Ennui: Hiçbir Şeyden Tat Alamadığınız, Kronik Tatminsizlik ve Can Sıkıntısıyla Nasıl Başa Çıkılır?

Ennui ("onvi" şeklinde telaffuz edilir) veya bıkkınlık, genellikle yorgunluk, tatminsizlik ve ilgisizliğin yanı sıra hiçbir şeyin ilgi çekici ve tatmin edici olmadığını düşünme eğilimini içeren bir tür kronik can sıkıntısıdır. İnsanlar ennui fenomenini yaşamlarında genel veya işleri, çalışmaları veya hobileri gibi belirli bir alanla ilgili olarak deneyimleyebilirler.

Örneğin bir kimse daha önce büyük keyif alarak yaptığı bir hobisi konusunda ennui deneyimleyebilir; hobisinden sıkılabilir ve hobisini sürdürmeye yönelik hiçbir motivasyon hissetmeyebilir.

Ennui, sorunlu ve kavranması önemli bir zihinsel durumdur. Makalemizde ennui hakkında daha fazla bilgi edinecek ve başarılı bir şekilde üstesinden gelmek için neler yapabileceğinizi göreceksiniz.

Ennui Örnekleri

Biri ardına bir monoton gün daha,

tıpatıp aynı, monoton. Olacak aynı şeyler

tekrar ve tekrar,

yaşanıp bitiyor, aynı anlar.

Tüm Reklamları Kapat

Bir ay geçiyor, bir ay daha.

Klinik Psikoloji ile ilgili diğer içerikler ›

• Depresyon Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
• Bufotenin ve Halüsinojenik Kurbağalar: Kafayı Bulmak İçin, Bir Kurbağanın Kulağının Arkasından Salgılanan Zehri Yalar mıydınız?
• Ya Hep Ya Hiç Düşüncesi Nedir? Neden Dünyaya Siyah veya Beyaz Olarak Bakmamalısınız?

Ardından ne gelecek, tahmin etmek kolay;

dünün bütün sıkkınlığı.

Yarın yarınmış gibi değil.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

"Monotoni", C. P. Cavafy

Ennui'nin basit bir örneği hayatından son derece sıkılmış ve tatmin olmayan, yaptığı hiçbir şeyin ilgi çekici veya anlamlı olmadığını düşünen bir kimsedir.

Buna ek olarak aşağıdaki örnekte ennui, ennui'nin ne olduğu ve insanları nasıl etkilediği üzerine çalışan bir araştırmacının tanımı verilmektedir:^[1]

Ennui halindeyken dünya, öneminden arındırılmıştır. Her şey sanki bir perdeden süzülmüş gibi görülür; süzülen ve kaybolan bu şey tam da varoluşa anlam veren unsurdur. Müzik, artık estetik bir ses dünyası olmaktan çıkmış, bir dizi notadan ibaret hale gelmiştir. Bir tuvale bakıldığında, bir resim yerine yalnızca anlamsız renklerin bir araya gelişi görülür; bir kitap, birbiri ardına dizilmiş bir dizi kelimeye dönüşür. Bu, sesi kapatılmış bir televizyon programını izlemeye çok benzer bir duygudur...

...ennui'yi öncül olarak, ruhun eyleme, yaşama ve dünyaya (ister bu dünya ister başka bir dünya olsun) ilgisiz kaldığında hissettiği boşluk hali olarak tanımlayabiliriz; bu hal hiçlikle karşılaşmanın dolaysız bir sonucudur ve dolaysız bir şekilde gerçekliğe karşı bir hoşnutsuzluk yaratır.

Şu örneklerde de ennui cümle içinde kullanılmıştır:

• "Sınırsız boş zamanları ve yapacak kayda değer hiçbir şeylerinin olmaması onları bunaltıcı bir ennui hissine sürükledi."
• "İşe girerken idealizmle dolu olmasına karşın yıllar boyu süren monotonluk ve bir şeyleri değiştirebilecek gücünün olmaması onu güçlü bir ennui hissiyle baş başa bıraktı."
• "Yıllarca her türlü dürtüsünü tatmin edebilen kraliçe, artık hiçbir şey ilgisini çekmediği için yavaş yavaş derin bir ennui hissine kapıldı."

