Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Anonim
Anonim Üye
5

Uzay boşluğunda zaman nasıl akar?

241 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
5 Cevap
Yasin Emre Öztaş
tarih bölümü öğrencisiyim vefizik aşığıyım
Orijinal Soru: Uzayda zaman hızlı geçer mi?

uzayda bulunmanın zaman algısıyla bir ilgisi yoktur asıl önemli olan şey senin uzaydaki hızındır eğer ışık hızına yakın hareket edersen zaman senin için yavaş akar ama bu yavaşlama sadece senin içindir dünyada bulunan birisi seninle aynı zamanı algılamaz

ama senin uzayda başka herhangi bir konumda bulunman hızın değişmedikçe zaman algını değiştirmez [1]

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı, et al. Işık Hızı Ile İlgili Temel Bilgiler: Işık Hızını Neden Geçemeyiz?. (29 Nisan 2014). Alındığı Tarih: 1 Nisan 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Sadık Berk Evren
Amatör Astronom
Orijinal Soru: Uzayda zaman hızlı geçer mi?

Evrende farklı konum/durumlarda bulunan gözlemcilerin zamanı farklı deneyimlemelerinin sebebi zaman genişlemesidir. Zaman genişlemesi, gravitasyonel ve hızsal olmak üzere iki çeşittir.

Gravitasyonel veya kütleçekimsel zaman genişlemesi adı üzerinde, kütleli nesnelerin uzay-zaman dokusunda yarattığı deformasyondan kaynaklı meydana gelir. Büyük kütleli nesnelere daha yakın olan kişiler zamanı diğerlerine göre daha yavaş deneyimleyecektir. Örneğin; bir kara delik gibi aşırı kütleli bir nesneye doğru yaklaşan birisi, dışarıdaki gözlemci için ağır çekimdeymiş gibi görünecektir. Tam aksine, kara deliğe doğru sürüklenen kişi de geriye kalan evreni hızlı çekimdeymiş gibi gözlemleyecektir.

Gravitasyonel zaman genişlemesinin formülü şöyledir:

Tüm Reklamları Kapat

Hızsal zaman genişlemesine gelecek olursak, daha hızlı hareket eden gözlemciler zamanı diğerlerine göre daha yavaş deneyimleyecektir. Bunu anlamak için "İkizler Paradoksu" incelenebilir. İkizler Paradoksu'nu basitçe anlatmak gerekirse tamamen aynı fiziksel özelliklere sahip iki ikiz kardeşin birisi ışık hızına yakın bir hızda uzay yolculuğuna çıkıyor, diğeri ise Dünya'da kalıyor. Deneyin sonucu şöyledir: Uzay yolculuğuna çıkan ikiz kardeş sadece birkaç yıl yaşlanırken Dünya'da kalan on yıldan fazla yaşlanmıştır. Elbette bu gerçek bir deney değildir. Ancak yaptığımız gözlemler ile bunun doğru olduğunu biliyoruz.

Hızsal zaman genişlemesinin formülü şöyledir:

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Zaman Genişlemesi Nedir? Astronotlar, Zamanı Bize Göre Ne Kadar Yavaş Deneyimliyorlar?. (25 Kasım 2022). Alındığı Tarih: 3 Nisan 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Curious Person
curious
Orijinal Soru: Uzayda zaman yavaş mı akar?

Sıkıcı bir dersteyken zamanın çok yavaş geçtiğine fakat arkadaşlarımızla eğlenirken akrep ve yelkovanın koşarcasına hızlandığına hepimiz şahit olmuşuzdur mutlaka. Bu durum 1905 yılında, İsviçre Patent Bürosu’nda çalışan bir memurun yazdığı bir makalede “Görelilik Kuramı” olarak adlandırıldı. O zamanlar bu memurun adı sanı duyulmamış olsa da şimdi bütün dünya onun ismini dahilikle bağdaştırıyor: Albert Einstein.

Fizikte zaman kavramının önemi Einstein ile beraber ortaya çıktı. Einstein dönemine kadar geçerli olan Newton fiziğinde üç boyuttan oluşan uzay kavramı ve zaman kavramları ayrı ayrı ele alınıyordu; zaman evrenin her noktasında aynı ve mutlaktı. Fakat Einstein’ın Görelilik Kuramı ile birlikte bu düşünce kökten değişti, böylece yepyeni bir bilim olan modern fiziğin kapıları açılmış oldu. Modern fizikle birlikte önceleri üç boyutlu kabul ettiğimiz uzay kavramına bir de zaman boyutu eklendi ve evren dört boyutlu kabul edilmeye başlandı.

