"Tanrı'nın kendini yok edemiyorsa demek ki her şeye gücü yetemiyordur/Madem her şeye gücü yetiyor o zaman niçin kendini yok edemiyor" gibi argümanlar oldukça saçma, ontolojiden uzak argümanlardır. Spinoza'nın gözünden bakacak olursak: Tanrı sonsuz, ebedi ve ezeli olduğu için ve (Ethica'da daha detaylı anlatıyor) sonsuz olan da parçalara ayrılamayacağı için ona göre "tektir" demek hatalıdır. Buraya Spinoza-Ethica'dan Tanrı'nın varolması ile ilgili birkaç Önerme ve Kanıt bırakıyorum:
XI. Önerme: Tanrı, yani her biri ezeli-ebedi ve sınırsız özünü ifade eden sonsuz sıfatlardan ibaret olan töz, zorunlu olarak vardır.
XI. Önerme Kanıtı: Diyelim ki bu önermeye karşı çıkıldı, o zaman mümkünse Tanrı'nın varolmadığı bir düşünülsün. Bu durumda Tanrı'nın özü varoluş gerektirmemiş olacaktır. Ama bu (VII. Önermeye göre*) saçmadır: Öyleyse Tanrı zorunlu olarak vardır. Q.E.D.
*VII. Önerme: Varolmak tözün doğasına özgüdür.
VII. Önerme Kanıtı: Töz başka bir şey tarafından meydana getirilemez; o halde töz kendinin nedeni olmak zorundadır, yani tözün özü zorunlu olarak varoluşunu gerekli kılar ya da başka deyişle varolmak tözün doğasına özgüdür. Q.E.D.
Kaynaklar
- Baruch Spinoza. (2014). Ethica. Yayınevi: Alfa. sf: 509.
