Nükleer Fizik: Radyasyon Dozimetrisi

- Özgün
Radyasyonun oluşturduğu hasar, emilen enerji ve emilen enerjinin dokudaki yoğunluğuna bağlıdır. Bu sebeple, radyasyon dozunu emilen enerji/dokunun birim kütlesi olarak tanımlayabiliriz. Radyasyon dozunun SI sistemindeki birimi ise, Gray'dir.


Öncelikle maruz kalma için birimlerimizi tanımlamamız gerekiyor. Ardından, maruz kalma ile emilen doz arasındaki ilişkiyi açıklayabileceğiz. Işınlama, foton akısıyla ilişkilidir ve gama ışınlarından birim havaya geçen enerji miktarı olarak tanımlanır. Işınlama (maruz kalma) birimi (X), her bir kilogram hava için 1 coulomb değerinde yük üreten gamma ışını miktarı olarak tanımlanabilir. Yani:

Emilim ve Maruz Kalma Arasındaki İlişki
Biliyoruz ki, tek bir iyonun yükü (q),

1X=34 Gy
Gama ışınlarının gücü, ışınlama oranıyla yani
Röntgen (R)
Işınlamanın, SI sisteminden önceki birimi, Röntgendir. Röntgen, 1 statcoulomb (1sC) büyüklüğünde yükü 1cm^3 normal koşullarda üretmek için gereken gama ışını miktarı anlamına gelir.
1 R = 0.00877 Gy (havada)
Özetlemek gerekirse, ışınlama (maruz kalma), havanın iyonizasyonu anlamına gelir. Doz (emilen doz) ise, Enerji/Kütle anlamındadır.Ege Can KARANFİL
Referanslar
- Prof. Dr. Selahattin Özdemir, Health Physics ders notları
- John Cameron, "Radiation Dosimetry"
<https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1519358/pdf/envhper00387-0048.pdf> - TAEK, "Radyasyon ve Biz"
<http://www.taek.gov.tr/ogrenci/sf4.html> - TAEK, "Dozimetri Nedir?"
<http://www.taek.gov.tr/tr/sik-sorulan-sorular/150-dozimetri-sss/979-dozimetri-nedir.html>
<https://www.sciencenews.org/article/phones-reveal-radiation-exposure-after-nuclear-disaster>
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 20/05/2025 14:02:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12637
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.