. Ben gerçekten filmden razıyım". Bana The Kindergarten Teacher sanat filmini anımsattı ama ondan çok daha iyimserdi.