Bu soruyu elimden geldiğince basit cevaplamaya çalışacağım. Temelde Panteizm tanrı ile evrenin özdeştiği yapısındadır, Ancak Pandeizm tanrının evrenden ayrı olarak bir varlık olduğu, hatta temelde Yaratıcı tanrının evren haline geldiğini ve ayrı ve bilinçli bir varlık olarak varlığının sona erdiğini savunur. Eğer daha iyi anlaşılabilecek ise avcı bir hayvanı avını yerken izleyen Panteist bunun doğa kanunu olduğunu bunun bir sistem olduğunu hatta -kendisine dehşet verici gelse dahi- sistemin bu şekilde işleyişinin tanrısal derecede sistematik ve mükemmel olduğunu düşünür ancak hemen yanındaki Pandeist bunun tanrı kararı olabileceğini ve bunun kader kavramı ile ilgili olduğunu düşünerek Tanrının mükemmel bir sistem kurduğunu düşünür. Panteizm yaşadığımız sistemin Tanrının özü olduğunu hepimizin tanrının bir bütünü yani sistemin kendisi olduğumuzu düşünür. Pandeist ise Tanrının bizim için bir sistem kurduğunu bu sistemin dışında olduğunu düşünür. Kısacası Pandeist Tanrının neden sistem dışında olduğunu evreni yaratıp bizi başıboş bıraktığını -ya da öyle göründüğünü- tartışabilir ancak Panteist için temelde bir tanrı figürü yoktur tanrı zaten sistemin özüdür Panteist ancak sistemin neden daha iyiye gitmediği mükemmelleşmediği ya da daha iyi bir sistem olabilir miydi ve daha iyi bir sistem oluşuyor mu sorusuna cevap aramaktadır.
Ps: Lütfen bunun benim yorumlamam olduğunu ve ilk kez birisine cevap verişim olduğunu unutmayın lütfen. Ekteki kaynak inceleyebilirsiniz ve kaynak içerisindeki kaynaklara göz atılabilir.
Kaynaklar
- W. Mander. (2012). Pantheism. plato.stanford.edu. | Arşiv Bağlantısı