Cottonbro Studio

Ennui Etkisinde Olup Olmadığınızı Nasıl Anlarsınız?

Ana hatlarıyla ya da hobileriniz, işiniz gibi hayatınızın belirli büyük alanlarında her zaman veya hemen hemen her zaman sıkılmış hissediyorsanız ve bu sıkıntı derin, varoluşçu ve çözmesi zor bir haldeyse ennui etkisindesiniz diyebiliriz.

Bu kriterler çerçevesinde ennui olup olmadığınızdan emin olamıyorsanız, ennui'nin karakteristik özelliklerini içeren listeyi okuyabilir ve size uyup uymadığını değerlendirebilirsiniz:

• Eskiden ilginç bulduğunuz şeyler de dahil olmak üzere çoğu şeye karşı ilgisiz hissediyorsunuz.
• Rutininizin sıkıcı ve monoton olduğunu hissediyorsunuz.
• Zaman geçtikçe hayatınızda çok az önemli olay yaşıyor ya da hiç yaşamıyorsunuz.
• Coşku veya heyecanınız yok.
• Eskiden keyifli bulduğunuz şeyler de dahil olmak üzere yaptığınız işlerden hiçbir zevk almıyor veya bu işleri yaparken eğlenmiyorsunuz.
• Yaptığınız şeylerin anlamlı veya tatmin edici olmadığını hissediyorsunuz.
• Genel olarak hayatınızdan veya işiniz, çalışmalarınız veya hobileriniz gibi hayatınızın belli başlı bölümlerinden memnun değilsiniz.
• Geleceğin nasıl olacağı umurunuzda değil.
• Motivasyonunuz yok ve sanki hiçbir şey yapmak için enerjiniz yokmuş gibi hissediyorsunuz.
• Fiziksel ve/veya zihinsel olarak bitkin hissediyor ve sürekli enerji eksikliği yaşıyorsunuz.

Bu tanımlamalar arasında size uyanların sayısı, ennui deneyimleyip deneyimlemediğinizi ve eğer deneyimliyorsanız ciddiyetini ölçmekte yardımcı olur.

Bununla beraber bu kalıpların tamamı size uymuyorsa da ennui deneyimleyebileceğinizi göz önünde bulundurun; zira bu durum, ennui hayatınızın bütününü değil, yalnızca işiniz gibi belirli alanları etkiliyorsa yaşanabilir.

Ayrıca, tanımların yalnızca küçük bir kısmı size uyuyorsa bile uyan tanımların his ve davranış açısından yine de ciddi olumsuz sonuçları olabileceğini unutmamalısınız.

Not: Ennui kavramının resmi bir tanımı olmadığından teşhisi için resmi, klinik kriterler bulunmamaktadır. Bu nedenle burada listelenen kriterler, genellikle ennui'yi karakterize etmek için kullanılan ana özellikler temel alınarak oluşturulmuştur ve resmi, bilimsel kılavuz olarak kabul edilmemelidir.

Ennui ve Depresyon

Ennui ve depresyonun birçok semptomu ortak olmasına ve aynı anda deneyimlenebilmesine karşın ikisi farklı fenomenlerdir.

Agora Bilim Pazarı

Dünya Küresi: Fiziki ve Siyasi, 26 cm, Işıklı

Işığı kapalı vaziyette yeryüzünün dağlarını, ovalarını, nehirlerini kısaca fiziki durumunu gösteren küremiz, ışığı yanınca dünya ülkelerini gösteren “Siyasi Küre” görünümüne kavuşmaktadır. Öğrenciler ve öğretmenler için mükemmel bir eğitim materyali olan küremiz aynı zamanda şık bir aksesuar özelliği taşımaktadır.

