İlkelerimiz

İlkelerimiz aşağıda sıralandığı gibidir. Lütfen dikkatle okuyunuz.

İlkelerimiz

İlke-1: Şahsi İnançlardan Bağımsızlık İlkesi

1. Evrim Ağacı hiçbir Tanrılı ve kutsal kitaplı (teist), Tanrılı ama kutsal kitapsız (deist), Evren’in veya doğanın Tanrı olduğunu savunan (panteist), Tanrıların ve dinlerin var olmadığını savunan (ateist) düşünceyi savunmamakta, desteklememekte ve/veya reklamını/propagandasını yapmamaktadır.
2. Evrim Ağacı, felsefi ve entelektüel bir temelde belirli bir dini pozisyonun argümanlarından, tarihinden, eleştirilerinden bahsedebilir; bunu objektif, dengeli ve eşit bir şekilde yapar.
3. Evrim Ağacı kimsenin şahsi inancını içeriklerinde verilen bilgilere karıştırmamakta ve karışmasına müsaade etmemektedir.
4. Evrim Ağacı için, bilimsel gerçeklerden çıkarılacak dersler ve anlaşılacaklar şahısların kendilerine kalmıştır. Evrim Ağacı hiçbir konuda, kimseyi, herhangi bir şeye inandırmaya veya inandırmamaya çalışmaz.
5. Evrim Ağacı bünyesinde, sözü edilen şahsi inanç pozisyonlarından her birini savunan birçok gönüllü bulunmaktadır, dolayısıyla Evrim Ağacı'nın bir bütün olarak herhangi bir şahsi inanç görüşü bulunmamaktadır.
6. Evrim Ağacı, bu alanlarda propaganda yapmaya yönelik hiçbir yorumu, içeriği, iletiyi/girdiyi kabul etmez ve yayınlamaz. Evrim Ağacı'nda hiçbir şekilde açık ya da gizli olarak din ve şahsi inanç propagandası yapılamaz ve siteyi bu amaçla kullananlar uyarılmaksızın engellenirler. İçeriğinde temel argümanı inanç veya inançsızlığı yaymaya veya dayatmaya yönelik yorumlar ve ifadeler bulunan mesajlar/içerikler silinecektir. 
7. Benzer şekilde, şahsi inançlarla veya bu inançları taşıyan kişilerle alay etmek, küçümsemek, laf sokmak, vb. amaçlarla yazılan bütün yorumların sahipleri de uyarılmaksızın engellenirler. 
8. Evrim Ağacı bunu, “şahsi inançlardan bağımsızlık ilkesi” olarak görür.

İlke-2: Şahsi İdeolojilerden Bağımsızlık İlkesi

1. Evrim Ağacı, hiçbir sol, merkez, sağ ideolojiyi ve/veya siyasi görüşü ve bunların arasında ve haricinde kalan herhangi bir siyasi düşünceyi savunmamakta, desteklememekte ve reklamını/propagandasını yapmamaktadır.
2. Evrim Ağacı, felsefi ve entelektüel bir temelde belirli bir siyasal pozisyonun argümanlarından, tarihinden, eleştirilerinden bahsedebilir; bunu objektif, dengeli ve eşit bir şekilde yapar.
3. Evrim Ağacı kimsenin siyasal ideolojisini içeriklerinde verilen bilgilere karıştırmamakta ve karışmasına müsaade etmemektedir. Bunun en temel sebebi, Evrim Ağacı bünyesindeki gönüllülerin şahsi siyasi görüşlerinin birbirinden farklı olması ve Evrim Ağacı'nın hiçbir siyasi ideolojiye ait olmamasıdır. Daha da önemlisi, Evrim Ağacı'nın kuruluş amacının siyasi içerikli olmaması, gönüllülerinin bu konularda uzmanlardan oluşmuyor olmasıdır. Bilimsel duruşumuz, olay ve olgular hakkındaki yargıların ancak konunun uzmanları tarafından verilmesi gerektiğini bize dikte etmektedir. Bu sebeple biz sadece olayların ve olguların bilimsel boyutlarına bakmaktayız. Bilimsel gerçeklerden çıkarılacak dersler ve anlaşılacaklar, şahısların kendilerine kalmıştır.
4. Evrim Ağacı hiçbir konuda, kimseyi, herhangi bir siyasi görüşü kabul ettirmeye veya reddettirmeye çalışmaz. 
5. Evrim Ağacı dahilinde hiçbir siyasi ideolojinin açık veya gizli biçimde propagandası yapılamaz ve siteyi bu amaçla kullananlar uyarılmaksızın engellenirler. 
6. Hassas ve çoğu durumda bireysel olabilen bazı konulardaki tutumlarımızı buradan görebilirsiniz.
7. Evrim Ağacı bunu, “şahsi ideolojilerden bağımsızlık ilkesi” olarak görür.

