Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Embriyolojik Evrim ve Pleyotropik Zorlanma: Karmaşıklığın Bedeli Var mı?

5 dakika
2,793
Embriyolojik Evrim ve Pleyotropik Zorlanma: Karmaşıklığın Bedeli Var mı?
  • Çeviri
Tüm Reklamları Kapat

2017 yılında Haiyang Hu ve ark. tarafından Nature Ecology & Evolution dergisinde “Constrained Vertebrate Evolution by Pleiotropic Genes” (Türkçesi: Pleyotropik Genler Yoluyla Omurgalıların Zorlamalı Evrimi) isimli bir makale yayınlanmıştır. Bu yazımız, makalenin yazarlarından birini konuyla ilgili görüşlerini aktarmaktadır.

Dürüst olmak gerekirse, bu analizin iyi bir fikir olduğunu düşünmüyorum... Ancak, evet, bununla bir şey bulunabilir, lütfen bu analizi sürdürün.

İtiraf etmeliyim, çalışma arkadaşım Song Guo’nun önerdiği analizi kabul etmeye hiç de istekli değildi, bu yüzden yukarıdaki gibi düşünmüştüm. Ancak zamanla bu analiz, makalemizdeki ana bulguya ulaşmamızda bize çok önemli bir ipucu verdi. Bu, omurgalıların anne rahminde korunmuş embriyonik orta dönemde bulunmalarının evrimsel gerekçesi ile ilgili bir ipucuydu.

Ontogeni (embriyogenez) ile filogeni (evrim) arasındaki genel ilişkiyi açıklamak için ilk defa Dr. Denis Doboule tarafından önerilen Gelişimsel Kum Saati Modeli, son yıllarda yapılan ve insanın da dahil olduğu karşılaştırmalı transkriptom çalışmaları ile genel düşüncenin aksine, nispi olarak desteklenmektedir. Erken embriyonik dönemdeki süreçlerin, gelişimin sonraki aşamaları için gerekli bilgiyi oluşturduğu düşünülürse, evrimsel süreçte değişikliğe uğramasının daha zor olmasının ve gelişimin sonraki aşamalarına kıyasla evrimsel olarak korunmuş olduğunun kabul edilmesi mantıklıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Ne var ki, gelişimsel kum saati modeli, evrimsel olarak en çok korunmuş aşamanın embriyonik orta dönem (özellikle de her bir hayvansal filumdaki canlının vücut taslaklarının şekillendiği evre) olduğunu öngörmüştür. Yapmış olduğumuz çalışmanın temel amaçlarından bir tanesi de (önceden öngörüldüğü üzere), aynı filumda yer alan türlerin gerçekten bu modele uygunluk gösterip göstermediğini araştırmaktı ve bu amaçla da, sekiz adet kordata (omurgalı) filumuna (şubesine) ait tür seçerek, araştırmamızı gerçekleştirdik.    

Bu esnada Philipp Khaitovich laboratuvarında çalışan Song Guo ve çalışma arkadaşları tarafından ortaya atılan fikir ise omurgalıların bu korunmuş aşamada özellikle ifade ettikleri genleri bularak, embriyoların bahsedilen kum saati modelini takip etmelerini sağlayan muhtemel bir mekanizmanın varlığına dair bir ipucu elde edilmesiydi. Öte yandan, bu fikri takip etmek konusunda oldukça gönülsüzdüm. Aslına bakılacak olursa, birçok toplantımızda buna benzer tavsiyeler almıştım. Ancak, bu analizi yapmaktan kaçınmamın sebebi, bu tarz bir analizin gereğinden fazla detaylı olacağını düşünmüş olmamdı.

Çalışmamızda elde ettiğimiz verileri, türü devam eden sekiz farklı kordata filumuna ait türün bireylerinin erken ve geç dönem embriyolarının gen ifade profillerinden çıkardık. Her ne kadar, evrimsel olarak korunmuş aşamalarda özel olarak ve sık bir şekilde ifade edilen genleri tespit etmiş de olsak, mekanizma hakkında ne söyleyebilirdik ki? Bu bulduğumuz, yüz milyonlarca evrimin sadece bir sonucuydu ve evrimin sonucundan (yani, gen ifadesinden) mutlak bir mekanizmanın ortaya çıkarılması, biraz haddi aşmak gibiydi.

Üstelik, her ne kadar son yıllarda farklı türlerden elde edilen gen ifadesi profilleri ile kum saati modelinin desteklendiği çalışmalar yapılmış olsa da, hala bunun ne demek olduğunu bilmiyoruz. Konu hakkındaki bir varsayım, farklı türlerde benzer gen ifadesi profillerinin benzer homolog hücre kompozisyonunu yansıttığı görüşüdür. Ancak bu görüş, henüz kimse tarafından detaylıca sınanmamıştır. Şu halde, sadece gen ifadesi verileri ile evrimsel mekanizmaya ulaşma çabası bana pek bir iyimser gelmişti. Ancak bu varsayım, düşündüğümüzden fazlası çıkmıştı.