• Harita Türü: Fiziki ve Siyasi
• Çap: 26 santimetre
• Işık Durumu: Işıklı

Devamını Göster

₺809.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Yani bir kimsenin ennui'den muzdarip olması, ancak depresyonda olmaması mümkündür; böylesi bir kimse işi konusunda varoluşsal bir can sıkıntısı ve değişime yönelik derin bir istek duyabilir ve hayatının geri kalan alanlarında hiçbir depresyon belirtisi sergilemeyebilir. Aynı şekilde bir kimse depresyonda olabilir ve ennui hissetmeyebilir; böylesi bir kimse de derin ve kronik bir üzüntünün yanında enerji eksikliği deneyimler, ancak ennui'nin karakteristik özelliği olan varoluşsal can sıkıntısını çekmeyebilir.

Buna ek olarak bu fenomenlerin üzerine düşünürken depresyonun klinik bağlamda etraflıca tanımlanmış, dolayısıyla sık kullanılan bir tıbbi terim olduğunu; ancak ennui'nin bu şekilde tanımlanmamış ve tıbbi geçerliliği olmayan bir terim olduğunu da göz önünde bulundurmak gerekir.

Bütün bunlara karşın ennui kavramının anlaşılması faydalı olabilir. Zira ennui, yukarıda da örneklerle açıklandığı gibi depresyondan daha farklı bir zihinsel durumu ifade eder. Buna uygun olarak bazı kimseler içinde bulundukları durumun depresyon yerine ennui ile daha rahat açıklanabileceğini düşünebilirler ve böylelikle sorunlarını daha iyi anlayabilir ve çözebilirler.

Ennui ve Can Sıkıntısı

Ennui ve can sıkıntısı (İng: "boredom") arasındaki ilişki şu alıntıyla açıklanmaktadır:^[2]

Can sıkıntısı ve ennui eş anlamlı değildir... Ennui evrene yönelik bir yargıda bulunur, ama can sıkıntısı? İnsanın şimdiki zamana tepkisidir.

"Ennui" ve "can sıkıntısı" terimleri sıklıkla birbirlerinin yerine kullanılmaktadır; ancak bu iki terim arasında çeşitli ayrımlar yapılmıştır.^[3] "Can sıkıntısı" kısa süreli ve öncelikle durumsal ve çevresel faktörler tarafından yönlendirilen bir zihinsel durum anlamına gelirken, "ennui" kronik ve öncelikle yatkınlık (kişilik temelli) faktörleri tarafından yönetilen bir zihinsel durumu ifade eder.^[4]

Bununla beraber ennui doğası gereği varoluşsaldır; yani bir kimsenin hayatının belirli ve büyük alanlarında gerçekleştirdiği eylem ve amaçlarına yönelik güçlü içsel şüphe duymasına sebep olur. Ennui ayrıca genellikle boşluk ve anlamsızlık duygularını içeren ve ennui'yi deneyimleyen kişinin çaresiz hissetmesine ve yorgun bir şekilde kayıtsızlık durumuna teslim olmasına neden olan bir olgu olarak da görülmektedir. Can sıkıntısı daha aktif ve huysuzdur, belirli anlarla sınırlıdır ve bir kişinin canı sıkıldığında bu kişiyi can sıkıntısını gidermek için bir şeyler yapmaya sevk etme ihtimali daha yüksektir.

Bu çerçevede ennui, durumsal can sıkıntısının (İng: "situational") aksine bazı durumlarda alışılmış can sıkıntısı (İng: "habitual") veya kronik can sıkıntısı olarak da adlandırılır.^{[5], [6]} Bunun yanında kimi insanlar bazen ennui'yi kronik ennui şeklinde ifade etmekte, böylelikle ennui'nin kronik doğasına dikkat çekmekte veya kronik/geçici ennui hisleri arasında bir ayrım yapmaktadır.^[7] Ennui ve can sıkıntısı hakkında bu bağlamda bilinmesi gereken son şey ise ennui'nin bazen varoluşsal can sıkıntısı ile daha genel can sıkıntısı türlerinin bir arada yaşandığı durumları ifade etmek için de kullanılıyor olmasıdır.^[8]

