Canlılık Tarihindeki İlk Etçiller, Oksijen Sayesinde Evrimleşti!
Bu haber 11 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Oksijen olmadan, etçiller (karnivorlar) olmazdı. Karnivorlar olmadan, 540 milyon yıl önce, vücut formları ve türlerde yaşanan muhteşem evrimsel patlama olarak tanınan Kambriyen Patlaması olmazdı.
Bunlar, Kambriyen patlaması ile et-yiyenlerin neden eşzamanlı olarak belirdiği konusundaki tartışılan iddiaları birbirine bağlayan bir çalışmanın bulguları. Daha önceden, bir kısım bilim insanı artan oksijen seviyesinin hayvanlara ekstra enerji verdiğini ve böylece hayvanların kompleks vücut formları geliştirebildiğini iddia ettiler.
Bir diğer ekol ise hayvanlar arasındaki rekabetin yeni türlerin (Kanada’da bulunan müthiş bir fosil kaynağı olmuş kaya formasyonu olan Burgess Şisti'nde bulunan tuhaf ve vahşi yaşam formları gibi) birden belirmesine sebep olduğunu düşünüyor. Harvard Üniversitesi doktora sonrası görevlisi, baş yazar Erik Sperling şöyle diyor:
Bu gerilim her zaman vardı. Her bir taraf kendi verisine bakıyor, ki bu bilimde oldukça olağan.
Fakat Sperling 20 milyon yıllık, yaşam ağacının ilk dallarının belirdiği periyodun (Kambriyen Patlaması'nın) oluşumunda bahsedilen iki faktörün de uyum içinde çalıştığını düşünüyor. Bulgular National Academy of Sciences dergisinde yayınlandı.
Sperling ve iş arkadaşları, Kambriyen patlamasından önce Dünya’nın okyanuslarının şartlarını andıran muhitlere baktılar. Bunlar düşük oksijenli –normal seviyelerin onda biri kadar düşük (Prekambriyen ile aynı)- alanlardı. (Kayalar üzerindeki jeokimyasal izler Kambriyen patlaması sırasında, okyanuslarda oksijen seviyesinde dramatik bir artış olduğunu kayıt ediyorlar. Bilim adamları sebep konusunda henüz net değiller). Sperling şunları söylüyor:
Günümüzdeki düşük oksijenli alanlarında, uygun olan oksijen miktarına bağlı olarak, ya birkaç tane etçil tür bulunuyor ya da hiç bulunmuyor. Bu, Prekambriyen düşük-oksijen okyanuslarında, oldukça az karnivor bulunduğunu gösteriyor.
Düşük oksijen alanlarında yaşam formları ufak ve mikrobiyel, ya da Prekambriyen’den elde edilen nadir fosillere benzer ufak hayvanlara benziyor, diyor Lisa Levin (La Jolla, Kalifroniya'da bulunan Scripps Oşinografi Enstitüsü'nde okyanus bilimcidir), yardımcı yazar. “Bu alanlarda yaşayan hayvanlar ya yüzeyden düşen döküntüleri yiyor, ya da yüzeyde oluşan bakterileri yiyor. Biyolojik çeşitlilik oldukça düşük.”
Fakat küçük karnivorlar, oksijen seviyelerinin yükselmeye başladığı geçiş noktalarını işgal ediyorlar. Bilim insanları, bu oksijen artışına benzer olarak, Kambriyen sırasında yaşanan bir oksijen artışının, av peşinde koşmanın metabolik bedelini ödeyecek krediyi çıkardığını düşünüyorlar. Fosil kayıtlarında ilk hayvanlar Kambriyen döneminden 200 milyon yıl önce belirmişti, fakat fosil ve moleküler kanıtlar et yemenin Kambriyen’e kadar belirmediğini gösteriyor.
Kambriyen patlaması sırasında hayvanlar, sürüklenen plankton gibi besinlerden faydalanmakla kalmamış, daha büyük avları kavramak ve çiğnemek için çeneler geliştirmişlerdir. Bu rekabet, özelleşmiş diken ve trilobit kabukların burmaları gibi, sert vücut parçalarını ve kabuklarını oluşturmuştur. Sperling, şimdiki zamanın geçmişi anlamak adına kullanımının Kambriyen patlaması hakkında yeni düşünce yolları açacağını umuyor. Şöyle diyor:
Modern düşük oksijen alanlarına bakmak bize bu olayın oksijen sebebiyle olup olmadığına dair varsayımlar veriyor. Eğer belli bir oksijen artışı gerçekten olduysa, göreceğimiz şey muhtemelen budur.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git- 2
- 2
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: LiveScience | Arşiv Bağlantısı
- E. A. Sperling, et al. (2013). Oxygen, Ecology, And The Cambrian Radiation Of Animals. PNAS, sf: 13446-13451. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 03:32:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1676
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in LiveScience. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.