Örneğin günlerden bir gün bu uçsuz bucaksız uzay içerisinde bir kafede uzak galaksilerden gelen bir arkadaşımızla buluşup kahve içmek istiyoruz. Arkadaşımız buluşacağımız kafenin koordinatlarını istedi. Newton fiziğine göre arkadaşımızla doğru yerde buluşabilmek için ona mekan koordinatlarını oluşturan üç adet sayıyı vermemiz yeterliydi. Fakat modern fizik kurallarına göre arkadaşımızla doğru yerde buluşabilmemiz için bu üç koordinatın yanında hangi zaman noktasında buluşacağımızı da söylememiz gerekir. Çünkü galaksinin farklı noktalarında olduğumuz için bu arkadaşımızla aynı yıllarda yaşamıyor olabiliriz. Hatta belki de içimizden birisi gideceğimiz kafeye doğru yola çıktığında ışık hızını aşarsa uzay-zaman eğrisini büküp zaman yolculuğu bile yapabilir.Zaman, içinde yaşamakta olduğumuz evreni açıklamamıza yardımcı olan en önemli kavramdır. Fakat hepimizin hayatının bir parçası olan bu kavram için bu gün bile net bir tanım yapılamamaktadır. Bir takım fizikçiler zamanı sadece beynimizin algılama biçiminden kaynaklanan bir yanılgı olarak görmekteyken, öte yandan bazı fizikçiler ise insan varlığının evrim teorisinin kanıtı olduğunu, evrimin de zaman içerisinde meydana gelen bir olay oluşundan ötürü zamanın gerçekliğinin kanıtlanabildiğini ileri sürmektedir. Yani zaman kavramını tam olarak anlayabilmek için henüz biraz daha zamana ihtiyacımız var gibi görünüyor.

Tüm Reklamları Kapat

Zamanın evrenin her yerinde aynı olmayışı fikri fiziğin en kafa karıştırıcı ve çözülemeyen konularından birisidir. Bir cisim uzayda ne kadar hızlı hareket ederse, zaman da o cisim için kısalmaya başlar. Cisim ışık hızına yaklaştıkça zamanı iyice yavaşlatır ve ışık hızına ulaşıldığı noktada zamanda bükülme gerçekleşir.[1]

https://youtu.be/IeuNzOl__TQ Buradan zaman neden görecelidir sorusuna bakabilirsin.

152 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Stephen Hawking, Zamanın Kısa Tarihi. Zaman. Alındığı Tarih: 12 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Perspective | Arşiv Bağlantısı
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Moderatör Uyarısı
Yapay Zeka Kullanımı 1 moderatör tarafından eklendi
Yazının çoğunda veya tamamında yapay zeka kullanılmış, akademik veya güvenilir kaynak sunulmamıştır.
0
Üzeyir Yazıcı
Araştırdığım kadarıyla...

Uzay boşluğunda zaman akışı, iki temel faktörden etkilenir:

1. Kütleçekimi:

Einstein'ın Görelilik Teorisi'ne göre, kütleçekimi uzay-zamanı büker. Bu bükülme, zamanın akışını da etkiler. Daha güçlü kütleçekimi alanlarında zaman daha yavaş akar.

Tüm Reklamları Kapat

Örneğin, Dünya'da zaman uzaydaki bir noktaya göre daha yavaş akar. Güneş gibi daha büyük kütleli cisimlerde ise zaman daha da yavaş akar.

Karadeliklerde ise kütleçekimi o kadar güçlüdür ki zaman neredeyse durur.

2. Hız:

Yine Görelilik Teorisi'ne göre, ışık hızında hareket eden bir gözlemci için zaman daha yavaş akar.

Tüm Reklamları Kapat

Bu etki, uzayda yüksek hızlarda hareket eden uydular ve uzay gemileri için küçük ama ölçülebilir bir fark yaratır.

Uzayda zamanın akışı ile ilgili bazı örnekler:

Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) bir yıl boyunca kalan bir astronot, Dünya'daki birinden yaklaşık 0,0000006 saniye daha az yaşlanır.

GPS uyduları, Dünya'daki saatlerden daha hızlı çalışan atomik saatler kullanır. Bu, uyduların hassas konum bilgilerini sağlayabilmeleri için gereklidir.

Zaman yolculuğu, bilim kurguda popüler bir konudur, ancak şu anki bilimsel bilgilere göre mümkün değildir.

Uzayda zamanın akışı hakkında daha fazla bilgi edinmek için:

Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/Uzayzaman

Evrim Ağacı: https://evrimagaci.org/soru/kutlecekimi-zamana-neden-etki-eder-9680

Nasa: https://spacemath.gsfc.nasa.gov/weekly/4Page29.pdf

Not: Bu bilgiler genel bir bakış sunmaktadır. Uzayda zamanın akışı karmaşık bir konudur ve hala araştırılmaktadır.

Kaynaklar

  1. Nasa Space Math. Time Dilation Near The Earth. Alındığı Tarih: 28 Nisan 2024. Alındığı Yer: Nasa Space Math | Arşiv Bağlantısı
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Moderatör Uyarısı
Yetersiz Kaynak 1 moderatör tarafından eklendi
Bu cevapta, nesnel bir soruya yönelik öznel cevaplar bulunmaktadır.
0
M. Özer
M. Özer
12K UP
Okuyucu
Orijinal Soru: Uzayda zaman yavaş mı akar?

Madde olduğun sürece zamandan etkilenirsin. Enerjiye dönüştüğünde zamandan etkilenmezsin. Ama bu Einstein’ın kuramıdır. O bilinen yasalar çerçevesinde bunu formüle etti ama ben diyorum ki enerji de zamandan etkilenir ama bu bizim bildiğimiz zaman değil. Kısacası enerji için işleyen zamanla madde için işleyen zaman birbirinden farklı olduğunu düşünüyorum. Ama maddeysen her şekilde zaman aynı etki eder, farklı etki eder diyenler var ama bana göre aynı etki eder. Sonuçta 1 m/s hızla giden de 1000 km/s hızla giden de zamanı aynı şekilde yaşar. Bu benim düşüncem.

0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close