Ana hatlarıyla ele alındığında "ennui" terimi ile iki ana olgu kast edilir. Bu olgulardan ilki genel ve kronik can sıkıntısı, ikincisi ise normal can sıkıntısından daha derin ve varoluşsal olan, belirli bir kronik can sıkıntısı türüdür. İlk olgu ennui'nin pratikte insanlar tarafından sıklıkla kullanılan bağlamda anlamını; ikinci olgu ise ennui'nin özellikle bu makalede vurgulanan anlamını yakalar.

Pratik açıdan bakıldığında bu ayrım çok önemli değildir. Nihayetinde ennui'yi, boşluk hissi gibi normal can sıkıntısıyla ilişkilendirilmesi gerekmeyen davranışlarla karakterize edilen kronik bir can sıkıntısı türü olarak görebilirsiniz.

Not: Can sıkıntısının kendisi görece heterojen bir olgudur ve yukarıda tanımlananların yanında başkaca can sıkıntısı türleri de mevcuttur. Örneğin konuyla ilgili bir çalışmada, canı sıkılan bireyin çevresiyle ilgilenmediği apatetik can sıkıntısı ve canı sıkılan bireyin anlamlı faaliyetlerde bulunmaya çalıştığı ancak bu girişimlerinin kendisini tatmin etmediği ajite can sıkıntısı olmak üzere iki ek can sıkıntısı türünden daha bahsedilmektedir.^[9]

Cottonbro Studio

Ennui'yle (ve Kronik Can Sıkıntısıyla) Nasıl Başa Çıkılır?

Ennui konusunda Jean-Pierre de Crousaz tarafından yazılmış 1715 tarihli bir denemede şu sözlere yer verilmiştir:^[10]

Tüm duygu durumları arasında en dayanılmaz bulduğumuz şey ennui'dir ve zorluklara karşı ne kadar tiksinti duyarsak duyalım, bizi ennui'den kurtarabilecekleri an hepsi bize çekici gelmeye başlar.

Nesnelere bizi yoğun duygularla meşgul etme gücü veren üç temel nitelik vardır. Bu üç nitelik ihtişam, yenilik ve çeşitliliktir.

Özelde ennui'nizin ve genelde kronik can sıkıntınızın üstesinden gelmek için kullanabileceğiniz çeşitli teknikler vardır. Farklı teknikler, içinde bulunduğunuz koşullara bağlı olarak farklı durumlarda daha iyi sonuç verecektir. Bu çerçevede ennui ile nasıl başa çıkacağınıza karar verirken kullanabileceğiniz en iyi tekniği bulmak için ilk etapta ennui'yi neden ve nasıl deneyimlediğiniz üzerine düşünmelisiniz.

Ennui ve kronik can sıkıntısının üstesinden gelmek için kullanabileceğiniz temel teknikler:

Ne yapmak istediğinizi düşünün. Bu soru üzerine düşünmek, ilk etapta genel bağlamda neden ennui etkisi altında olduğunuz veya hayatınızın ennui etkisi altında bulunan (işiniz gibi) alanları tespit edebilmeniz; ardından bu etkiyi geçirmek için neler yapabileceğinizi belirlemeniz açısından önemli bir ilk adımdır. Soruyu cevaplarken hedeflerinizi doğru bir şekilde değerlendirmenize yardımcı olacak, örneğin kendinize "Zamanımı neye harcamak istiyorum?" yerine "Zamanını neye harcamak istiyorsun?" sorusunu sormak gibi kendi kendine mesafelendirme tekniği; "Sahip olduğum şu sınırlı zamanda ne yapmak istiyorum?" sorusuyla özetlenebilen memento mori tekniği gibi farklı tekniklerden de faydalanabilirsiniz.

