Rahatsız Edici Gerçekler ve Rahatlatıcı Yalanlar: Neden En Kolay Cevabın Gerçek Olduğunu Varsayıyoruz?

Bu karikatür, insanlığın politikadan bilime, kültürden hayati tercihlere kadar birçok daldaki en büyük problemlerini tek bir karede yakalamayı başarıyor.

Ne yazık ki günümüzde (ve insanlık tarihinin önemli bir bölümünde) tercihlerimiz akılcı ve mantıklı olmak yerine çoğunlukla duygusal ve öznel olmuştur. Çoğu seferler bir şeyin gerçekte ne olduğunu bilmeksizin ona karşı çıkmaktayız. Kimi zaman savunduğumuz şeyleri neden savunduğumuz sorulduğunda bile yanıt verememekteyiz; çünkü bunun üzerine hiç düşünmemişizdir! Bunlar, doğduğumuzdan beri bize "doğru" diye öğretilen şeylerdir; biz de ebeveynden yavruya iletilen bu kültür ırmağına düşünmeksizin dahil olur, gelenekleri sürdürürüz. Sırf belli bir kültürün içine rastgele doğduğumuz için, o kültürün değerlerinin diğer tüm alternatiflerden daha üstün olduğu sanrısıyla büyür, yaşar, ölür gideriz.

Bize kalırsa insanlık bundan çok daha fazlasını hak etmektedir. Eskiden olduğunun aksine türümüzün ömrü, Evren'e dair sayısız şeyi öğrenmeye ve bu bilgi birikimine katkı sağlamaya yetecek kadar uzundur. Onlarca yıla yayılan bu süreyi çarçur etmek, bir bireyin yapabileceği en kötü tercihtir bize kalırsa. Ne yazık ki Evren, doğal süreçlerin ürünü olduğu için, hiç de anlaması kolay bir sisteme sahip değildir. Keşke belli bir reçeteye veya tarife göre üretilmiş olsaydı da, reçeteyi ortaya koyuverdiğimiz anda her şeyi anlayabilseydik.

Dave Rubin

İşte bu sebeple Evren dahilinde karşılaştığımız soruların birçoğu, onu "reçeteleştirmek" isteyen ve bunu yaparken hataya düşen insanlarla, onu gerçekten anlamak ve bunu yapmak adına zor yolları tercih etmeye çalışan insanların açıklamalarıyla ikiye bölünmüş haldedir. Kimi zaman, özellikle dar ve sıkıntılı zamanlarda basit ama yanlış olan cevapları seçmek son derece cezbedici gelse de, düşünen bir aklın en nihayetinde karmaşık ama doğru cevapların peşinde koşmak isteyeceği açıktır.

Bu hedefte bize ışığıyla yol gösteren en güçlü yol gösterici ise kuşkusuz bilimdir. Tüm o karmaşık ama diğer tüm düşünce ve açıklama sistemlerinden katbekat isabetli yanıtlarıyla bilim, her zaman tarafında kalmaya çalıştığımız saha olmalıdır.