Milli Eğitim Bakanlığı, Biyoloji Müfredatında Bir Yanlıştan Döndü; Ancak Evrimden Kaçma Hatasını Sürdürüyor!

Daha önceden duyurduğumuz üzere, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanması planlanan yeni müfredatta biyolojiyle hiçbir alakası olmadığı evrensel olarak bilinen "yaratılışçılık" inancının biyolojik bir hipotez veya teoriymiş gibi sunulmasına yönelik bazı çabalar bulunmaktaydı. Görünen o ki bu bariz hatadan cayılmış ve müfredatın dili, kısmen de olsa modern biyoloji ile hizalanacak bir seviyeye getirilmiş. Aradaki farkı, aşağıdaki görseli iki yana kaydırarak görebilirsiniz:

Modern bilimsel gerçekleri aşındırmaya yönelik bu tür çabalar, Türkiye'nin özellikle de son 30 yıllık "yakın" tarihi açısından yeni bir girişim olmasa da, bu girişimlerin başarıya ulaşması hâlinde Türkiye'de hâlihazırda çok az bulunan modern eğitim anlayışının tamamen yok olması kaçınılmaz olacaktır. Daha önemlisi, biyolojinin evrensel olarak kabul edilen evrim gibi prensiplerinden tamamen uzaklaşılması, ilerleyen dönemde bu hatalardan geri dönme kabiliyetini de kısıtlayacak, gerçek bir bilim eğitimini yerleştirme ve uygulama süresini dikkate değer miktarda arttıracaktır. Bu nedenlerle lise biyoloji müfredatına bilimsel olmayan şahsi inançların sokulması çabasına kesin ve sarsılmaz bir şekilde karşı koymak, Türkiye'nin her geçen yıl daha da azalan bilimsel ümitlerini canlı tutmak adına elzemdir.

İnsanlar istedikleri herhangi bir şeye inanabilirler, hatta bu inançların lise seviyesinde öğrencilere devlet eliyle öğretilip öğretilmemesi de ayrıca tartışmaya açılabilir ve belli seviyelerde desteklenebilir; ancak tartışmasız olan tek bir gerçek varsa, o da bilim derslerinde sadece bilimsel gerçekler öğretilmelidir. Yine tartışmasız bir gerçek, yaratılış fikrinin şahsi bir inançtan ibaret olduğu, biyolojiyle alakası olmadığı ve modern bilimin kolaylıkla izah edebildiği canlı çeşitliliğini açıklamak konusunda herhangi bir alternatif sunamadığıdır. Bu yalın gerçeğin bir diğer uzantısı da, kuşkusuz modern bilimde gerçekliği konusunda hiçbir tartışma bulunmayan evrimin, biyoloji derslerinde öğretilmesinin biyolojiyi anlamak açısından bir tercih değil, bir zorunluluk olduğudur.

İşin trajikomik tarafı, hazırlanan yeni müfredat ısrarla "modern ve 21. yüzyıla uygun" olduğunu iddia etmekte, yenilikçi olduğu iddia edilen birtakım yaklaşımlar sergileme çabasındadır. Örneğin, aşağıdaki kısma bir göz atınız:

MEB

Burada sıralananlar, ilk okuyuşta son derece makul, mantıklı ve eğitimi modernleştirme yönünde atılması elzem olan adımlardır. Örneğin biyoloji gibi bütünleşik ve üst düzey bir bilim dalında "ünite" mantığından çıkıp da birbirine bağlanan temalar üzerinden gitmek son derece doğrudur.

Ancak bu "modernmiş gibi gözükmeye çalışan" yaklaşım üzerine biraz kafa yorulduğunda, işin ne kadar içler acısı olduğu daha net anlaşılmaktadır. Bunu anlayabilmeniz adına, 2. madde atlında sıralanan temalara tekrar bir göz atınız. İçlerinde en önemlisinin eksik olduğunu fark ettiniz mi?

Şöyle izah edelim: Aşağıda okuyacağınız kesitler, uluslararası standartlarda biyolojiye giriş kitabı olarak kabul edilen, Türkiye'deki lise biyoloji müfredatının neredeyse baştan sona takip ettiği (daha önemlisi, lise biyoloji öğretmenlerinin "ana referans metin" olarak gördüğü) ve müfredat oluşturmada da yakından takip etmeye çalıştığı eserlerin başında gelen Campbell'ın Biyoloji isimli eserinden alınmıştır:

Campbell, Biyoloji (12. Baskıdan Çeviri)

Campbell, Biyoloji (12. Baskıdan Çeviri)

Campbell, Biyoloji (12. Baskıdan Çeviri)

Biyolojiye girişin 1 numaralı ders kitabında verilen temalar arasında evrim, biyolojinin "çekirdeği" olarak tanımlanmaktadır ve diğer bütün bölümleri ve temaları birbirine bağlayan ip olarak aktarılmaktadır. MEB'in seçtiği 8 temadaysa biyolojinin en önemli ve merkezi teması olan evrimin adı bile geçirilmemektedir. Böyle bir biyoloji eğitimi nasıl modern olabilir? Nasıl mümkün olabilir?

Örneğin MEB'in müfredat açıklamasında "Bu nedenle temaların günlük yaşamla, biyoloji tarihiyle ve biyoloji alanındaki güncel araştırma ve gelişmelerle ilişkilendirilmesine özen gösterilmiştir." Evrimden söz etmeksizin bu görev nasıl başarılabilir? Başarılamaz! Evrim, biyolojideki bütün konuları birbirine bağlayan temel mekanizmadır. İnsanlığın keşfettiği en önemli doğa yasalarından biridir. Bundan korkarak ve kaçarak bilim öğretilemez.

Benzer şekilde, evrimi öğretmeksizin müfredatta sayılan kazanımların 1 tanesi bile tam olarak gerçekleştirilemez:

MEB

Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı tarafından paylaşılan bu doküman, bu çerçevede daha da derinlemesine analiz edilebilir; ancak hepsi dönüp dolaşıp aynı probleme gelmektedir: Türkiye'nin bilim öğretiyormuş gibi yapmayı bırakıp bir an önce bilim öğretmeye başlaması gerekmektedir.