Biriyle konuşun. Ennui'niz hakkında biriyle konuşmak ve fikir almak, neden ennui yaşadığınıza dair daha iyi bir bakış açısı kazanmanıza yardımcı olabilir ve ennui'yi aşmak için neler yapabileceğiniz hakkında size fikir verebilir. Dahası, bu konu hakkında konuşmak kendi başına da olumlu bir deneyim olabilir ve kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayabilir.

Rutininizi değiştirin. Rutininizi değiştirmek, sıkılganlık yaşamanıza neden olan monotonluğu kırmanıza yardımcı olabilir. Bunu yapmanın birçok yolu vardır; örneğin her zamankinden farklı bir ortamda çalışabilir veya sık uğradığınız bir yere farklı bir yoldan gidebilirsiniz.

Yeni şeyler deneyin. Aktif olarak yeni deneyimler peşinde koşmak ve size sunulan ilginç fırsatları kabul etmek ennui'den kurtulmanıza yardımcı olabilir. Yeni hobiler deneyin, yeni insanlarla tanışın. Normalde "hayır" diyebileceğiniz deneyimlere, eğlenip eğlenmeyeceğinizden emin olmasanız bile "evet" demeye çalışın. Bu bağlamda farkında olunması gereken faydalı bir kavram, "günü yakala" anlamına gelen Latince bir ifade olan carpe diem'dir. Bu kavram insanları şimdiye odaklanmaya, yaşamdaki her anın değerini bilmeye ve gereksiz yere bir şeyleri ertelemekten kaçınmaya teşvik eder, çünkü her yaşam eninde sonunda sona erer. Bu kavramı bunu konfor alanınızdan çıkmak ve yapmak istediğiniz, ancak iyi bir neden olmadan ertelemeye devam ettiğiniz şeyleri yapmak için bir hatırlatma olarak kullanabilirsiniz.

Konfor alanınızdan çıkın ve insanlarla iletişim kurun. Hangi aracı tercih ederseniz edin, diğer insanlarla iletişim kurmak hayatı daha ilginç kılma konusunda başlı başına değerli bir edimdir ve sizi başka türlü deneyimleyemeyeceğiniz yeni maceralara götürebilir. Yeni insanlarla tanışabileceğiniz gibi zaten tanıdığınız insanlarla daha sık ve anlamlı sohbetler etmeyi de deneyebilirsiniz.

Ennui'nizi artıran gereksiz şeyleri ortadan kaldırın. Örneğin birbiri ardına dizi seyretmek kolayınıza geliyorsa ve bu bingewatching ennui'nizi artırıyorsa bu dizilere erişiminizi kısıtlayarak zamanınızı başkaca faaliyetlerle değerlendirin. Bu yöntemi hayatınızın her alanına, örneğin işinize uygulamak elbette mümkün olmayacaktır; ancak yine de hayatınızın belli başlı alanlarında bu yöntemi uygulamaya çalışabilirsiniz.

Yapmak zorunda olduğunuz şeyleri daha heyecan verici hale getirin. Örneğin evi temizlemek gibi sıkıcı işleri kendinize belli bir zaman sınırı koyarak ve enerji verici bir müzik dinleyerek tamamlamak üzere kendinize meydan okuyabilirsiniz. Bu yöntem özellikle yapmaktan kaçınamayacağınız ve ennui'nizi artıracak şeyler konusunda özellikle işe yarar.

Mindfulness temelli bir zihniyet benimseyin. Mindfulness, dikkatinizi şu anda yaşadığınız ana vermek ve bu anı her türlü düşünce ve duyguyla birlikte yargılamadan kabul etmek anlamına gelir. Gününüzü geçirirken bu bağlamda daha dikkatli olmaya çalışmak, önemsiz işlerin daha tatmin edici bir hal almasını sağlayabilir ve bazı durumlarda ennui'den kaçınmanıza yardımcı olabilir.

