Geçmişte yaşayan canlılar neden daha büyüktü?

Bu çok güzel bir soru; çünkü gerçekten de dinozorlardan beri canlılar genel olarak küçüldü. Devasa böcekler, devasa mantarlar, devasa sürüngenler yok oldu. Ve bunun sebebi atmosferdeki serbest oksijen seviyeleri. 

Atmosferde dikkate değer oksijene ilk olarak 2.4 milyar yıl önce rastlıyoruz. Siyanobakterilerin evrimleşmesi sonrası ilk defa gerçekleşen fotosentez olayı sayesinde Büyük Oksidizasyon Olayı olarak bilinen bir olay yaşanıyor; buna bir diğer soru-cevapta değinmiştik. Bunların atmosfere yaydıkları oksijen, günümüzden yaklaşık 800 milyon yıl önce atmosferik oksijen seviyeleri müthiş miktarda artışa geçirdi. 500 milyon yıl kadar öncesinde atmosferik oksijen oranları 2 seviyelerine ulaştı. Bu yüksek oksijen miktarı altında tüm türler vücutça irileştiler; çünkü hücrelerine oksijeni çok daha kolay ve bol miktarda ulaştırabiliyorlardı. Bu da daha fazla enerji, daha kolay irileşebilmek demektir.

Ancak günümüzden 65 milyon yıl kadar önce yaşanan ve dinozorlarla birlikte tüm türlerin u'inden fazlasının yok olmasıyla sonuçlanan göktaşı çarpması ve sonrasında tetiklenen jeolojik faaliyet sırasında oksijen seviyeleri hızla düşmeye başladı ve ! dolaylarında sabitlendi. Bu da canlıların irileşebilecekleri büyüklüğü kısıtladı.

İleride oksijen oranlarının artması halinde canlılar da çok büyük ihtimalle yeniden irileşecek yönde evrimleşeceklerdir; çünkü bu olası hale gelmektedir.

Milyonlarca yıl önce, dünyada bitki ve yosun popülasyonu oldukça fazlaydı, yani oksijen üretimi son derece yüksekti. Böyle bir ortamda büyük bedene sahip canlıların var olması çok doğal. (Canlı bedeni büyüdükçe ihtiyacı olan oksijen artar.) Fakat oksijenin türlü sebeplerle azalması sonucu oksijen, bireylere yeterli gelmemeye başladı.

Ayrıca, büyük bedenler yavaş üremeye sebep oluyordu ve bu da canlı sürekliliğini tehlikeye atıyordu.

Büyük bedenlerin daha az dayanıklı olmasıyla alakalı da olabilir. Burada dayanıklılıktan kastım direnç değil, tamamen fiziksel özelliklere bağlı dayanıklılıktır. Belirttiğim kaynakları kontrol etmeniz daha net bir açıklama sağlayacaktır.