Fonksiyonel tıp bilimsel mi?

Fonksiyonel tıp bilimsel mi sorusu, bir aile yemeğindeki "Ne zaman evleniyorsun?" sorusu kadar tuzaklı ve cevabı da bir o kadar trajikomik. Sahneye kahramanımız fonksiyonel tıp çıkıyor; elinde sistem biyolojisi meşalesi, dilinde nütrigenomik ve mitokondriyal fonksiyon gibi büyülü sözcüklerle, kötü kalpli konvansiyonel tıbbın göremediği kök nedenleri bulacağını fısıldıyor. Ancak bu kahramanın, "adrenal yorgunluk" gibi süper güçlerinin, geleneksel endokrinoloji'nin "biz o seviyeye henüz gelemedik" diyerek tanımadığı bir sır olması gibi küçük bir pürüz var. Ya da internette iki saat gezindikten sonra kendinize koyduğunuz "sızdıran bağırsak sendromu" teşhisiyle, bağırsaklarınızın resmen yol geçen hanına dönüp her molekülle "buyur gel, bir çayımı iç" diye sohbet ettiğini hayal etmeniz... Sonra da bir araba parası bayıldığınız testlerin sonucunda, örneğin, "çakralarınızın Wi-Fi sinyalinin zayıf çektiğini" öğrenmeniz tam bir absürt komedi. Yani fonksiyonel tıp bazen bilimsel terminolojiye şapka çıkartan bir parodi sunuyor fakat işin sonunda bilimin o sevimsiz ama dürüst jürisi olan çift-kör, plasebo kontrollü çalışmaların önünde, sınav kağıdına sadece adını yazıp çıkan öğrenci gibi kalakalıyor.^[1]