Yapay Seçilim: Şeftalinin Evrimi ve Kültürü
Vox
- Özgün
- Yapay Seçilim
Daha önceden mısırın yapay seçilim ile evrimini ve karpuzun yapay seçilim yoluyla evrimini anlatmıştık. Bu serimizin son görselinde ise, şeftalinin son birkaç milenyumda insanların sürekli yapay seçilimi sonucuyla nasıl alakasız görünümlü, ufacık bir meyveden; etli, sulu, iri, tatlı ve tamamen farklı görünümlü bir meyveye evrimleştiğini göreceğiz.
Günümüzdeki sayısız zirai ürün, evrimin canlı "kanlı" örnekleridir. Bu canlıların atalarının, torunlarıyla hiçbir alakası yoktur ve hatta çoğu zaman apayrı türlerdir. Ancak Yapay Seçilim yoluyla yönlendirilen evrim, Doğal Seçilim'e nazaran "kısa" sayılabilecek bir süre zarfında (genelde en azından birkaç yüz veya birkaç bin yılda) yepyeni türlere evrimleşebilir! Yani türler arasında evrimi, belki ömrümüz içerisinde değil ama tükettiğimiz zirai ürünlerin evriminde kendi gözlerimizle görmemiz mümkündür!
Böylece mikroevrimin (gen bazında evrimin) makroevrime (fiziksel özelliklerin tamamen farklılaşmasına) neden olabileceği de, deneysel olarak ispatlanmış olmaktadır. Çünkü çoğu zaman bu canlıların ataları olan türler, torunları oldukça hızlı evrimleştiği için halen hayatta olurlar ve böylece ata-torun ilişkilerini birebir inceleme imkanı bulabiliriz. Bu sayede makroevrimin dinamiklerini de anlamamız mümkün olmaktadır.
Taksonomide kimi zaman torunlar ile ataları aynı türe ait kabul edilebilirler. Bunun sebebi, taksonomların Yapay Seçilim'in doğal evrime nazaran aşırı hızlı etkisi sonucu oluşan yapıları "yeni ve ayrı türler" olarak saymak istemeyişleridir. Ayrıca Yapay Seçilim sonucunda elde edilen torunların genetik yapısı, çoğu zaman atalarına oldukça yakın olur (çünkü özel çiftleştirme teknikleri kullanılmaktadır ve bu teknikler genetik varyasyon artışına izin vermez). Bu da bize, evrimle ilgili bir başka gerçeği doğrulamaktadır: çok az sayıda genetik değişim bile, müthiş fiziksel değişimlere neden olabilir! Yani makroevrim, tartışması bile olmayan bir gerçektir. Atasal türler, kendilerinden tamamen farklı gözüken, son derece farklılaşmış genetik yapıya sahip torun türlere evrimleşebilir! Doğal Seçilim ile bu genellikle birazcık daha yavaş olmaktadır; ancak yine de olabilmektedir. Fosiller ve genetik analizler de bu tür bir evrimi doğrulamaktadır.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- J. Kennedy. Artificial Vs Natural Watermelon & Sweetcorn. (14 Temmuz 2014). Alındığı Tarih: 12 Kasım 2018. Alındığı Yer: James Kennedy | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 14:36:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3226
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
