Nasıl oluyor da Y kromozomu Ademi ve Mitokondriyal Havva günümüzdeki tüm insanların ortak atası olabiliyor?

Y kromozomal Adem ve mitokondriyal Havva, modern insanlardaki Y kromozomu ve mitokondriyal DNA'nın en son ortak ataları olarak bilinirler. Bir soyun günümüze kadar devam edebilmesi, o soya ait bireylerin hayatta kalıp üremeye devam etmesine bağlıdır. Zaman içinde hastalıklar, doğal afetler, savaşlar ve diğer pek çok faktör, bazı soyların sona ermesine neden olurken, diğer soylar hayatta kalmayı başarır. Bu süreçte, bazı bireylerin genetik materyali sonraki nesillerde daha baskın hale gelir. Genetik sürüklenme adı verilen bir süreçte, popülasyon içindeki gen frekansları rastgele değişir. Bu durum, bazı soyların sona ermesine neden olabilir. Şişe boynu etkisi olarak bilinen başka bir süreçte ise, popülasyonun büyük bir kısmı yok olur ve sadece küçük bir kısmı hayatta kalır. Bu durumda, hayatta kalan bireylerin genetik materyali, sonraki nesillerde baskın hale gelir.

Y kromozomal Adem ve mitokondriyal Havva, modern insanların Y kromozomları ve mitokondriyal DNA'ları için en son ortak atalar olarak belirlenirler çünkü onların genetik materyali, günümüze kadar kesintisiz bir şekilde aktarılmıştır. Diğer birçok bireyin soyları ise zaman içinde çeşitli nedenlerle sonlanmıştır. Bu, genetik çeşitliliğin ve soy ağaçlarının karmaşıklığının bir sonucudur. Yani, bu iki birey, soyları günümüze kadar devam eden tek insanlar değildi, ancak onların genetik izleri günümüze ulaşmayı başardı.

Bilimde ilk insan diye bir kavram yoktur. İlk insan kavramı dini inançlarda mevcuttur. Dini olarak cevap vereyim. Adem ve Havva yaratıldıklarında doğan bütün çocuklar ikiz doğmuştur. Birbirinin ikizi ile evlenemiyorlardı. Onun yerine doğan başka kardeşleri ile evleniyorlardı ve çocuk yapıyorlardı. Dini inançların çoğuna göre bu durum geçerli. Bizden yani homo sapiens'den başka türlerin gelmemesinin bir çok belli başlı sebepleri var. Mesela Neanderthaller'den örnek vereyim. Mızrak gibi sadece yakıncıl silahlar yapabildikleri için soyları tükendiği düşünülüyor. Her türün soyu tükenmesinin bir sebebi var anlatmak istediğim. Bizim hayatta kalma sebebimizi Profesör Stringer şöyle açıklıyor,

"Daha iyi ilişkiler kuruyorduk, sosyal gruplarımız daha büyüktü ve bilgiyi daha iyi koruyorduk. Her şeyi o bilgi üzerine inşa ettik."

^[1]

İnsanların 200 bin yıl önce Doğu Afrika'da "insanlığın beşiği" olarak tanımlanan tek bir noktadan dünyaya yayıldığı fikri yeni bir araştırmaya göre artık geçerli değil.

Kuzey Afrika'da bulunan beş yeni Homo Sapiens (modern insan) fosili, ilk insanların tahmin edilenden 100 bin yıl önce ortaya çıktığını gösteriyor.

Yeni bulgulara göre insanların evrimi Afrika kıtasının çeşitli noktalarından eşzamanlı olarak gerçekleşti.

Bilim insanlarının bu son araştırması, Nature dergisinde yayınlandı.

