Yaşama Elverişli Gezegen Arayışı: Neden ''Dünya-Benzeri'' ile Sınırlı Kalalım?

Yeni bir raporun söylediği üzere; bilim insanları uzak yıldızların etrafında dönen yaşanılabilir gezegenleri ararken, dünya benzeri gezegenlere o kadar odaklanmışlar ki yaşama dünyadan daha elverişli olabilecek gezegenleri gözden kaçırıyorlar.

Astrobiology dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre bahsedilen süper-yaşanılabilir (super-habitable) gezegenler dünyaya benzemek zorunda değil, ancak yine de bu gezegenler yaşamın ortaya çıkması ve evrimleşmesi için daha uygun şartlara sahip olabilir. Çalışmanın baş yazarı olan, Kanada McMaster Üniversitesinden Rene Heller şöyle diyor: 

Benim bakış açıma göre, astronomlar ve biyologlar taraflı. Bu bilim insanları dünya benzeri gezegenler arıyorlar. Ancak dünyanın yaşama elverişliliği evrendeki diğer olası yaşanılabilir gezegenlerle karşılaştırıldığında alt seviyelerde kalıyor olabilir. Gezegenimiz evrendeki tipik yaşanılabilir gezegenlerin özelliklerini yansıtmıyor olabilir.

Heller ve Weber Devlet Üniversitesi’nden makalenin eş yazarı John Armstrong bir gezegeni ‘’süper-yaşanılabilir’’ yapacak niteliklerin uzun bir listesini yaptılar.

Bu tip gezegenler Dünya'nın 2-3 katı büyüklüğünde olacaktır ve muhtemelen dünyadan daha yaşlı olacaklardır. Yörüngelerinde oldukları yıldızlar da bizim güneşimizden biraz daha küçük olacaktır. Gezegen yüzeyindeki sıvı su büyük ve derin okyanuslara olmak yerine gezegenin yüzeyine dağılmış nispeten daha sığ rezervuarlarda olacaktır. Kozmik radyasyondan korunmak için bir küresel bir manyetik alana ihtiyaç duyacaklardır ve büyük ihtimalle atmosferleri Dünya'nınkinden daha kalın olacaktır [Ç.N.: daha büyük olacak gezegenin daha kuvvetli bir çekim kuvveti olacağından atmosferinin daha kalın olması beklenir]. Yeni keşfedilen gezegenlerin yaşama elverişliliğini tespit etmek için bilgisayar modelleri kullanan Washington Üniversitesi’nden Rory Barnes şöyle diyor:

Bu gezegenleri yaşama elverişliliklerine göre sıralarken neleri dikkate alacağımızı düşünmeye başlamak güzel bir şey. Bence bu çalışma bir gezegeni yaşama elverişli yapmakta rol oynayan farklı özellikleri güzel bir şekilde inceliyor.

Şu ana kadar bilim insanları diğer yıldızların etrafında yörüngede olan yaklaşık 1000 gezegen keşfetti. Şu anki teknolojimiz bu gezegenler hakkında çok fazla bir bilgi almak için yeterli değil. Sadece gezegenin boyutu, yoğunluğu ve yıldızından en kadar uzakta yörüngede olduğu öğrenilebiliyor.

Gezegenler üzerlerindeki sıcaklık sıvı su bulundurmaya elverişli olduğu durumda ‘’yaşama elverişli bölgede’’ şeklinde işaretleniyor. Barnes şöyle bitiriyor: 

Şu an söyleyebileceğimiz sadece bu. Üzerlerinde yaşam var mı sorusunu bir kenara bırakın yaşama elverişli mi onu bile tam olarak belirleyemiyoruz.

Not: Bu yazıyı çeviren Ferhat Büke'ye teşekkür ederiz.