Günlük tutmaya başlayın. Bu genellikle deneyimleriniz hakkında yazmayı içerir, böylece günlük yaşamınızda meydana gelen küçük şeylerin daha fazla farkına varırsınız ve düşünceleriniz, duygularınız ve deneyimleriniz üzerinde düşünmek için iyi bir fırsatınız olur. Günlük yazarken öncelikle hayatınızın olumlu yönlerine odaklanmaya çalışabilir ve minnet duygunuza odaklanabilirsiniz.

Dinlenin. Bazı durumlarda, hem fiziksel hem de zihinsel olarak dinlenmek için kendinize uygun fırsatlar yaratmanız gerekir. Bu yöntem ennui'nizin yorgunluk veya tükenmişliğin bir sonucu olarak ortaya çıktığını düşünüyorsanız özellikle etkilidir.

Martin Péchy

Dikkat: Ennui'nin Tehlikeleri!

Ennui, yüksek derecede olumsuz bir zihinsel durum temsilidir ve bu sebeple doğası gereği zararlıdır, kaçınılması gerekir.

Ancak bunun da üzerinde ennui, farkında olunması son derece önemli olan çeşitli tehlikeli davranışlarla da ilişkilendirilmektedir. Örneğin ennui, hissettirdiği can sıkıntısı ile insanları tehlikeli ve heyecan aramaya yönelik davranışlarda bulunmaya sevk edebilir.^[11] Bu sebeple eğer ennui'den muzdarip olduğunuzu düşünüyorsanız bunları göz önünde bulundurmalı ve ennui'nin düşüncelerinizi veya davranışlarınızı tehlikeli yönde etkilediği zamanların farkında olmalısınız.

Ennui'ye ilişkin dikkat çekici bir başka sorun da ennui'nin sebep olduğu inaktiflik, bitkinlik ve izolasyon gibi davranış veya ruh hallerinin insanların ennui'yi daha güçlü bir şekilde deneyimlemesine sebep olabilmesidir.^[10]

Bu çerçevede ennui, olumsuz ve kendi kendini besleyen bir döngüye dönüşebilir; bir kimsenin daha da batmasına, kendini ennui'yi besleyen hisler içinde bulmasına sebep olabilir. Bu durumu deneyimlediğiniz anları tanıyabilmeniz önemlidir; zira bu anlar ennui'nin sizin açınızdan kritik bir sorun halini aldığını ve bu sorunla bir şekilde başa çıkmanız gerektiğini gösterir.

Son olarak ennui'nin ennui'yle ilişkilendirilmiş depresyon gibi durumların bir sonucu olarak veya bu durumlarla bir arada ortaya çıkabileceğini göz önünde bulundurmalısınız.

Bu olasılığın farkında olmak ve ennui'nin hayatınızda sorunlar çıkarabildiğini görmek önemlidir. Zira bu olasılığın bir defa farkına varıldığında ennui'nin yarattığı sorunlar düzgün bir şekilde ele alınabilir. Buna ek olarak ennui ile ilişkilendirilmiş ve komorbid hastalıklar (örneğin klinik depresyon) ciddi boyuttaysa bu hastalıkları başarıyla atlatabilmek için profesyonel destek almayı düşünebilirsiniz.

Ennui ile İlgili Diğer Kavramlar

Ennui ile ilişkilendirilen zihin durumlarını tanımlayan, çok çeşitli kökenlerden gelen birçok kavram vardır:

• Tedium. Bir şeyi sıkıcı, yavaş, tekrarlayıcı veya monoton bulmanın bir sonucu olarak sıkılma veya yorulma durumu.
• Anhedoni. Özellikle normalde zevk veren faaliyetlerden artık zevk almama durumu.
• Lasstitude. Fiziksel veya zihinsel enerji eksikliği ile karakterize edilen bir yorgunluk hali.
• Doldrums. Enerjiden yoksun olma veya düşük moralli olma durumu.
• Languor. Bedenin veya zihnin yorgunluk hali veya hareketsizlik durumu. Bazen hoş bir şekilde rahatlamış hissetme gibi olumlu bir çağrışıma sahip olabilir.
• Acedia. Zihinsel enerjiden yoksun olma ve hiçbir şeye ilgi duymama anlamında ilgisizlik gösterme durumu.
• Melankoli. Büyük bir üzüntü veya depresyon hali. Doğası gereği düşünceli ve içe dönük.
• Weltschmerz. İdeal versiyonuyla karşılaştırıldığında doğan, dünyanın durumuna yönelik bir depresyon hissi.
• Hayal kırıklığı. Genellikle bir şeyi başaramamanın bir sonucu olarak sinirli veya üzgün hissetme durumu.
• Angst. Kişisel veya dünyanın durumu gibi belirli bir şeyle ilgili olarak hissedilen derin kaygı, korku veya mutsuzluk.