İlke-3: Bilimin Üstünlüğü ve Somutluğu İlkesi

1. Evrim Ağacı, bilimin somut ve test edilebilirliğe yönelik yapısından ötürü, bilimle bütünleşmişlik sebebiyle materyalist (evrendeki her şeyin ve her etkileşimin maddesel temeli olduğu üzerine kurulu düşünce sistemi), natüralist (evrenin sadece doğal kuvvet ve yasalar üzerine kurulu olduğu, doğaüstü yapı iddialarının geçersiz olduğunu savunan düşünce sistemi) ve yapıcı pozitivist-bilimsel realist karışımı (geçerli ve gerçek sayılabilecek bilgilerin yalnızca bilimsel, mantıksal ve matematiksel yaklaşımlarla edinilebileceğine dayanan felsefe) bir yapıya sahiptir.
2. Evrim Ağacı bu 3 temel felsefe modern bilimin, dolayısıyla Evrim Ağacı'nın içsel, doğasından kaynaklı bir niteliği olarak görür. Bilimin şahsi sistemlere değil, şahsi sistemlerin bilime adapte edilebilir olduğu gerçeğini kabul eder. Bilimin, tüm şahsi sistemlerden bağımsız olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunur.
3. Evrim Ağacı, siteyi kullananlardan belirli bir iddiası olan şahısların, iddialarının kaynaklarını yalnızca açık bir şekilde belirtmesini değil, aynı zamanda bu kaynakları bireysel olarak, orijinal kaynaklarından okuyarak anlamış olmasını bekler.
4. Evrim Ağacı yaratılışçılık, akıllı tasarım, astroloji, simya, aşı karşıtlığı, frenoloji, homeopati, din, alternatif tıp, kuantoloji, ufoloji, antik uzaylılar, düz dünyacılık vb. bilim-dışı veya sahte bilime dayanan, akademik çalışmalarla ortaya konmamış şahsi inanç ve ideolojilerin propagandasına ve bunların bilimsel gerçeklere karşı savunma olarak kullanılmasına, bilimsel gerçekler yerine bu sahalardan gelen argümanların koyulmasına, bu sahalardaki iddiaların bilime saldırı aracı haline getirilmesine ve bunların açıkça tartışmalarda malzeme haline getirilmesine de kesinlikle izin vermez.
5. Evrim Ağacı bunu, “bilimin üstünlüğü ve somutluğu ilkesi” olarak görür.

İlke-4: Emeğin ve Yapıcı Eleştirinin Üstünlüğü İlkesi

1. Evrim Ağacı tamamen bilimin iyiliği, öğrenimi ve yayılması amacıyla çalışan bir bilim kurumudur. Evrim Ağacı'nın en önem verdiği unsur gönüllülerinin, okurlarının ve ekip üyelerinin bu bilgiler için koydukları emeklerdir. 
2. Evrim Ağacı kendisine yöneltilen her türlü yapıcı eleştiriye açıktır; bunun kuralları burada belirtilmiştir. Bir eleştirinin içeriğini uygulama, yerinde bulma, değerlendirme hakkı tamamen Evrim Ağacı'na aittir ve hiçbir okur tarafından Evrim Ağacı üzerinde kendi eleştirilerinin dikkate alınıp uygulamaya konulması açısından bir baskı uygulanamaz.
3. Öte yandan, Evrim Ağacı'nı ve hazırladığı içeriği küçük gören, aşağılayan, hiçe sayan, hakaret içerikli, art niyetli olduğunu düşündüren, yıkıcı olan, herhangi bir bilimsel temele dayanmadan ileri sürülen ve bilimsel standartlara uygun dayanakları olmaksızın bilimsel verileri yanlışlamaya çalışan, bilim insanlarının ve Evrim Ağacı emekçilerinin çabalarını hiçe sayan hiçbir yorum, eleştiri ve argümana izin verilmeyecektir.
4.  Evrim Ağacı bunu, "emeğin ve yapıcı eleştirinin üstünlüğü ilkesi" olarak görür.

