Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Mustafa T
Üye
5

İnsanlar maymundan mı evrimleşti?

İnsanlar direkt olarak günümüzdeki maymunlardan mı geldi yoksa maymunlar da git gide evrimleşerek sofistikeleşti mi?
15,637 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Öne Çıkarılan Cevap

Evet, insanlar doğrudan maymunlardan evrimleşmiştir. Spesifik olarak, kuyruksuz maymunlar olarak bilinen bir gruptan evrimleşmiştir. Ancak insanın evrimleştiği maymun türlerinin hiçbiri bugün yaşamamaktadır. Yani günümüzde ormanlarda veya hayvanat bahçelerinde yaşayan maymun türlerinin hiçbiri bizim atamız değildir. Bu hayvanlar, diğer bütün hayvanlar (ve canlılar) gibi bizim kuzenlerimizdir.

Her ne kadar halk arasında maymun "şabalak ve kıllı hayvan" gibi genel bir canlıya işaret etse de evrimsel biyoloji ve sınıflandırma biliminde (taksonomide) maymunlar, Simiiformes olarak bilinen bir canlı grubunun Türkçeleştirilmiş adıdır. Yani nasıl ki Omurgalı Hayvanlar (Vertebrata) veya Memeli Hayvanlar (Mammalia) adı verilen canlı grupları var, "Maymunlar" (Simiiformes) olarak da bilinen bir diğer canlı grubu var. Bunların en yakın kuzenleri Ön Maymunlar ("prosimiyenler") olarak bilinen bir grup. Bu ikisi birleşerek, Primatlar (Primata) olarak bilinen bir diğer grubu oluşturuyor. İnsanlar, ön maymunlar altında değiller; maymunlar altındalar.

Tüm Reklamları Kapat

Maymunlar da kendi içinde birçok dala ayrılıyor. En önemlileri Eski Dünya Maymunları, Yeni Dünya Maymunları ve Kuyruksuz Maymunlar (kimi zaman "İnsansı Maymunlar" veya "İnsaymunlar" olarak da bilinir). Kuyruksuz Maymunlar (İng: "apes"), adlarından da anlaşılacağı üzere, 30 milyon yıl kadar önce kuyruklarını yitirmiş bir maymun grubudur.

Kimi zaman "maymun" sözcüğü sadece "kuyruklu maymunlar" için kullanılır ve kuyruksuz maymunların "maymun" olmadığı söylenir. Bu nedenle "insanın maymun olmadığını" söyleyen kaynaklara da rastlayabilirsiniz; ancak bu ayrım keyfîdir ve insanı maymunlardan ayırmak için, özel bir zorlama ile yapılmaktadır. Günümüzde bu insan-merkezci ayrım çabasından uzaklaşılmaktadır ve insanın direkt olarak bir maymun türü olduğu ve atasal maymun türlerinden evrimleştiği kabul edilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Zaten kendimizi maymunlardan izole etmek için ne yaparsak yapalım, kuyruksuz maymunların atalarının kuyruklu maymunlar olduğu, dolayısıyla bir kuyruksuz maymun olduğu konusunda hiçbir kuşku bulunmayan insanın da en nihayetinde kuyruklu maymunlardan (yani her iki tanıma göre de kısaca "maymunlardan") evrimleştiği gerçeği değişmemektedir. Ama insan (Homo sapiens), doğrudan kuyruklu bir atadan evrimleşmemiştir; kuyrukların yitimi 30 milyon yıl önce başlamıştır. O günden, Homo sapiens'in ortaya çıktığı 300.000 yıl öncesine kadar çok sayıda kuyruksuz maymun türü evrimleşmiştir (Siyamanglar, gibonlar, goriller, orangutanlar, şempanzeler gibi). Bu kuyruksuz maymun türlerinden biri de insanlardır.

