Bitkisel ilaç mı, kimyasal ilaç mı? Sağlığımız için hangisini tercih etmeliyiz?

Öncelikle, bu soru doğru bir soru değil; bir mantık hatası var. Çünkü soru, "'Kimyasal' şeyler 'doğal' değildir, 'doğal' şeyler 'kimyasal' değildir." gibi hatalı bir varsayıma dayanıyor. Evet, bitkiler "doğal"dır, ancak doğadaki her şey gibi bitkiler de kimyasal bileşiklerden meydana gelmektedir, yani bitkiler de aynı zamanda "kimyasal"dır.

Bitkiler birbirinden farklı ve kompleks yapıda çok sayıda kimyasal molekül içermektedir. Farklı organlarda çok farklı moleküller sentezlenebilir, sadece bu moleküller sentetik değil, doğal kimyasal moleküllerdir, bunlara fitokimyasallar diyoruz. Bu bağlamda bütün ilaçlar kimyasal olduğundan, "kimyasal ilaç" yerine “konvansiyonel ilaç” terimini kullanmak daha doğru olacaktır.

Peki, bitkisel ilaç ile konvansiyonel ilacın ne gibi farkları var? İlk olarak, bitkisel ilaçlar etken madde olarak bitki veya bitki ekstresi taşıyan karışımlar içermektedir. “Bunu zaten biliyoruz.” diyeceksiniz. Sürpriz! Konvansiyonel ilaçlar da bitkisel kökenli etken maddeler içerebilirler. Ancak fark şudur: Konvansiyonel ilaçlar bu fitokimyasalları saf halde ve genellikle tek etken madde olarak içerirler. Bitkisel ilaçlar ise çok bileşenlidir. Birçok kimyasal bileşiği karışım halde içerebilirler. Bu nedenle bitkisel ilaçların etki mekanizmalarının açıklanması da, yan etki profillerinin belirlenmesi de tek etken madde içeren konvansiyonel ilaçlara kıyasla aslında çok daha zordur. Yani sanılanın aksine konvansiyonel ilaçların etkinlik ve güvenlik sınırları bitkisel ilaçlara göre çok daha net şekilde belirlenmiştir. Bir diğer fark, fitoterapide formulasyonların genellikle oral veya topikal yoldan uygulanmasıdır. Konvansiyonel ilaçların ise enjeksiyon yolu dahil pek çok farklı yoldan uygulanabildiğini zaten biliyoruz.

Bitkisel veya doğal kelimelerinin kullanıldığı her ürünün ticari anlamda yüksek talep görmesi bitkisel ilaç kavramının suiistimal edilmesine neden oluyor. Bitkisel ilaçları başlı başına birer mucize olarak görmek de, tamamen etkisiz olduklarını söylemek de aynı derecede yanlış olur. Bitkisel ilaç da, konvansiyonel ilaç da yerine göre tercih edilmelidir.