Bromantizm: Kankalık Önemli Bir Müessesedir!

Cinsiyetçilik yapıyor gibi olmayalım, ama bu seferki yazımız çoğunlukla erkekleri ilgilendiriyor. Okulda veya işte can sıkıcı birtakım olaylar yaşadığınız yorucu bir günün sonunda iki maç PES atmak, belki birkaç el Batak veya Okey oynamak, ortak ilgi alanlarınız konusunda tartışmak ya da yalnızca bir şeyler içip sohbet etmek için en yakın arkadaşlarınızla bir araya geldiğinizi hayal edin. Düşüncesi bile ne kadar rahatlatıcı, değil mi?

İngilizce argo bir terim olan “bromance” erkekler arasındaki bu tür yakın dostluk ilişkilerini tanımlamak için kullanılıyor (Türkçede “kanka” sözcüğüne karşılık gelebilir, ancak İngilizce terim yalnızca erkekler için kullanılıyor: bro[ther] + romance = bromance). Nature Neuropsychopharmacology dergisinde yayımlanan bir araştırma, bu “kankalık” durumunun sağlığa olumlu etkilerinin olduğunu duyuruyor.

İki grup erkek fareyle çalışan araştırmacılar, ilk grubu üç saat boyunca kafese kapatmış ve farelerin suyunu ellerinden almış; böylelikle farelerde “ılımlı stres” oranı artırılmış. Bir süre sonra suları geri verilen fareler, oldukça “uygar” bir biçimde, herhangi bir itiş kakış olmadan suyu sırayla içmeye, eşit bir biçimde paylaşmaya başlamış. Bu haldeki farelerin beyinlerindeki aktiviteleri gözlemleyen araştırmacılar, hipotalamustaki oksitosin (“kucaklaşma” hormonu) seviyesinin arttığını tespit etmiş. Bununla uyumlu bir şekilde –gayrıresmi isminden de anlaşılacağı gibi– fareler birbirlerine daha fazla sokulmaya, birbirlerine dokunmaya, birbirleriyle yakınlaşmaya başlamış.

İkinci grup farede ise kafesin yakın bir bölgesine tilki idrarı bırakılmış ve böylelikle farelere “ağır stres” uygulanmış. Bir yırtıcının idrarının kokusunu alan ve hayatlarının tehlikede olduğunu düşünen bu fare grubunun davranışı ise tamamen farklı olmuş. Fareler birbirlerine yakınlaşmak şöyle dursun, iyice saldırganlaşmaya başlamış. Bu farelerin beyinlerini inceleyen araştırmacılar, oksitosin seviyesinde ciddi bir düşüşle karşılaşmış.

ABD Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsünden araştırmacıların travma sonrası stres bozukluğu (TSSR) hastalarıyla yaptıkları çalışma da bu bulguları doğruluyor. Hayati tehlike atlatan veya herhangi bir tür ruhsal travmaya maruz kalan insanların da benzer şekilde kendini toplumdan soyutlama, diğer insanlarla olan bağlarını koparma gibi davranışlar sergilediğini belirten araştırmacılar, TSSR hastalarının oksitosin burun spreyi gibi ürünler kullanmalarının faydalı olacağını belirtiyorlar.

Son olarak Alman Etoloji Topluluğunun 17-19 Şubat 2016 tarihlerinde Almanya’nın Göttingen şehrinde yaptığı toplantıda şempanzelerde de benzer bulgulara rastlandığı ilan edilmiş. Uganda ve Fildişi Sahili’nin yaban ormanlarında kendi bölgelerine giren yabancı işgalcilerle savaşarak onları kovan erkek şempanzelerin idrarındaki glukokortikoid stres hormonları (böbreküstü bezlerinde üretilen ve vücudun strese verdiği tepkiyle ilişkili hormonlar; en ünlüsü kortizoldur) ölçülmüş ve beklendiği gibi yüksek strese sebep olabilecek denli yoğun şiddete maruz kalan şempanzelerin savaş sırasında yanlarında bulunan “kankaları” sayesinde ruh sağlıklarını dengeleyebildikleri gözlemlenmiş.

Diyeceğimiz o ki canınız sıkkınsa erkek erkeğe vakit geçirdiğiniz – o sözde peynirli çitos kokulu– ortamlarda bulunmak iyi gelebilir. Kim bilir, belki canınızı sıkan sorunu çözmenize bile yardımcı olabilir. (Bana kalırsa siz yine de Okey atmamaya odaklanın.)