Tüm Reklamları Kapat

Song kısa bir süre sonra bulmayı umduğu hiçbir şeyi bulamadığını ifade etmişti. Her ne kadar, evrimsel olarak korunmuş olan organogenez (organ üremesi) aşamaları aktif morfogenezin (doku farklılaşmasının) yer aldığı ve birçok genin ifade ediliyor olması gereken aşamalar olsa da, aşamaya özgü çok az sayıda gen vardı.

Song, “Sen haklıydın, Naoki” diyerek anlatmaya devam etti. Gelişme sürecince ifade edilen genlerin sayısında ciddi bir değişikliğin olmadığına dair temel bulgular (öyle ki, bu gen sayısı herhangi bir azalma göstermeksizin embriyonik orta dönemde sürekli artış eğilimi gösteriyordu) elimizde olmasına rağmen, bu durum oldukça garipti.

Embriyonik orta dönemde daha az sayıda aşamaya özgü gen kavramının farkına vardıktan sonra anladık ki, evrimsel olarak korunmuş aşamalarda ifade edilen genler, gelişimin diğer aşamalarında da ifade edilmeliydi. Makalemizde de ifade ettiğimiz gibi, embriyonik orta dönemde ifade edilen genler, aslında gelişimin birçok farklı aşamasında ve dokularda da ifade edilmekteydi.

Üstelik, bu birçok aşamada ifade edilen genlerin aslında tahmin edilenden daha fazla transkripsiyon faktörü bağlayıcı bölgeye, daha fazla proteinler arası etkileşime sahip oldukları ve normal embriyogenez için hayati oldukları öngörülmüştür. Aslında önemli olan husus, pleyotropik olarak ifade edilen genlere daha yüksek oranda sahip olan gelişimsel aşamaların evrimsel olarak korunmaya yatkın olmasıydı.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Bu sonuçları mantık ekseninde açıklayabilecek yaklaşımlardan bir tanesi de “Pleyotropik Zorlama” kavramıdır. Bu nedenle embriyonik orta dönem aşamalarında şekillenen farklılıkların kısıtlanmasında pleyotropik zorlamanın etkili olduğu sonucuna vardık. Eğer bu doğru ise, genlerin tekrar kullanımlarının evrimsel farklılaşma için iki tarafı keskin bir kılıç olduğu da ortaya çıkmaktadır. Benzersiz evrimsel karakterlerin şekillenmesinde, eş seçenek olarak da ifade edilen gen takviyesinin etkili olduğu bilinse de, bu mekanizma, aynı genetik mekanizasyonu kullanacak olan evrimsel karakterlerin değişime uğramasını engellemektedir.

O halde bu, düzenleyici seviyede daha karmaşık olan canlıların, daha az evrimleşebilir olduğunu mu göstermektedir? Makalemizde teferruatlıca ifade edildiği üzere, konuyla ilgili cevaplanması gereken birçok başka nokta vardır. Embriyolar nasıl evrimleştiklerine dair ciddi miktarda ipucu içeriyor olsalar bile, embriyoları analiz etmekten daha fazlasını yapmamız gerekmektedir.

Biz, en azından ben hala, çalışmanın başlangıç aşamalarında ifade ettiğim üzere, doğayı biraz fazla basite indirgemekte olduğumuzu ifade ediyorum.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Umut Verici! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 1
  • İnanılmaz 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Nature Ecology & Evolution | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/12/2024 20:14:17 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5316

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Periyodik Tablo
Bilinç
Meteor
Organ
Venüs
Evrim Ağacı
Nüfus
Primatlar
Bilim
Tür
Gerçek
Evrimsel Psikoloji
Halk Sağlığı
Ağrı
Kontrol
Nöron Hücresi
Fizyoloji
Tıp
Zaman
Küresel İklim Değişimi
Coronavirus
Manyetik
Covid-19
Nadir
Bilim Tarihi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
N. Irie, et al. Embriyolojik Evrim ve Pleyotropik Zorlanma: Karmaşıklığın Bedeli Var mı?. (23 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 10 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5316
Irie, N., Aslan, A., Baral, İ. (2018, January 23). Embriyolojik Evrim ve Pleyotropik Zorlanma: Karmaşıklığın Bedeli Var mı?. Evrim Ağacı. Retrieved December 10, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5316
N. Irie, et al. “Embriyolojik Evrim ve Pleyotropik Zorlanma: Karmaşıklığın Bedeli Var mı?.” Edited by İnanç Baral. Translated by Ali Aslan, Evrim Ağacı, 23 Jan. 2018, https://evrimagaci.org/s/5316.
Irie, Naoki. Aslan, Ali. Baral, İnanç. “Embriyolojik Evrim ve Pleyotropik Zorlanma: Karmaşıklığın Bedeli Var mı?.” Edited by İnanç Baral. Translated by Ali Aslan. Evrim Ağacı, January 23, 2018. https://evrimagaci.org/s/5316.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close