Su ve Gizemli Hal Değişimleri!
Merhaba!
Bugün, suyun bazı ilginç özelliklerini konuşacağız.
Öncelikle bazı bilgileri bilmemiz gerekiyor.
Maddenin hallerinde bildiğimiz üzere bir cisim ısı aldıysa, çoğunlukla genleşir ve genişler, yani hacmi artar.[1]
Ama su, bizmut ve antimon bu kurala uymazlar.
Su üzerinden gidelim, çünkü zaten bu yazının tek kahramanı su öyle değil mi :)
Su, birçok sıvıdan farklı özelliklere sahiptir.
Örneğin, etanol -114,1 derecede erir. Bunun gibi birçok sıvı farklı farklı erime noktalarına sahiptir.
Suyun erime noktası ise 0 derecedir. 0 dereceden sonra su donmaya başlar.
İlginç olan ne biliyor musunuz?
Çoğu madde erime noktasını geçtiği anda, yani soğumaya başladığı anda hacimleri azalır; Buharlaşma noktasını geçince ise ısınır ve hacimleri artar. Bunu yukarıda da konuşmuştuk.
Peki ya H2O?
Su, 0 dereceden aşağı doğru indikçe soğur, ama hacmi artar.
Nasıl oluyor ya?
Suyun istisnalarından biri bu!
İyi hoş da,
Peki 0 derecenin altındaki suyun giderek soğuduğunu düşünürsek, giderek de hacminin artmasının evrenimizde herhangi bir etkisi var mı?
Tabii ki var!
Özkütle formülünü hatırlayın!
- D: yoğunluğu (özkütle) ifade eder.
- M: Kütle demektir.
- V: Hacim anlamına gelir.
D = M / V
Yani bu formüle bakarak şu sonucu çıkartabiliriz:
Herhangi bir maddenin hacmi artarsa, yoğunluğu (özkütle) azalır.
Dolayısıyla, hacim ile yoğunluk (özkütle) ters orantılıdır.
Bu ne anlama geliyor? Sorumuza geri dönelim.
Donmuş bir suyun, sıvı haldeki bir suya göre hacminin daha fazla olmasının evrenimize ne gibi bir faydası var?
Bu sorunun cevabı için sizi memleketime, Kars'a götürüyorum.
Kışın Çıldır Gölü'ne giderseniz gölün yüzeyinin buz tuttuğunu, ama yüzeyinin altında suların olduğunu ve canlıların yaşamaya devam ettiğini görebilirsiniz.
Burada sormamız gereken bir soru var:
Suyun donan yüzeyi neden aşağı düşmüyor? Neden suyun üzerinde kalabildi?
Bunun cevabını dolaylı yoldan yukarıda verdik :)
Donmuş bir suyun hacmi artar, dolayısıyla yoğunluğu azalır.
Bir deyim vardır bilirsiniz: "Yağ gibi üste çıkmak.[2]"
Yağın suyun yüzeyine çıkma sebebi, suya kıyasla yoğunluğunun daha az olmasıdır.
Buz ve su örneğinde de durum aynı!
Isı alarak hacmi artan su, yoğunluğu azaldığı için suyun yüzeyinde durabilir!
Eğer buz sudan daha yoğun, daha ağır olsaydı suyun içine batardı. Uzun vadede bu suyun içine batan buzullar güneş ışığı alamadıkları için eriyemeyecek, su kaynaklarımızı da bu sebeple bitireceklerdi.
Tabii, içerisinde yaşayan canlılar da hayatta kalamayacaklardı.
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ ankara edu. Isi Sicaklik Genleşme. Alındığı Tarih: 1 Ağustos 2023. Alındığı Yer: acikders.ankara | Arşiv Bağlantısı
- Wiktionary. Zeytinyağı Gibi Suyun Üstüne Çıkmak. Alındığı Tarih: 1 Ağustos 2023. Alındığı Yer: Wiktionary | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 20/05/2024 02:58:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15220
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.