İnsanlar; gibonlar, goriller veya şempanzelerden direkt ayrılıp da hemen evrimleşivermemiştir. İnsanın yaşayan en yakın akrabası olan şempanzelerle olan son ortak atası 6-7 milyon yıl kadar önce yaşamıştır. Bu noktada yaşanan bir dallanma sonucunda bir kol insanlara, diğer kol şempanzelere doğru evrimleşmiştir. Bu kolların her ikisinde de onlarca tür var olup yok olmuştur. Örneğin insana gelen kolda 30'dan fazla tür tanımaktayız. İnsan, bunlar arasında hayatta kalmayı başaran son türdür. Şempanze kolunda ise 2 tür hayatta kalabilmiştir: yaygın şempanze ve bonobo şempanzesi.

Kimi zaman sınıflandırma bilimciler insanı diğer maymunlardan ayıracak kategoriler yapmaya çalışsalar da bu girişimler tarih boyunca hep başarısız olmuştur; çünkü genler, anatomi, morfoloji, davranış bilimi, fizyoloji ve diğer bütün veri hatları, insanın bir memeli hayvan veya omurgalı hayvan olduğu kadar bir maymun olduğunu da göstermektedir. Dolayısıyla insanı diğer maymunlardan ayıran anlamlı, tutarlı ve evrensel bir fark bulmak mümkün değildir.

3,324 görüntülenme
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca bu cevap, Kısa Sorularla Evrim soru dizisi içinde yer almaktadır.
17
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Ufuk Derin
Ufuk Derin
781K UP
Öğrenci-Okur

Öncelikle burada "maymun"un ne demek olduğunu anlamalıyız. Maymunlar İngilizce'de monkey ve ape olarak kullanılır. Türkçede böyle bir ayrım olmadığı için ikisine de maymun diyoruz. İkisini birleştiren taksonomik grup ise "Simiiformes" infratakımıdır. Yani Türkçede Maymun olarak kullanılan kelime taksonomide "simiiformes" infratakımına denk geliyor.

Bu açıdan baktığınızda insan da bir maymundur. Simiiformes infratakımında yer alır. Yani insan halen bir maymundur. İnsanın evrim ağacını geriye doğru takip edecek olursak simiiformes infratakımında olan yani maymun atalarımız vardı. İnsanın da taksonomideki konumuna bakarsanız insan da simiiformes infratakımındadır. Yani insan "maymundan gelen bir maymundur".

Tüm Reklamları Kapat

Ama tabii ki maymun derken sadece şempanzeyi kastediyorsanız şempanze, goril, orangutan gibi çağdaşımız olan maymunlardan gelmedik. Şempanzeler, goriller, orangutanlar gibi çağdaşımız olan maymun türleri ile kuzeniz, ortak atamız var.

Daha iyi anlamak için kaynakçadaki içeriklere bakmanızı öneririm.

1,530 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı, et al. Maymun Meselesi: Maymun Nedir? İnsan Maymun Mudur? Maymunlardan Mı Gelir?. (7 Ağustos 2011). Alındığı Tarih: 6 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı doi: 10.47023/ea.bilim.676. | Arşiv Bağlantısı
  2. Evrim Ağacı. Maymun Meselesi: İnsan Ile Maymunların Bağlantısı Nedir?. (14 Mart 2017). Alındığı Tarih: 6 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Youtube | Arşiv Bağlantısı
  3. Evrim Ağacı. İnsanlar Maymundan Mı Geldi?. (16 Kasım 2018). Alındığı Tarih: 6 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Youtube | Arşiv Bağlantısı
11
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Detoks Saçmalığı: Vücudunuzu Toksinlerden Nasıl Arındırırsınız?
Detoks Saçmalığı: Vücudunuzu Toksinlerden Nasıl Arındırırsınız?
Evrene Dair 7 Sorunuza 7 Cevap! | Sorun Var #5
Evrene Dair 7 Sorunuza 7 Cevap! | Sorun Var #5
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close