"Ennui" terimi yukarıdaki "tedium" ve "lassitude" gibi terimlerin yanında "umursamazlık", "halsizlik" ve özellikle "can sıkıntısı" gibi diğer terimlerle de eşanlamlı olarak da kullanılmaktadır.

Not: Langweile ve spleen gibi çeşitli dillerdeki diğer terimler de bazen "ennui" kavramı ve tarihi ile birlikte tartışılmaktadır.^[12]

Ennui Teriminin Etimolojisi

Oxford İngilizce Sözlüğü'ne göre, İngilizce'deki "ennui" kelimesi Fransızca'da "can sıkıntısı" anlamına gelen "ennui" kelimesinden türetilmiş; Fransızcadaki "ennui" kelimesinin kökeni de Eski Fransızcada "acı çekmek" veya "sıkıntı" anlamına gelen "enui" kelimesine dayanmaktadır. Bu kelime de Latincede "nefret", "hoşlanmama" veya "sıkıntı" anlamına gelen "in odio"dan (daha sonra "inodio"ya dönüşmüştür) ve "bana göre nefret dolu" anlamına gelen "est mihi in odio" ifadesinden gelmektedir.

Etimolojik açıdan bakıldığında, ilgili bir diğer İngilizce kelime olarak "annoy" karşımıza çıkmaktadır. Bu kelimenin kökeni ise "kızdırmak" veya "sıkmak" anlamına gelen, Fransızca "ennuyer" veya Eski Fransızca "enuier" kelimesidir. "Enuier" kelimesi de Merriam-Webster sözlüğüne göre, "tiksindirmek" anlamına gelen Geç Latince bir kelime olan "inodiare"den gelmektedir.

Buna ek olarak Oxford İngilizce Sözlüğü'ne göre "ennui" terimi, İngilizce yazılarda bugün kullanıldığı anlamıyla 1758 yılında Philip Dormer Stanhope tarafından yazılan ve 1932 yılında "Chesterfield 4. Kontu Philip Dormer Stanhope'un Mektupları" ("The Letters of Philip Dormer Stanhope, 4th Earl of Chesterfield") adlı kitapta yayınlanan bir metinde ortaya çıkmıştır:

İş hayatına alışkın olan adam, bir aydan kısa bir süre içinde bir beyefendi gibi yaşamanın ennui'den ölmek olduğunu fark etti.

Bununla birlikte, Oxford İngilizce Sözlüğü'nün de gösterdiği üzere "ennui" terimi İngilizce yazımında bundan daha önce de kullanılmıştır. Ancak bu kullanımlar terimin tamamen doğallaştırılmış kullanımları olarak görülmemektedir, yani terim o aşamada İngilizce dilinin bir parçası olarak kabul edilmemiştir.

'Ennui' terimi George Berkeley'in 1732 tarihli "Alciphron; dakika filozofu" ("Alciphron; or, The minute philosopher") başlıklı metninde ise şu şekilde yer almıştır:

Herhangi bir şey yapmayı kendi konuşmalarının ennui'sine tercih etmelidirler.

Ennui terimi, John Evelyn'in 1857'de "John Evelyn'in günlüğü ve mektupları" ("Diary and correspondence of John Evelyn") adlı kitabında yayınlanan 1667 tarihli bir metninde de karşımıza çıkmaktadır:

Fransız naivete'sini, ennui'sini, tuhaflığını vs. tam olarak ifade edebilecek neredeyse hiçbir kelimemiz yok.

