İlk Pantolon Ne Zaman Giyildi?

Günümüzde pantolonlar giyim kuşamın olmazsa olmaz parçaları. Ancak türümüzün tarihini düşünecek olursak, iki bacağımızı birden tamamen saracak ve kapatacak bu "pantolon" adı verilen icadı sürekli kullanmıyorduk. Atalarımız vücutlarını yüzyıllarca bezler, tünikler, cüppeler ve bornozlar gibi giysilerle örttüler. Ama günün birinde birisi, bir etek gibi bacaklarımızı dışarıdan saran ve havalanmaya meyilli olan bu kıyafetlerden bıktı ve bugün "pantolon" olarak bildiğimiz, iki bacağı ayrı ayrı saran giysiyi üretti. Ama ne zaman? 

Güncel bir arkeolojik çalışma bu soruya cevap veriyor olabilir. Berlin'de bulunan Alman Arkeoloji Enstitüsü'nden Ulrike Beck ve Mayke Wagner isimli arkeologlar, Çin'in Xinjiang bölgesinde iki antik mezar ortaya çıkardılar. Mezarlara gömülü kişilerin ikisinde de, iyi bir şekilde korunmuş yün pantolonların izlerine rastlandı. Radyokarbon tarihleme yöntemi kullanılarak bu kişilerin (dolayısıyla pantolonların) yaşı 3000 ila 3300 yıl öncesine tarihlendi. Böylece bu iki çift pantolon, insanlık tarihinde bilinen en eski pantolonlar olarak tarihe geçti!

Bu tarihi dönem, Orta Asya'da göçebe yaylacılık olarak bilinen bir döneme denk geliyor. Bu zaman diliminde yaşayan göçebeler, sürülerini uçsuz bucaksız arazilerde sürerlerdi ve bu sürüleri at sırtında takip ederlerdi. Muhtemelen tünikler ve cüppeler bu iş için çok kullanışlı ve rahat değildi. Özellikle uzun, sarsıntılı yolculuklarda sıkıntılar çıkarıyordu. Dolayısıyla bu antik insanlar girişimciliklerini konuşturdular ve pantolonları icat ettiler! Beck ve Wagner makalelerinde şöyle yazıyor:

İki taraflı alt vücut giysilerinin icadı, at sırtında seyahat edilen, silah aletlerinin taşındığı ve daha yüksek hareket kabiliyeti gerektiren bir döneme denk gelmektedir.

İkilinin düşüncesine göre pantolonlar, bacakları dümdüz ve ayrı ayrı sardığı ve bacak arası bölgesinde geniş bir koruma sağladığı için at sırtında hareket etmeyi kolaylaştırıyordu. O dönemlerde icat edilen bu pantolonlar, günümüze daha yakın olan geçmişte at sırtında hayatlarını geçiren insanlar için özel olarak üretilen pantolonların atası olmuş oldu. Mezarlardan bu pantolonlar haricinde kırbaçlar, dizginler ve at kuyrukları da çıkarıldı.

Doğu Asya Araştırmaları Merkezi'nde Çin Dili ve Edebiyatı profesörü olan Victor Mair, Tarim Havzası'ndaki göçebelerin günümüzden 3400 yıl kadar önce at binmeye başladığını düşünüyor. Bu havza, pantolonların bulunduğu Xinjiang bölgesinde yer alıyor. Mair, daha önceden aynı bölgeden çıkarılan bir mumya üzerinde araştırma yürüterek, 2600 yıllık bir pantolonu tespit etmişti. Bu pantolon, burada sözünü ettiğimiz yeni keşfe kadar keşfedilmiş olan en eski pantolondu.