Deizm'de Tanrı varlığı nasıl açıklanıyor?

Deist Tanrının genel olarak fikri insanın kendi tikel düşünce yapısında oluşturduğu ilahi bir kurucu niteliği taşır. Deizm ile Teizm bir hayli karışmasına karşın karşılaştırmalı bir tanım yapacağım. Öncelikle Semavi dinler, Tanrı’nın yaratmış olduğu,^[1] varlık aleminden habersiz olmadığını ve bu âlemle bir ilişkisel hali olduğunu elçi (peygamber⟩ aracılığıyla iletişim kurduğunu, biricik olduğunu kendi kendisinin nedeni ve daim zaman ve mekandan münezzeh sınırsız irade sahibi olarak tasavvur edilir.

Teizm de insan için “boşlukta yuvarlanan” değil bir amaca tâbi olan ve yaratıcının her daim ona gösterdiği yola boyun eğecek olması gereken bir anlayıştan ibarettir . Tanrı inanca göre en büyük otoritedir. öyle ki, cezalandırmak için bir sebebe dahi ihtiyaç duymaz çünkü o tanımına göre ilk nedendir nedenlere ihtiyacı olsaydı, aciz olurdu .Buna karşın teist Tanrı'nın Mahiyeti zihni aşar çünkü insan zihni onun mükemmel tasavvuruna göre sınırlıdır ancak zatı akıl yoluyla temellendirebilir mantıkla içkin olmak zaruriyetinde. Teist Tanrı'nın inancına göre mantık onun zatından oluşmaktadır. Deizm de tanrı insanın kendi kurguladığı bir kavramdır o yüzden o tanrıya nitelik kazandıran, yine insanın kendi tanrı fikri olur. Deist tanrı insanların fiileri ile ilişki kurmaktan bağımsız onları yargılayıcı olmaz ya da olabilir bu yine kişinin kendi tanrı anlayışına bağlıdır çünkü inancı, içinde gerekçelendirdiği, onu ilgilendirir ve bu yüzden bir nedenler hali vardır ayrıca deist kişiler genel de inanç alanında öne sürdüğü, iddialarını akıl ve bilimle temellendirmeye çalışır iddiasında bulunur. Genel olarak, Deist tanrı inancında insanın özgür olması onun eylemlerinin ahlâken sorgulanmasını dışarda bırakırlar aslında bu yine kişinin kendi tikel düşünce yapısına bağlıdır çünkü en nihayetin de deizm de tanrının bir zorunluluğunu bağlayan unsur yok çünkü deist tanrı insanlarla iletişim halin de değil bilgisi bir ilkeye dayanmak zorunda da olmaz.

İlk başta şunu belirtiyim ben deizm başkanı falan değilim :)

Bazı deistler tanrıyı çok farklı anlatabiliyor misal Türkiyedeki deizm derneği başkanı malesef konuyu biraz devşirerek anlatıyor...

Genel olarak deizm tanrı hakkında şunu belirtir : Tanrı vardır ve evreninin yaratılmasındaki sihirli dokunuştur. Fakat evrene dışardan müdahele etmez.^[1]

Fakat her deistin farklı bakış açısı olabiliyor. Deist olarak benim inandığım şeye göre tanrı var çünkü bir anda big bangin olması veya dünyadaki ilk hücreli canlılığın bir anda var olması gibi konular birinin dokunduğu düşüncesini uyandırıyor.

Peki neden deizm de semavi dinler değil diye sorarsan semavi dinlerin hepsinde insanlığın bir anda dünyaya geldiği ve koca evrenin sadece insanlar için yaratıldığı düşüncesine karşıyım. Şuan ki teknolojimiz daha Marsta canlılık var mı ya da var mıydı onu bile kanıtlayacak bir durumda değilken uzak galaksilerdeki canlılığı belki 100 belki de 1000 yıl sonra keşfeder duruma geleceğiz.