Buna ek olarak "ennui", genellikle belirli bir duyguya atıfta bulunmak için kullanılsa da başka benzer anlamlarda da kullanılabilir.

Örneğin, "ennui" kişileştirilmiş bir anlamda da kullanılabilir. Oxford İngilizce Sözlüğü'ne göre bu türde kullanımının kaydedilmiş en eski örneği Catherine Macaulay Graham'ın "Eğitim üzerine mektuplar: dini ve metafizik konular üzerine gözlemler" (“Letters on education: with observations on religious and metaphysical subjects”) başlıklı, 1790'da yayınlanan bir metnidir:

Dæmon Ennui'yi tamamen dize getirecektir.

Ayrıca, "ennui" ennui'ye sebep olan bir nedene atıfta bulunmak için somut bir anlamda da kullanılabilir. Bu kullanımın kaydedilmiş en eski örneği Charlotte Brontë'nin 1849 tarihli "Shirley" adlı metnidir:

Attığı her dikiş bir ennui'ydi.

Son olarak, "ennui" geçişli bir fiil olarak da kullanılabilir. Bu kullanımın kaydedilmiş en eski örneği Sydney Smith tarafından 1805 civarında yazılan ve 1850'de yayınlanan "Ahlak felsefesinin temel taslakları" ("Elementary sketches of moral philosophy") başlıklı metindir:

Onlar [hayvanlar] sevinir, oynar ve bizim kadar ennui'ler.

Oxford İngilizce Sözlüğü, telaffuz konusunda "kullanım sıklığı açısından bakıldığında, kelimenin tamamen doğallaşmış olarak kabul edilebileceğini; ancak İngilizce dilinde hiçbir rehber analoji bulunmaması sebebiyle telaffuzun İngilizceleştirilmediğini" belirtmektedir.

Not: "Ennui" kelimesinin etimolojisine ilişkin genel bir fikir birliği olsa da, tarihi konusunda bazı küçük anlaşmazlıklar vardır. Örneğin, Merriam Webster, Oxford İngilizce Sözlüğü'nün aksine, terimin İngilizce'de ilk olarak 1732 yılında kullanıldığını ifade etmektedir.

Nitin Arya

Özet ve Sonuçlar

• Ennui ("onvi" olarak telaffuz edilir), genellikle yorgunluk, tatminsizlik ve ilgisizliğin yanı sıra her şeyin ilgi çekici ve tatmin edici olmadığını hissetme eğilimini içeren bir tür kronik can sıkıntısıdır.
• İnsanlar yaşamlarında genel veya işleri, çalışmaları veya hobileri gibi belirli bir alana yönelik bir ennui deneyimleyebilir.
• Ennui'den muzdarip olduğunuza dair işaretler arasında sıkılmak, rutininizin sıkıcı ve monoton olduğunu hissetmek, coşku veya heyecandan yoksun olmak, yaptığınız şeyin anlamlı veya tatmin edici olmadığını hissetmek, tatminsizlik, geleceği umursamamak, motivasyonsuzluk ve fiziksel ve/veya zihinsel olarak bitkin olmak yer almaktadır.
• Ennui'yle başa çıkmak için biriyle konuşmak ve fikir almak, rutininizi değiştirmek, yeni şeyler denemek, ennui'nizi artıran gereksiz unsurlara erişiminizi kısıtlamak, yapmanız gereken şeyleri daha heyecan verici hale getirmek ve dinlenmek için kendinize fırsatlar yaratmak gibi çeşitli teknikler kullanabilirsiniz.
• Bu bağlamda farklı teknikler farklı durumlarda daha iyi sonuç verecektir. Bu çerçevede kullanabileceğiniz en iyi tekniği bulmak için öncelikle içinde bulunduğunuz durumda sizi rahatsız eden şeyleri değerlendirmelisiniz.