İlke-5: Gönüllü Şeffaflık İlkesi

1. Evrim Ağacı hiçbir işi gizli kapaklı, art niyetle, üstü kapalı bir biçimde, ikincil bir ajanda güderek, vb. biçimde yapmamaktadır.
2. Evrim Ağacı'nın tek amacı insanların modern bilimden haberdar olmasını sağlamak ve onlara en hızlı, güvenilir, çeşitli bilgileri; bilim dışı kaynaklar ve tartışmalarla en az zaman kaybederek (mümkünse hiç kaybetmeden) sunabilmektir.
3. Evrim Ağacı'nın yaptığı hiçbir hatada art niyet bulunmamaktadır; ola ki içeriğimizde hata bulunuyorsa, bunlar tamamiyle samimi hatalardır.
4. Evrim Ağacı, her gelişmeyi, ilkeyi, detayı, çalışmayı ve hatta iç yapısını olabildiğince okurlarıyla paylaşmaya çalışır.
5. Özel bir firma olmasından ötürü buna mecbur değildir ve bırakılamaz; ancak dilediği bilgileri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşmaktan da geri durmaz. Örneğin makalelerinde bulunan hataları tespit ettiğinde, "Düzeltmeler" başlığı altında metin sonunda belirtir.
6. Evrim Ağacı bunu, "gönüllü şeffaflık ilkesi" olarak görür.

İlke-6: Tıbbi Haklara Saygı İlkesi

Evrim Ağacı, genel sağlık bilgilerine yer vermekle birlikte, kişisel sorunlarınızda size herhangi bir yönlendirme yapmayacaktır. Evrim Ağacı, verdiği bilgilerden kaynaklı bir sorun doğması durumunda bundan mes'ul tutulamaz. Sağlığınızla ilgili şüphe duyduğunuz konuları, doktorunuz ile görüşmelisiniz. Evrim Ağacı bunu, "tıbbi haklara saygı ilkesi" olarak görür.

İlke-7: Gazeteci Dürüstlüğü İlkesi

1. Evrim Ağacı, içeriklerinde her zaman dürüst, açık ve modern bilimin gerçeklerini en tarafsız ve güncel şekliyle aktarmayı kendine görev biçer. Bunun bir uzantısı olarak, içerik olarak yayınladığı metinlerde okuru aldatıcı, yanıltıcı, bilgi vermeksizin merak uyandırıcı, içeriği tam olarak yansıtmayan hiçbir başlığa yer vermez. Bunun tek istisnası, satirik, komedi ve içeriğin tam olarak yansıtılmasının mümkün olmadığı, yazarın samimi ve iyi niyetlilik çerçevesinde isabetli bir başlık geliştiremediği durumlardır. Bu durumlarda, işlevsel bir alternatifin önerilmesi durumunda başlık derhal değiştirilecektir.
2. Evrim Ağacı, geriye dönük olarak içeriklerini gözden geçirir ve bu tip "clickbait" ("başlık yemi", "tık tuzağı") tarzındaki içerikleri etkin bir şeklilde düzeltir. Bu ilkede yazarın iyi niyeti esas alınır.
3. Evrim Ağacı bunu, "gazeteci dürüstlüğü ilkesi" olarak görür.

İlke-8: Açık Kapı İlkesi

Evrim Ağacı, kendisine yukarıda sayılan ilkelere sadık kalmak kaydıyla katkı sağlamak isteyen herkese açık bir oluşumdur. Her birey, kendi kapasite, istek, beceri ve yetenekleri dahilinde, tamamen gönüllü bir şekilde Evrim Ağacı'na katkı sağlayabilir. Bu katkı, çeviri yapmaktan tutun da, makale yazmaya kadar, seslendirme yapmaya kadar bin bir farklı çeşitte olabilir. Hatta şu anda Evrim Ağacı sitesi içerisinde bulunmayan içeriklerin yaratılması gibi katkılar bile olabilir. Evrim Ağacı bunu "açık kapı ilkesi" olarak görür.

***

Bilim İnsanı Yaşantısının 12 Kuralı

Benimsediğimiz yaşam stilini daha iyi anlamanız adına, aşağıdaki 12 kuralı okuyabilirsiniz:

1. Başarısızlığı bir başlangıç olarak gör, bir son olarak değil.
2. Asla öğrenmekten vazgeçme.
3. Hiçbir şeyi olduğu gibi kabullenme ve test etmeksizin varsayma, her şeyi sorgula.
4. Başkalarına bildiklerini öğret.
5. Objektif olarak analiz et.
6. Alçak gönüllü ol.
7. Yapıcı ve bilgiye dayalı eleştirilere açık ol. Yıkıcı ve cahil eleştirinin karşısında ol.
8. Gerekli olan her yerde referans göster, hak eden herkese kredisini ver.
9. İnsiyatif al ve kimseden emir bekleme.
10. Zor olan soruları baştan sor. Sonraya saklayarak kendini kandırma.
11. Yaptığın işi tutkuyla sev. Sevmediğin bir işe tutsak olma!
12. Ya bilimi doğru düzgün, tam anlamıyla öğren ya da bilimin içinden gelenlere saygı duy.