Yeni Türler Nasıl Evrimleşir?

Görseli iyice inceleyin. Evrimsel Biyoloji'yi anlama konusundaki en faydalı fotoğraflardan biri bu olabilir. Ancak öncelikle, bir ön fikir edinmek açısından şuradaki bilgiye göz atabilirsiniz.

Evrimsel süreç, zincir halinde işlememektedir. Tam tersine, bize de ismimizi veren Evrim Ağacı mantığıyla işlemektedir. Yani tek bir popülasyon, olduğu gibi bir diğer türe, sonra o popülasyon da bir başka türe dönüşmez, evrim böyle yürümez. Tam tersine, tek bir popülasyonun farklı gruplarının farklı sebeplerle izole olması nedeniyle, farklı adaptasyonlar geçirmeleri türleşmeye ve evrime neden olur. Yani bir tür, birden fazla türü doğurur. 

Zincirleme evrim mantığının genelgeçer bir hata olması, günümüzdeki türler arasında ara türler aranıyor olmasından bellidir. Örneğin bir timsah ile bir ördek arasında ara tür bulunmaz; çünkü bu iki tür günümüzde yaşayan modern türlerdir ve birbirlerinden evrimleşmemişlerdir. Benzer şekilde, günümüzdeki şempanzeler asla insan olmayacaklardır, çünkü insanlar şempanzelerden evrimleşmemiştir. İlk görseldeki bir diğer hata ise, bir nesil ile bir sonraki nesil arasında aşırı bir renk farkı olmasıdır. Türler, bu şekilde evrimleşmezler. Evrim, o kadar yumuşak ve o kadar narince olur ki, bunu 1-2 nesilde anlamak imkansızdır. Ancak ufak değişimler, birikerek o kadar büyük değişimlere neden olabilirler ki, nesil sayısını birkaç yüz ya da birkaç bine çıkardığınızda, atalar ile torunlar arasındaki farklılığın inanılmaz miktarda arttığı görülür.

Dolayısıyla, görseldeki üst taraftaki zincirleme anlatım tam bir mantık hatasıdır. Doğrusu, ikinci şekilde gösterilendir:

"Kırmızı" isimli tür, nesiller içerisinde farklılaşmaya başlar (kademeli olarak kendisine oldukça benzeyen "sarı" türe evrimleşir) ve bir noktada, popülasyon iki dala ayrılır, bu iki dal farklı yönlere doğru gider. Bunun sebebi, coğrafi bir izolasyon sonucu tamamen farklı şartlara adapte olma zorunluluğu olabileceği gibi, gametik, mekanik, davranışsal, ekolojik, zamansal, vb. izolasyonlar da buna neden olabilir. Kimi zamansa hiçbir izolasyon olmadan, tamamen şans eseri popülasyonun alt grupları farklı yönlere doğru evrimleşebilir (bkz: genetik sürüklenme). Dallanan bu tür, iki yeni türe doğru, kademeli olarak evrimleşir. 

Eğer nesilleri (her bir yuvarlağı) takip edecek olursanız, evrimin ne kadar yumuşak ve ne kadar kademeli olduğunu görebilirsiniz. Daha siz ne olduğunu anlamadan, "kırmızı" olarak başladığınız ata tür, birkaç on nesil içerisinde en sağda gösterilen "lacivert", "turkuvaz" ve "yeşil" türlere evrimleşmiş olabilir. Bu arada, süreç içerisinde ayrılan bazı türler adapte olamayarak yok olurlar ve günümüze kadar ulaşamazlar.

İşte evrimin mantığı bu kadar gerçektir ve elimizde var olan her bilim dalı, bu gerçeği farklı açılardan göstermekte ve evrimin tartışmasız bir doğa yasası olduğunu gözler önüne sermektedir. Bize de, bu doğa yasasını anlamak düşmektedir (ki işte bu doğa gerçeğinin neden ve nasıllarını açıklamak için "Evrim Teorisi" geliştirilmiştir).

Sketching Science

Umarız evrimin ne olduğunu, nasıl işlediğini, Evrim Kuramı'nın evrim ile farkını anlamanız konusunda bir nebze daha faydası olmuştur.