İki bilim insanı, Alp yaban arılarının Everest Dağı’ndan daha yüksekte (yaklaşık olarak 9000 metre civarında) uçabildiklerini keşfettiler. Kaliforniya Üniversitesi ile Smithsonian Tropikal Araştırma Enstitüsü’nden Michael Dillon ve Robert Dudley, Biology Letters bilim dergisinde paylaştıkları yazılarında alp yaban arıları üzerinde basınç odalarında yapılan deneyleri ve arıların neden bu kadar iyi yüksek-uçuş becerileri olduğu üzerine geliştirdikleri teorilerini açıklıyorlar.
Arılar en iyi uçan canlılar değiller, tabiki zig-zag çizerek çiçekten çiçeğe gezebiliyorlar, ancak diğer böcekler ve kuşlar ile uçma konusunda asla yarışamazlar. Ama yine de çok yüksek irtifalarda uçmak gibi olağanüstü bir özellikleri var. Arıların bu özelliklerini keşfedebilmek için Dillon ve Dudley, Çin’deki Sichuan’da bulunan dağlara seyahat ettiler ve orada normalde 3048 metre civarında yaşayan ve uçabilen alp yaban arılarından örnekler aldılar. Daha sonra bu arıları, basınç kabinine koydular ve doğadaki bazı koşulları taklit ettiler. Bu şekilde 2 arının 9000 metre yükseklikte uçabildiğini keşfettiler.
Arıların bu koşullarda nasıl uçabildiklerini daha iyi anlamak için her arı yüksek hızlı kamera ile kaydedildi ve ayrıca kanatlarını ne kadar hızlı çırptıklarını anlamak için de ses kaydı yaptılar. Bu ses ve görüntü kayıtlarının incelenmesi sonucu araştırmacılar, arıların kanat çırpma hızlarının artmadığını ancak daha geniş yay çizerek uçtuklarını ve böylelikle de her kanat çırpışlarında daha fazla havayı kullanabildiklerini buldular. Araştırma ikilisi arıların bu yüksek-uçuş becerilerinin daha çok doğal ortamlarında yaptıklarının farklı bir kullanımı olduğunu öne sürüyorlar. Çünkü, yüksek-uçuşta gerçekleştirdikleri hareketler normalde avlanmadan kaçabilmelerinde ve belki de yüksek miktarda nektar taşımalarında yardımcı olabilir.
Arıların çok az oksijen olduğu halde bu kadar yüksekte uçabilmeleri hala bir sır, çünkü normalde arıların metabolizmaları diğer canlılardan daha hızlı çalışıyor, bu yüzden de yüksek irtifalarda nefessiz kalmaları gerekiyor. Dillon ve Dudley ise bu soruyu cevaplamak için daha fazla deney yapmayı planlıyor.
Yazan: Bob Yirka
Görsel: Michael Durham/Minden Pictures/Corbis
Kaynak: Bu yazı Phys.org sitesinden çevrilmiştir.