Almanya'daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden (MPI) Prof. Jean-Jacques Hublin, bu keşfin insanlığın ortaya çıkışına dair ders kitaplarının baştan yazılmasına yol açacağını söylüyor:

"İnsanların Afrika'da bir 'cennet bahçesinden' hızlıca yayıldığı düşüncesinin doğru olmadığını gördük. Bizim görüşümüz insanların Afrika kıtası çapında zamana yayılan bir evrim geçirdiği yönünde. Eğer bir cennet bahçesinden bahsedeceksek bu bütün Afrika olmalı."

"Y Kromozomu Adem'i" ve "Mitokondriyal Havva" terimleri, genetik soyağacı ve insan evrimi çalışmalarında kullanılan kavramlardır. Bu terimler, günümüzde yaşayan tüm insanların Y kromozomları ve mitokondriyal DNA'sının izlenebileceği en son ortak ataları ifade eder. Bu kavramlar, modern popülasyon genetiği alanında önemli olup, belirli genetik hatları izlemek için kullanılır. Ancak, bu kavramları doğru bir şekilde anlamak için birkaç önemli noktayı göz önünde bulundurmak gereklidir:

1. Y Kromozomu Adem'i ve Mitokondriyal Havva'nın Tekliği: Y Kromozomu Adem'i ve Mitokondriyal Havva'nın yaşadıkları dönemlerde hayatta olan tek erkek ve kadın oldukları yanılgısına düşmemek önemlidir. O dönemlerde başka birçok erkek ve kadın da vardı. Ancak, Y Kromozomu Adem'i, Y kromozomları aracılığıyla tüm yaşayan erkeklerin en son ortak atasıdır. Benzer şekilde, Mitokondriyal Havva, mitokondriyal DNA aracılığıyla tüm yaşayan insanların en son ortak atasıdır.
2. Genetik Soyağacı ve Raslantısallık: Genetik soyağacı, nesiller boyunca çeşitli raslantısal süreçlere tabidir. Zamanla, bazı genetik hatlar yok olabilirken, bazıları hayatta kalır. Belirli bir genetik hattın hayatta kalması, birçok faktöre bağlıdır. Bu nedenle, Y Kromozomu Adem'i ve Mitokondriyal Havva'nın genetik hatlarının günümüze ulaşması, belirli bir derecede genetik raslantısallık ve şansa dayanmaktadır.
3. Soy Hatlarının Tükenmesi: Genetik alanında soy hatlarının tükenmesi gözlemlenen bir olgudur. Tarih boyunca birçok soy hattı çeşitli nedenlerle tükenmiştir. Örneğin, bazı soy hatları savaşlar, hastalıklar, doğal afetler veya diğer faktörler sonucu sona ermiş olabilir. Ayrıca, bazı bireyler çocuk sahibi olmadan ölmüş olabilirler.
4. Genetik Şişe Boğazı ve Kurucu Etkisi: İnsan popülasyonları tarih boyunca genetik şişe boğazı ve kurucu etkisi gibi olaylar yaşamıştır. Bu olaylar, popülasyon büyüklüğünün ani olarak azalması veya küçük bir kurucu grubun yeni bir popülasyon oluşturması durumunda genetik çeşitliliği azaltabilir. Bu durum, belirli genetik hatların daha baskın hale gelmesine yol açabilir.
5. Birleşim Teorisi (Coalescence Theory): Bu teori, tüm bireylerin belirli bir genetik lokusta ortak bir ataya sahip olduğunu varsayar. Bu ortak ata, genetik hatların birleştiği noktayı temsil eder. Y Kromozomu Adem'i ve Mitokondriyal Havva, bu birleşim noktaları olarak düşünülebilir.

Sonuç olarak, Y Kromozomu Adem'i ve Mitokondriyal Havva'nın genetik hatlarının günümüze ulaşması, bir dizi raslantısal ve genetik süreçlerin sonucudur. Bu kavramlar, insan evrimi ve genetik çeşitlilik çalışmalarında önemli bir rol oynar ve günümüzde yaşayan tüm insanların ortak genetik kökenlerini anlamamıza yardımcı olur.