Einstein'ın Sıradışı Netlikteki Ses Kaydı!

Bu videoda dinleyeceğiniz ses kaydı, Einstein'ın 1941 senesinde kendi makalelerinden olan Bilimin Ortak Dili (The Common Language of Science) makalesini okurken kaydedilmiş, kendi sesidir. 

Eylül 1941 ayında İngiliz Bilimin İlerleyişi Birliği'ndeki bir radyoda kaydedilen bu ses, son derece nettir. Kayıt, Amerika'da, Einstein 1933 senesinde Almanya'yı terk ettikten sonra yapılmıştır. Einstein, bir daha asla Avrupa'ya dönmemiştir.

Einstein okuduğu makalesinde öncelikle dilin gelişimine yönelik kısa bir özet çıkarmaktadır, sonrasında da dil ve düşünce arasındaki bağları tartışmaktadır. Einstein, şunu sormaktadır:

Dil olmaksızın düşünce mümkün değil midir? Yani sözlerin akla gelmesine gerek olmaksızın konseptler ve konsept kombinasyonları ile düşünemez miyiz? Her birimiz her ne kadar 'şeyler' arasındaki bağlantı çok açıkken, sözcükleri hatırlamakta zorlanmamış mıyızdır?

Her ne kadar dil ve düşünce arasında böyle net bir ayrım çizse de, Einstein hemen sonrasında bu ikisini birbirinden ayrı düşünmenin ciddi bir hata olacağını belirtmektedir. Hatta şöyle demektedir:

Bir bireyin zihinsel gelişimi ve konseptleri oluşturma biçimi, o kişinin diline çok güçlü bir şekilde bağlıdır.

Dolayısıyla Einstein'a göre paylaşılan bir dil, paylaşılan bir mentalite demektir. Bu sebeple Einstein, matematiksel şekillerden oluşan bilimin dilini, insanların nasıl düşündüğünü etkileyen küresel bir dil olarak görmektedir:

Bilimsel konseptlerin ve bilimsel dilin süper-ulusal karakteri, onun, tüm ülkelerden ve tüm zamanlardan en iyi beyinler tarafından geliştirilmiş olduğu gerçeğinden kaynaklanmaktadır. Bir bütün olarak ve sonuca baktığımızda ortaklaşa bir çaba olarak, insanların son asırlarda yaşamını değiştiren teknik devrimlere yol açmış ruhani bir araç yaratmıştırlar. Onların konsept sistemleri baş döndürücü algı kaosu içerisinde bir rehber görevi görmüştür ve böylece belirli gözlemlerden yola çıkarak genel gerçekleri anlamayı başarmışızdır.

Einstein, sözlerini bilimsel yöntemin sadece bir sonuca yönelik olduğunu ve insanlığın refahının en nihayetinde ortak hedeflere bağlı olduğunu dikkatle hatırlatarak bitirmektedir:

Araçların kusursuzluğu ve hedeflerin birbirine karıştırılması, bana göre, çağımızın karakteridir. Eğer içtenlikle ve arzuyla güvenliği ve refahı ve her insanın özgür gelişimini istersek, böyle bir duruma ulaşmak için gereken araçlardan mahrum değilizdir. Eğer ki sadece küçük bir insan grubu bile böyle hedeflere yönelirse, uzun vadede onların üstünlüğü kendisini ispatlayacaktır.

Einstein'ın mesajının ana hedefi elbette 2. Dünya Savaşı'dır. Einstein'ın anavatanının hava kuvvetleri bu makaleden daha çok kısa bir süre önce İngiltere'ye karşı bombalama görevlerini geri çekmiştir. Bundan bir sene önce, Londra tam 57 gün boyunca aralıksız olarak Luftwaffe (Nazi Hava Kuvvetleri) tarafından bombalanmıştır. Einstein, onların 1. Dünya Savaşı boyunca başka bir ulustan olmasına rağmen kendisinin, Genel Görelilik Teorisi'nin testleri konusundaki yardımlarından ötürü, her zaman İngiliz bilimsel cemiyetine karşı bir minnettarlık duymuştur.

Bilimin Ortak Dili başlıklı bu makale, bu radyo kaydından 1 sene sonra Advancement of Science 2 dergisinin 5. sayısında basılmıştır.